World News in Pashto

د افغانستان کورنیو چارو وزارت وایي، د خورشید ټلوېزیون د پخواني کارکوونکي او د یوې همکارۍ د مړینې( مرموزه) پېښه یې تر څیړنې لاندې ده. د وزارت ویاند طارق ارین رسنیو ته ویلي، هر کله چې پرمختګ وشي، دوی به یې له خلکو سره شریک کړي.  د خورشید ټلوېزیون د خپرونو پخوانی رئیس رفیع الله صدیقي او د هغې د یوې همکارې فهیمې فیض مړی پرون د کابل په استالف ولسوالۍ کې وموندل شو.  کورنیو چارو وزارت له دې وړاندې ویلي و، لومړنۍ موندنې یې ښيي چې دغه کسان د ګاز نېونې له کبله مړه شوي دي، خو نا تایید شوي راپورونه بیا د دوی د مسمومېدو خبره کوي. Читать дальше...

ازبکستان د مالټا له یوې کمپنۍ سره قرارداد لاسلیک کړ چې د منځنۍ اسیا په دې هېواد کې طبي بنګ وکري. د دې قرارداد پر اساس به د مالټا میلابیس (Melabis) شرکت د ازبکستان د سیردریا ولایت په سردابه ولسوالۍ کې پر ۳ زره هکتاره کرنیزه ځمکه بنګ وکري. دا لومړی ځل دی چې ازبکستان داسې یو قرارداد لاسلیکوي. په دغه هېواد کې مخدر مواد منع دي. د ازبکستان د ځايي رسنیو د راپور له مخې، له بنګو څخه به یوازې په طبي درملو کې کار اخېستل کېږي او ورڅخه جوړ شوي درمل به بهرنیو هېوادونو ته صادر شي.

د اسټرالیا او بریتانیا چارواکو د ایران له لوري د اسټرالیايي- بریتانیايي څېړونکې کایلي مورګیلبریټ د خلاصون هرکلی وکړ. نوموړې ایران ته د سفر په ترڅ کې نیول شوې وه. ایراني رسنۍ وايي چې کایلي مورګیلبریټ اسرائیل ته د جاسوسۍ په تور نیول شوې وه او د درېيو ایراني سوداګرو د خلاصون په بدل کې خوشې شوه. د اسټرالیا د بهرنیو چارو وزیرې ماریس پاین په یوه بیان کې ویلي چې د نوموړې خلاصون د اسټرالیا د حکومت لپاره یو لومړیتوب و. د بریتانیا د باندنیو چارو وزیر دومنیک راب هم په یوه ټویټ کې د کایلي مور ګیلبریټ... Читать дальше...

د روسیې د بهرنیو چارو وزیر لوېدیځ د بېلاروس په کورنیو چارو کې په لاسوهنې تورن کړ. سرګي لاوروف دا تور په مېنسک کې د بېلاروس له باندنیو چارو وزیر الکساندر لوکاشینکا سره په کتنه کې ولګاوه. په دې هېواد کې د اګسټ د میاشتې د ولسمشرۍ د لانجمنو انتخاباتو په اعتراض کې مظاهرې روانې دي. زرګونه مظاهره چیان د اګسټ له ۹مې نېټې راپه دې خوا د هرې اوونۍ په پای کې واټونو ته راوځي او د الکساندر لوکاشینکو د استعفا غوښتنه کوي. اعتراض کوونکي باور لري چې د اپوزیسیون ۳۸ کلنه کاندیده سسفیاتلانا څیخانوسکایا (Svyatlana Tsikhanouskaya) د انتخاباتو اصلي ګټونکې ده.

د ترکیې یوې محکمې د پېلوټانو او قوماندانانو په ګډون د پوځ ۳۳۷ غړي په عمرقید محکوم کړل. محکمې دا کسان د ۲۰۱۶ میلادي کال په جولای کې د ولسمشر رجب طیب اردوغان پر ضد په خونړۍ کودتا کې په لاس لرلو مجرم وپېژندل. دا محاکمه په ۲۰۱۷ میلادي کال پیل شوې وه او تر ډېره د یې د هغو پوځیانو دوسیې وڅېړلې چې د انقرې په اکینچي هوايي اډه کې دېره وو. ترک چارواکي دا اډه د کودتا اصلي سرچینه ګڼي. د دوی د محاکمې په مهال په محکمه او پلازمېنه انقره کې سخت امنیتي تدابیر غوره شوي وو.

رویټرز خبري اژانس وايي، ځینې ډیموکراتان پر منتخب ولسمشر جوبایډن فشار راوړي چې د متحدو ایالتونو پوځي بودجه کمه کړي. اوسني ولسمشر ډونالډ ټرمپ په وروستیو درېيو کلونو کې د امریکا بودجه له څه باندې ۶۱۹ میلیاردو ۷۴۰ میلیارد ډالرو یعنې شاوخوا ۱۹ فیصده لوړه کړه. د سیپرې په نوم د ستوکهلم د سولې د نړیوالې تحقیقاتي موسسې د راپور له مخې چې د سږکال په ثور میاشت کې خپور شو، د کرونا ویروس د اقتصادي اغېزو له کبله ښايي په راتلونکې کې د هېوادونو د پوځي بودجو د زیاتېدو بهیر ودرول شي او دا امکان هم شته چې کمې شي.

په نورستان کې روغتيايي کارکوونکو ته د څلورو مياشتو معاشونه ورکړل شوي، خو په روغتيايي مرکزونو کې درمل نشته. د نورستان د عامې روغتيا رئیس ډاکتر ذکي الله ستوري ازادي راديو ته وويل چې په روغتيايي مرکزونو کې د درملو د کمي د پوره کولو او نورو اسانتياوو د برابرولو لپاره د عامې روغتیا وزارت خپلې همکارې موسسې 'اهیډ'ته پیسې ورکړي دي. په نورستان کې د ۴۲ روغتيايي مرکزونو روغتيايي کارکوونکو د معاشونو د نه ورکړې له امله څه باندې دوې میاشتې اعتصاب کړی وو.

د تخار د ملي امنیت اداره وايي چې ۱۰ تنه یې د وسله والو غلاوو، قتلونو او د وسلو د خرڅلاو په تور نیولي دي. د تخار د والي ویاند محمدجواد هجري په دې اړه ازادي راډیو ته وویل: "د تخار د ملي امنیت د ریاست موظفانو په تالقان ښار کې په درېيو اوپراتیفي عملیاتو کې دا کسان نیولي دي." ده دا هم وویل چې له نیول شوېو کسانو څخه یو موټر، یو کلاشینکوف او یوه اندازه مهمات ترلاسه شوي او ضبط شوي دي.

د امریکا د متحدو ایالتونو ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي، له سپینې ماڼۍ سره هغه وخت مخه ښه کوي، که ټاکنیز یا الکټورال کالجونه د منتخب ولسمشر جو بایډن بریا رسماً تایید کړي. ښاغلي ټرمپ په عین حال کې ویلي چې د ټاکنو د نتیجو په اړه به خپله مبارزه روانه ساتي. ډونالډ ټرمپ پرون په سپینه ماڼۍ کې خبریالانو ته د ټاکنیزو کالجونو د تایید د رسمیت پېژندنې په اړه د یوې پوښتنې په ځواب کې وویل: "که ټاکنیز کالجونه د ټاکنو نتایج تایید کړي، تاسې پوهېږئ چې یقیناً دا کار کوم." تر دې مخکې په استازو جرګه کې د جمهوریپال ګوند... Читать дальше...

د ارجنټاین د فوټبال د وتلي ستوري دییګو مارادونا مړی د لسګونو زره مینه والو د درناوي تر مراتبو وروسته خاورو ته وسپارل شو.  د ده مړی د پلازمېنې بوینس ایرس په مرکزي برخه کې د ده د مور و پلار د قبرونو تر څنګ خاورو ته وسپارل شو چې په دغو مراسمو کې د هغه نږدې خپلوانو ګډون کړی و. تر پرون پورې په زرګونو کسانو د هغه مړي ته د درناوي مراتب پرځای کړل. د فوټبال دغه پېژندل شوي ستوري چې په مکسیکو کې یې په ۱۹۸۶میلادي کال د نړیوال جام په ګټلو کې له ارجنټاین سره مرسته کړې وه، تېره چهارشنبه د ۶۰ کلونو په عمر د زړه د حملې له کبله په خپل کور کې مړ شو. Читать дальше...

په غزني کې د افغاني سرې میاشتې ټولنې چارواکي وايي، د دوی د شمېرو له مخې په دغه ولایت کې د وژل شوېو کسانو په شمېر کې کموالی راغلی دی. دوی یې لامل د جګړو په شدت کې کموالی یادوي. په غزني کې د افغاني سرې میاشتې ټولنې رئیس عبدالعلیم نوري تېره ورځ (پنجشنبه -د نوامبر په ۲۶نېټه) ازادي راډیو ته وویل، د دوه زره اتلسم کال پرته په نولسم او شلم کلونو کې یې د جګړې له ډګره لږ مړي انتقال کړي دي. نوري زیاته کړه: "په دوه زره اتلسم کال کې موږ ۵۳۵ جنازې انتقال کړې وې، په دوه زره نولسم کال کې ۳۶۵ جنازې او په دوه... Читать дальше...

د جرمني د پوځ یوې چارواکې ایوا هوګل له افغانستانه د امریکايي پوځیانو د وتلو په اړه د متحدو ایالتونو د اوسني ولسمشر ډونالډ ټرمپ د ادارې د پلان پر وړاندې خبرداری ورکړ.  دا په تېرو نژدې ۱۰ ورځو کې دوهم جرمنی چارواکی دی چې له دې پلان سره مخالفت کوي.  د جرمني خبري اژانس د راپور له مخې اغلې هوګل ویلي، څه چې په کار نه دي په بیړه د ځواکونو ایستل دي.  دې زیاته کړه، مهمه دا ده چې د ځواکونو د ایستلو هر راز پروګرام غږ مله شي. د جرمني دغه پوځي چارواکي همدا راز ویلي چې په کار ده چې د امریکا د نوي ولسمشر... Читать дальше...

په داسې حال کې چې په افغانستان کې هم د کرونا مثبتې پېښې په ډېرېدو دي، په نړۍ کې په دې وېروس د اخته کسانو شمېر تر ۶۰ میلیونو اوښتی دی.  حاضر دمه تر ټولو ډېرې مثبتې پېښې د امریکا په متحدو ایالتونو کې ثبت شوي دي.  د رویټرز خبري اژانس د راپور له مخې، د امریکا روغتیايي چارواکو له خپلو هېوادوالو وغوښتل چې د شکر ایستلو 'Thanks giving' د ورځې په رخصتۍ کې له سفر کولو ډډه وکړي او په دې مناسبت په کورنیو مېلمستیاوو کې راټول نه شي.  دوی وايي، له خبرداریو سره -سره ډېر امریکایان د شکر ایستلو د ورځې په مناسبت... Читать дальше...

د اروپايي ټولنې د ناروغیو د کنټرول ادارې او د روغتیا نړیوال سازمان د 'HIV' ایډز د ټیسټونو زیاتېدو غوښتنه وکړه.  دوی وايي، په ځانګړي توګه ختیځه اروپا، روسیه او مرکزي اسیا کې په ایډز د اخته کسانو تشخیص ډېر ناوخته کېږي.   دغو روغتيايي ادارو ویلي، د HIV ویروس ناوخته تشخیص چې د ایډز ناروغۍ سبب کېږي، دېته زمینه برابروي چې اخته کسان د ژوندي پاتې کېدو لپاره له تداوۍ بې برخې پاتې شي. هغه راپور چې د اروپايي ټولنې د ناروغیو د کنټرول ادارې او د روغتیا نړیوال سازمان (WHO) پرون خپور کړ ښيي چې په ۲۰۱۹میلادي... Читать дальше...

سټارز اینډ سټرایپس سټارز اینډ سټرایپس ورځپاڼې په افغانستان کې د امریکایي ځواکونو له لوري د شکرانې 'Thanksgiving' مذهبي ورځې د لمانځلو په اړه مقاله خپره کړې ده او لیکي چې دا ورځ سږکال د تېرو کلونو په څېر نه ده.  په دې مقاله کې راغلې دي چې د غوڅ ملاتړ ماموریت وار له مخه د ایمیل له لارې یو بیان لیږلی و چې د پنجشنبې په ورځ به د شکرانې ورځ پوځیان داسې لمانځي چې له یوه بله به سره لېرې وي.   ورځپاڼې وړاندې د افغانستان د روغتیا وزارت دا شمېرې خپرې کړي دي چې تراوسه په دغه هېواد کې څه باندې ۴۵ زره کسان... Читать дальше...