Արցախի միջազգային ճանաչումը մոտ ապագայի հարց է․արտասահմանցի բլոգերները՝ Արցախից ստացած իրենց տպավորությունների մասին
Անպայման վերադառնալու եմ Արցախ. Արցախյան շարժման 30-ամյակի առթիվ վերջերս այստեղ այցելած արտասահմանցի բլոգերներն այս մասին միանշանակ են խոսում:
Tert.am-ը զրուցել է այցից ստացած տպավորություններից «Интересный мир» ամսագրի խմբագիր Իգոր Շիրյաևի և բլոգեր Ալեքսեյ Վեսյոլիի հետ:
Իգոր Շիրյաևի խոսքով՝ սա նրա առաջին այցը չէ. Արցախում եղել է դեռևս 2009 թվականին: Նրա պատմածով՝ այդ ժամանակ ոտքով է անցել Արցախի մեծ մասը՝ Զոդի ոլորաններից մինչև Տող գյուղ, հրաշալի տպավորություններ է ստացել Արցախից»,- պատմեց նա:
«Ես սիրահարվեցի այդ երկրին և այդ երկրի ժողովրդին, հրապարակեցի Արցախի մասին ռեպորտաժների շարք «Интересный мир» ամսագրում, և ինքս ինձ խոստացա, որ վերադառնալու եմ: Ինձնից չկախված պատճառներով կարողացա կատարել ինձ տրված խոստումը միայն տասը տարի հետո՝ 2018-ին: Ես ինձ երջանիկ եմ զգում՝ Արցախ այցելելով: Եվ ես նորից ինձ խոսք եմ տվել, որ վերադառնալու եմ»,- նշեց նա:
Արցախը, Իգոր Շիրյաևի խոսքով, անձամբ իր համար ուժի կենտրոն է:
«Անցած լինելով այս մոլորակի շատ գեղեցիկ և էկզոտիկ վայրերով՝ ես Արցախը համարում եմ այն քիչ վայրերից, որոնց կարող եմ անվանել «իսկական»: Այո՛, աշխարհում կան ավելի բարձր լեռներ, ավելի էկզոտիկ բնություն ունեցող և ավելի հարուստ երկրներ, բայց Արցախն իրական է»,- ասաց նա՝ նշելով, որ «իրական» բառի տակ նա նկատի ունի ճիշտ դաստիարակված մարդկանց, որոնք շատ բան են ապրել, բայց զարմանալիորեն դրանից նրանք վատը չեն դարձել, այլ հակառակը:
«Նրանք ոչ մեկից ոչինչ չեն խնդրում: Նրանք պարզապես ցանկանում են, որ իրենց հանգիստ թողնեն. թողնեն` հանգիստ ապրեն այն հողում, որը իրենցն են համարում: Եվ այդ հարցում ես նրանց հետ համաձայն եմ»:
Իգոր Շիրյաևի խոսքով՝ ինքն իրեն ոչ մի այլ տեղ չի զգում այդքան ազատ և անվտանգ, ինչպես Արցախում:
«Դա պարադոքս է՝ հաշվի առնելով, որ այս երկրի պատմության անցյալը դրամատիկ է, իսկ ներկան` ոչ հեշտ, բայց դա փաստ է: Սակայն ես հասկանում եմ, որ պատերազմ կարող է սկսվել: Եթե դա լինի, ես իմ ուժերի ներածին չափով օգնելու եմ Արցախին»,- ասաց նա:
Փաստացի Երկիր մոլորակում հիմա գոյություն ունի նոր երկիր՝ առաջանալով Արցախյան ազգային ազատագրական շարժման և Ղարաբաղյան պատերազմի արդյունքում․ դա սուվերեն հանրապետություն Ղարաբաղն է՝ Արցախը․սա Իգոր Շիրյաևի համոզումն է:
«Իմ սուբյեկտիվ կարծիքով՝ Արցախի միջազգային ճանաչումը մոտ ապագայի հարց է, քանի որ պետք է հաշվի նստել փաստերի հետ»,- նշեց նա:
Իսկ հարցին, թե Արցախը հայկական է թե ադրբեջանական, նա միանշանակ պատասխանում է՝ հայկական:
«Դա արդեն պատմական և քաղաքական փաստ է: Այո՛, պատերազմում պարտվելը վիրավորական է Ադրբեջանի համար, բայց պետք է կարողանալ պարտությունն ընդունել»,- ասաց նա:
Իսկ Ադրբեջանի իշխանությունների ստեղծած «սև ցուցակը», որտեղ ներառվում են մարդիկ, որոնք այցելում են Արցախ, Իգոր Շիրյաևն անհեթեթ բան համարեց:
«Քաղաքականությունից հեռու զբոսաշրջիկը կարող է շրջանցել այս արգեքը՝ «սև ցուցակում» հայտնվելու: Հերիք է միայն սկզբից գնալ Ադրբեջան, հետո նոր գնալ Արցախ: Իսկ մարդիկ, որոնք հավատարիմ են Արցախին սրտով, պատիվ կհամարեն ադրբեջանական «սև ցուցակում» հայտնվելը: Ես, օրինակ, միշտ հիշում եմ, որ այդ ցուցակում ինձ հետ միասին ներառված է նաև Մոնսերատ Կաբալյեն և շատ այլ արժանի մարդիկ: Նրանց հետ մի ցուցակում հայտնվելը պատիվ է ինձ համար»,- նշեց նա:
Արցախյան շարժման 30-ամյակի առթիվ Արցախ կատարած այցելությունը Ալեքսեյ Վեսյոլիի համար առաջին հանդիպումն էր:
Նա Tert.am-ի հետ զրույցում առանձնացրեց Արցախի հյուրընկալությունը:
«Լեռներն այնտեղ այնքան բարձր էին, անգամ ամպերից բարձր: Դա ազատության զգացում է տալիս: Ես սիրեցի այնտեղի օդը․ այն մաքուր է և առողջարար, ես, անկասկած, վերադառնալու եմ այնտեղ»,- ասաց նա:
Ալեքսեյ Վեսյոլիի բնորոշմամբ՝ Արցախը մշակույթով հարուստ մի վայր է՝ չճանաչված եզակի պատմական ժառանգությամբ:
«Ես տպավորված եմ Շուշիի եվրոպաիրանական մշակութային միախառնված ճարտարապետական ոճով, Վերին մզկիթով և պատմական Ղարաբաղով: Խոսելով ապագայի մասին՝ կարող եմ ասել՝ այստեղ կա պոտենցիալ խաղաղ զարգացման՝ սոցիալական ձեռներեցության և կայուն զարգացման միջոցով: Ես նկատեցի՝ մարդիկ այստեղ շատ քաջ են և ուժեղ կամքի տեր, բայց չեմ կարող ասել, որ այստեղ պատերազմի սպասում չկա»,- նշեց նա:
Խոսելով Արցախյան շարժման նշանակության մասին՝ բլոգերը նշեց՝ ժամանակակից աշխարհում ամենամեծ խնդիրը անտարբերությունն է, իսկ Արցախյան շարժումը կրքի շատ լավ օրինակ է:
Ադրբեջանի իշխանությունների կողմից ստեղծած «սև ցուցակին» անդրադառնալիս էլ նա նշեց, որ իր կարծիքով՝ կարևոր է ամբողջական պատկերացում ունենալ: Նկատեց՝ ավելի քիչ էմոցիաներ են պետք:
«Օբյեկտիվ լրագրության համար կարևոր է հակամարտության երկու կողմերին լուսաբանելը, խնդրին տարբեր անկյուններից նայելը, տարբեր կարծիքներ, փաստեր և ապացույցներ հրապարակելը, քննադատական մտածողությանն աջակցելը: Անկախ լրագրությունն այսօր շատ կարևոր է՝ տարածաշրջանում խաղաղություն ստեղծելու համար: Ես անձամբ ցանկանում եմ այցելել Ադրբեջան և հույս ունեմ, որ կունենամ դրա հնարավորությունը»,- ասաց նա: