افزایش اقبال به قهوه در ایران؛ واردات «۷۰ درصد» رشد داشته است
حسام ربیعی، رئیس انجمن قهوه ایران، روز چهارم آذرماه گفت که مصرف قهوه در ایران رو به افزایش است و در هفت ماهه سال جاری ۳۰ هزار تن از این محصول وارد کشور شده است.
به گفته رئیس انجمن قهوه ایران، همزمان با افزایش اقبال به قهوه میان ایرانیان ظرفیت‌های خالی در بازار داخل با «محصولات قاچاق» پر می‌شود.
واردات قهوه ایران در حالی طی هفت ماه به ۳۰ هزار تن افزایش یافته است که پیش از این میزان واردات دانه قهوه سبز در سال ۱۴۰۱ از سوی همین مقام صنفی حدود ۳۳ هزار تن اعلام شده بود.
واردات این محصول در سال ۱۳۹۸ نیز معادل هشت هزارتن گزارش شده بود. نگاهی به آمارهای گمرک نیز نشان می‌دهد که ارزش واردات قهوه در سال ۱۴۰۲ با رشد ۷۵ درصدی به رقم ۱۴۸ میلیون دلار رسیده است.
توسعه فرهنگ کافه‌نشینی میان جوانان ایرانی در سال‌های اخیر نیز در افزایش محبوبیت قهوه بی‌تأثیر نبوده است. علی زعفری، نایب‌رئیس اتحادیه کافی‌شاپ‌های تهران، سال گذشته از افزایش تعداد کافه‌های تهران از سه هزار واحد به شش هزار واحد نسبت به دوران شیوع کرونا خبر داده بود.
هرچند چای به عنوان یک نوشیدنی سنتی در ایران همچنان جایگاه ویژه‌ای دارد اما آمارها نشان می‌دهد که قهوه به سرعت در حال جایگزین شدن است. سال گذشته وب‌سایت دست‌دوم فروشی «دیوار» گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد در نیمه نخست سال، از میان ۱۳ میلیون جستجوی مرتبط با قهوه و چای، سهم قهوه ۴۲ درصد و سهم چای ۵۸ درصد بوده است.
واژهٔ قهوه ریشه در زبان‌های اتیوپی دارد و منشأ استفاده از این گیاه برای تهیه آشامیدنی نیز به اتیوپی و یمن بازمی‌گردد. تا چند قرن پیش پیش از آشنایی اروپاییان با قهوه، این نوشیدنی، آشامیدنی رایج در خاورمیانه و هم‌چنین ایران بود که در منازل و قهوه‌خانه‌ها مصرف می‌شد. مصرف قهوه در ایران در سده‌های پیش جای خود را به چای داد، ولی اقبال اروپاییان به قهوه رو به افزایش گذاشت. نام قهوه‌خانه اما در ایران همچنان باقی ماند.
با وجود این‌که آمارها از افزایش محبوبیت قهوه در ایران حکایت می‌کند، اما میزان مصرف ایرانیان در مقایسه با سایر کشورهای جهان همچنان فاصله دارد. وب‌سایت «World Population Review» سرانه مصرف قهوه ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی را ۳۰۰ گرم گزارش کرده است. این در حالی است سرانه کشورهای حوزه اسکاندیناوی حدود ۱۲ کیلوگرم، ترکیه ۱.۹ کیلوگرم و ایالات متحده ۴.۷ کیلوگرم اعلام شده است.
همزمان با افزایش مصرف قهوه در ایران تعداد شرکت‌های فعال در صنعت قهوه نیز افزایش یافته است. این شرکت‌ها که عموماً در حوزه بازرگانی، بسته‌بندی یا فرآوری قهوه‌های وارداتی فعالیت می‌کنند «تقاضا برای واردات مواد اولیه» مرتبط با این محصول را افزایش داده‌اند.
بر اساس آمار گمرک ایران در سال ۱۴۰۲ کشورهای امارات متحده عربی، ویتنام، هند، اندونزی و اوگاندا پنج کشور عمده طرف معامله واردات قهوه با ایران بودند؛ به طوری که ۹۵ درصد از ارزش قهوه وارداتی مربوط به این کشورها بوده است.
ارزش بازار قهوه در تجارت جهانی در سال ۲۰۲۲ به میزان ۴۵٫۵ میلیارد دلار بوده و بزرگ‌ترین صادرکنندگان قهوه، کشورهای برزیل، کلمبیا و ویتنام و بزرگ‌ترین واردکنندگان قهوه آمریکا، آلمان و بلژیک بودند. سهم قهوه از تجارت جهانی در سال ۲۰۲۲ به میزان ۱۹ صدم درصد از تجارت جهانی بوده است.