«Ժամանակ». Խաղաղության պայմանագրի այլընտրանքը. Հայաստանի ներսից դուրս
«Հայաստանի իշխանության տարբեր ներկայացուցիչներ հասցրել են մի քանի անգամ հայտարարել, որ միջազգային հանրությունը համարժեք չի արձագանքել Երևանի նկատմամբ Ալիևի հավակնություններին, որ նա բարձրաձայնել էր «Յենի Ազերբայջան» կուսակցության համագումարում: Իհարկե, ավելի ուշ ադրբեջանցիները խմբագրեցին իրենց նախագահի հայտարարությունները՝ ասելով, թե նա ոչ թե «պատմական տարածքները վերադարձնելու» մասին է խոսել, այլ՝ «պատմական տարածքներ ադրբեջանցիների վերադարձի»:
Սակայն բոլոր դեպքերում խոսքը միջազգային իրավունքի մի սուբյեկտի մեկ այլ սուբյեկտի հանդեպ ագրեսիվ բովանդակությամբ հայտարարության մասին է, որն անկասկած ունի հասցեական արձագանքի կարիք: Մյուս կողմից՝ դարձյալ պետք է գալ թերևս համաշխարհային քաղաքականության աքսիոմատիկ ճշմարտություններից մեկին, որը, սակայն, Հայաստանի հանրության և հատկապես իշխանության դեպքում, կարծես թե, այդքան էլ լիարժեք գիտակցված չէ:
Համաշխարհային քաղաքականության մեջ արձագանքները ձևակերպվում են իրական շահերի վրա, իսկ միջազգային իրավունքի նորմերը դրանց սպասարկող գործիքներ են, ոչ թե հակառակը: Ըստ այդմ՝ որևէ հարցում միջազգային հանրությունից համարժեք արձագանք ակնկալելու մասով Հայաստանը, իհարկե, ազատ է միշտ, սակայն եթե ակնկալիքը գործնական է, ապա այստեղ, իհարկե, հարկավոր է ոչ թե ակնկալել, սպասել, այլ ձևավորել միջազգային հանրության վերաբերմունք: Իսկ միջազգային հանրության վերաբերմունք ձևավորում են ամեն օր, ամեն ժամ, պետականաշինության աշխատանքով, պետական որակներով, արդիականությամբ, քաղաքակրթությամբ: Այլ կերպ ասած՝ միջազգային հանրության վերաբերմունքը ուղիղ համեմատական է հայկական պետականության որակներին, ուղղակիորեն կախված է այն բանից, թե ինչպիսի մասնակից է Հայաստանը իբրև համաշխարհային կյանքի սուբյեկտ:
Կասկած չկա, որ եթե Ալիևը, օրինակ, հայտարարի նույնը եվրոպական որևէ մայրաքաղաքի մասով, եվրոպացիների արձագանքը կլինի շատ կոշտ և հասցեական: Տեսականում անարդար է, որ Երևանի դեպքում չկա այդպիսի վերաբերմունք: Եվ այստեղ, իհարկե, միայն արդարությունը չէ խնդիրը, այլ պրակտիկ քաղաքականությունը՝ անվտանգության տեսանկյունից, որովհետև Ալիևի հանդեպ լռությունը, իներտությունը կամ հավասարության նշանով չեզոքությունը նրան ուղղակի սնուցում են անպատժելիության զգացումով, ինչը կարող է կտրուկ բարձրացնել արկածախնդրության ռիսկը: Իսկ այստեղ արդեն ապակայունացումը Եվրոպայից միայն թվացյալ է հեռու, քանի որ հայ-ադրբեջանական հաջորդ պատերազմը այլևս չի լինելու երկկողմ և մեծ հավանականությամբ նույնիսկ տարածաշրջանային սահմանով չի պարփակվի՝ հաշվի առնելով թե՛ կուտակված սպառազինությունը, թե՛ ներգրավված աշխարհաքաղաքական շահերի բազմազանությունը»,-գրում է թերթը:
Նյութն ամբողջությամբ կարդացեք թերթի այսօրվա համարում: