«Եթե լիներ քաղաքական կամք, այսօր բանակում մկան պես սերմացու գողացող գեներալների անուններ կունենայինք». Նորայր Նորիկյան
«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է փաստաբան Նորայր Նորիկյանը – Արցախի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սամվել Բաբայանը հայտարարել է, որ իր ձեռքի տակ կան փաստաթղթեր, որոնցով Սերժ Սարգսյանը բանակցել է, որտեղ շատ պարզ ու հստակ նշված է, որ 5 շրջանները հանձնում ենք, հետո՝ 2 շրջան, հետո՝ մի միջանցք, և որտեղ Ղարաբաղի կարգավորումը չի երևում, և զորքեր են մտցնում՝ […]
The post «Եթե լիներ քաղաքական կամք, այսօր բանակում մկան պես սերմացու գողացող գեներալների անուններ կունենայինք». Նորայր Նորիկյան appeared first on MediaLab Newsroom-Laboratory.
«Մեդիալաբի» հարցերին պատասխանում է փաստաբան Նորայր Նորիկյանը
– Արցախի անվտանգության խորհրդի քարտուղար Սամվել Բաբայանը հայտարարել է, որ իր ձեռքի տակ կան փաստաթղթեր, որոնցով Սերժ Սարգսյանը բանակցել է, որտեղ շատ պարզ ու հստակ նշված է, որ 5 շրջանները հանձնում ենք, հետո՝ 2 շրջան, հետո՝ մի միջանցք, և որտեղ Ղարաբաղի կարգավորումը չի երևում, և զորքեր են մտցնում՝ ապահովելու համար:
Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ պետք է հաջորդի այս հայտարարությանը, արդյոք պե՞տք է լինեն իրավական հետևանքներ, ի՛նչ պետք է արվի, որ չի արվում:
– Եթե այդպիսի հայտարարություն աներ որևէ քաղաքական կամ ռազմական գործիչ կամ գեներալ, որը որևէ պաշտոն չի զբաղեցնում և զուտ իր քաղաքական մտքերն է շարադրում, ես կհամարեի, որ յուրաքանչյուր անձ իրավունք ունի ազատորեն արտահայտելու իր տեսակետը՝ հիմնվելով Սահմանադրության և այլ օրենքների վրա:
Բայց նկատի ունենալով, որ խոսքը Արցախի հերոս, ներկայումս Արցախի անվտանգության խորհրդի քարտուղար, գեներալ Սամվել Բաբայանի մասին է, որը պատասխանատու հայտարարություն է անում, որ 2016-ի քառօրյա պատերազմի ընթացքում մենք կորցրել ենք 21 դիրք, ավելին՝ իր ձեռքի տակ հայտնվել են փաստաթղթեր, որոնցից պարզ է դառնում, որ Սերժ Սարգսյանը բանակցել է սկզբում 5, այնուհետև՝ 2 շրջանների վերադարձի, ապա նաև՝ միջանցքի, և, ըստ Բաբայանի, խոսք ընդհանրապես չի եղել Արցախի խնդրի կարգավորման մասին, ենթադրում եմ, որ Արցախի կարգավիճակի մասին է ակնարկում Բաբայանը, և, ըստ էության, նա հռետորական հարց է հնչեցնում, թե արդյոք սա զիջո՞ւմ է, կամ արդյոք սա դավաճանությո՞ւն է, թե՞ ոչ:
Ես կարծում եմ, որ բոլոր դեպքերում բավականին պատասխանատու, եթե չասեմ՝ սկանդալային հայտարարություն է արվել:
Թե՛ Արցախի, թե՛ Հայաստանի իշխանությունները, թե՛ մասնավորապես Սերժ Սարգսյանը պարտավոր են ներկայացնել բացատրություններ, թե նախորդ տարիների ընթացքում Արցախի հակամարտության կարգավորման գործընթացում ինչ մանդատի հիման վրա է ՀՀ նախագահի պաշտոնը զբաղեցրած անձը վարել այդպիսի բանակցություններ, եթե Սամվել Բաբայանի ասածներն ամբողջությամբ համապատասխանում են իրականությանը:
Քանի դեռ դրանք չեն հերքվել, ես չեմ կարող կասկած տակ դնել այդ հայտարարությունները:
Նրանք պարտավոր են ներկայացնել համապատասխան բացատրություններ, թե ընդհանուր առմամբ ինչ մանդատի հիման վրա են այդպիսի բանակցություններ վարվել, ինչ տարածքներ հանձնելու մասին է խոսքը, և, առհասարակ, հայկական կողմի առավելագույնը ո՛րն է եղել այդ բանակցություններում:
Սա է խնդիրը: Առավել ևս, եթե խոսքը ապրիլյան քառօրյա պատերազմի մասին է, բնականաբար, ավելի խորքային են խնդիրները, քան մենք պատկերացնում ենք:
– Սերժ Սարգսյանն էլ իր ասուլիսում հայտարարել էր, որ քառօրյա պատերազմի ժամանակ դիզվառելիքի պակասի մասին նախկին վարչապետ Կարեն Կարապետյանի հայտարարությունները վրիպում են եղել: Ինչպե՞ս եք սա գնահատում:
– Սերժ Սարգսյանի վերջին ասուլիսը, իմ խորին տպավորությամբ՝ ինքն իրեն սրբագրելուն ուղղված ասուլիս էր, որում արված հայտարարությունների բովանդակությունը հնարավորություն է տալիս արձանագրելու, որ Սերժ Սարգսյանը, ըստ էության, փորձում է հայ հանրությանը հիմնավորել, որ 2016 թվականին մենք փառահեղ հաղթանակ ենք տարել:
Այդ դեպքում հարց է առաջանում, թե ինչու նախորդ 4 տարիների ընթացքում նույն Սերժ Սարգսյանը այդպես չէր թմբկահարում այդ հաղթանակի մասին, և ինչու հանրությանը չէին ներկայացնում այդ հաղթանակի վերաբերյալ համոզիչ տեղեկություններ:
Կամ՝ ի՛նչն է եղել պատճառը, որ հիմա Սերժ Սարգսյանը խոսում է հաղթանակի մասին: Երկրորդ՝ այո՛, իրարամերժ հայտարարություններ են հնչում:
Կհիշեք ապրիլյան քառօրյա պատերազմից հետո իրականացված որոշակի գործողությունները, հայտնի մի քանի պաշտոնանկությունները, երբ ազատվեցին սպառազինության վարչության պետը, հետախուզության վարչության պետը:
Անգամ սպառազինության վարչության պետ Մելսիկ Չիլինգարյանը որոշակի ժամանակահատված կալանավորվեց, ու մինչև հիմա այդ քրեական գործի ընթացքի մասին տեղեկություններ չունենք:
Փոխնախարար ազատվեց աշխատանքից, այնուհետև հերթը հասավ պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանին: Իհարկե բոլորովին այլ ասպեկտով դա ներկայացվեց: Բայց բոլոր դեպքերում 4 տարի հանրությանը տրամադրվել է այլ տեղեկատվություն, ու հիմա սրբագրվում է պատմությունը:
Հիմա գնդակը ապրիլյան քառօրյա պատերազմի առումով գտնվում է գործող քաղաքական իշխանության դաշտում այն առումով, որ ԱԺ քննիչ հանձնաժողովը զեկույց է հրապարակելու:
Ես չգիտեմ՝ այդ զեկույցում ի՛նչ կլինի, բայց դրանով պետք է հստակ տրվի այն հարցի պատասխանը, թե արդյոք դավադրությո՞ւն է եղել Հայաստանի ու հայ ժողովրդի նկատմամբ, երկրորդ՝ այդ ժամանակահատվածում արդյոք որևէ պաշտոնատար անձ կամ անձինք իրականացրել են քրեորեն պատժելի արարքներ, թե՞ ոչ:
Եվ եթե իրականացրել են, ապա ինչու մինչև հիմա նրանց արարքներին գնահատական չի տրվել:
Երրորդ՝ արդյոք եղե՞լ է նյութական ռեսուրսների, ասենք՝ դիզվառելիքի պակաս, և ինչպե՞ս կարող էր երկրի այն ժամանակվա վարչապետ Կարեն Կարապետյանի ասածը ներկայացնել որպես թյուրիմացության վրա տրվող տեղեկություն:
Ինչպե՞ս կարող էր երկրի վարչապետը նման «թյուրիմացություն» թույլ տալ, և որտեղ է թաքնված շան գլուխը, այսինքն՝ ուր է կորել և ինչ դիզվառելիքի մասին է խոսքը:
Ամենակարևոր հարցը, իհարկե, մենք չենք կարող այդ զեկույցով հետ բերել կորցրած 21 մարտական դիրքերը կամ վերականգնել մինչև ապրիլյան քառօրյա պատերազմը եղած իրավիճակը, բայց գոնե գործող քաղաքական իշխանությունը կամ քննիչ հանձնաժողովը պետք է պատասխանի Նիկոլ Փաշինյանի բարձրացրած հարցին՝ բանակում մկների պես սերմացու գողացող գեներալներ եղե՞լ են, թե՞ ոչ:
Եթե այո, ինչու մինչև հիմա այդ գեներալները չեն բացահայտված ու պատասխանատվության ենթարկված: Ինչու մինչև հիմա նրանց ուսադիրները չեն պոկված: Իսկ եթե չեն եղել այդպիսի գեներալներ, և մեր բանակը սերմացու գողացող մկան պես թալանված չի, ես խնդրում եմ, որ այդ հանձնաժողովը պատասխանի, թե Նիկոլ Փաշինյանն ինչի՛ մասին էր խոսում:
– Բանակի թալանի մասին շատ է խոսվել, ինչո՞ւ ձեր կարծիքով՝ այդ քրեական գործերը չեն հարուցվում: Ի՞նչն է պատճառը, որ սայլը տեղից չի շարժվում:
– Քաղաքական կամքի պակասը, ուրիշ ոչ մի բան մի՛ փնտրեք: Կասկածի տակ մի՛ դրեք որևէ մեկի պրոֆեսիոնալիզմը:
Եթե քաղաքական կամք և համաձայնություն լինեին, և որոշում կայացված լիներ, որ բանակում մկան պես սերմացու գողացող գեներալները պետք է պատասխանատվության ենթարկվեն, ես ձեզ վստահեցնում եմ, որ այսօր մենք կունենայինք անուններ:
Շատ նրբանկատ հարց է, և հնարավոր է, որ այդ անունները որոշակի շրջանակների, այդ թվում նաև՝ Նիկոլ Փաշինյանի համար պարզ են, բայց շատ քիչ է, որ երկրի նոր ղեկավարության համար պարզ են, թե ովքեր են սերմացու գողացող գեներալները, որոնք թալանել են բանակը, և նաև նրանց ռազմաքաղաքական գործունեության հետևանքով է ապրիլյան քառօրյա պատերազմը եղել:
Որովհետև երբ Սերժ Սարգսյանը խոսում է հաղթանակից կամ Ադրբեջանի ռազմաքաղաքական պարտությունից, այո՛, այդ մի շտրիխով համաձայն եմ, որ Ադրբեջանը չի հասել իր ռազմաքաղաքական նպատակին, չի կարողացել լուծել իր առջև դրված խնդիրը, բայց, կներե՛ ք, Հայաստանի ռազմաքաղաքական պարտությունն այն է, որ նախորդ քաղաքական վարչակարգերը Սերժ Սարգսյանի գլխավորությամբ, եթե ժամանակին ստեղծեին մարտունակ բանակ, ստեղծեին հուսալի անվտանգային միջավայր, ստեղծեին կոռուպցիայից զերծ հասարակություն, կամ Հայաստանում քրեաօլիգարխիկ համակարգ գործած չլիներ, ես ձեզ հավաստիացնում եմ, որ Ադրբեջանը չէր համարձակվի անգամ մտածել ռազմական ավանտյուրայի դիմելու մասին:
Նրանք գնահատել են Հայաստանում առկա իրավիճակը, իսկ դա Հայաստանի ռազմաքաղաքական պարտությունն է: Իսկ ձեր հարցի պատասխանն ակնհայտ է՝ այդ մարդիկ չեն ենթարկվում պատասխանատվության, որովհետև քաղաքական պայմանավորվածության արդյունք է սա:
Ուրիշ բացատրություն սա չունի: Այսինքն՝ գործող քաղաքական իշխանությունը միայն խոսում է և չի անցել հստակ գործողությունների: Հակառակ պարագայում դուք այսօր այդ հարցն ինձ չէիք տա, թե ինչու չեն բացահայտվում այդ գործերը:
Մանե Հարությունյան
MediaLab.am
The post «Եթե լիներ քաղաքական կամք, այսօր բանակում մկան պես սերմացու գողացող գեներալների անուններ կունենայինք». Նորայր Նորիկյան appeared first on MediaLab Newsroom-Laboratory.