روز جهانی مبارزه با کار کودکان؛ " اگر کار شاق نکنم چه بخورم"

نورالله ۱۲ ساله در دروراۀ کابل‌کندهار در یکی از ترمیمگاه‌های موتر کار می‌کند؛ جایی که وزن‌های سنگین را بلند می‌کند.

او می‌گوید که اگر کار نکند، چه بخورد: "من که این آهن آلات و وسایل سنگین را بلند می‌کنم، عصر بدنم را درد می‌گیرد، دستانم را درد می‌گیرد، کمردرد می‌شوم، پاهایم درد می‌کند، خسته می‌شوم. ما نیازمند هستیم، فقیر هستیم، غذا نداریم."

نورالله نمونه‌ای از هزاران کودکی است که در گوشه و کنار افغانستان مصروف کارهای شاق اند و بیشترشان سرپرست خانواده‌های شان هستند.

شفیع الله ۹ ساله است و در گوشه‌ای از کابل در یک دکان نجاری کار می‌کند. او نه تنها که از آموزش بازمانده، بلکه تمام آرزوهای کودکانه‌اش را فراموش کرده است. در حال حاضر بزرگترین آرزوی او بردن یک وعده غذای کافی به خانواده‌اش است.

او می‌گوید: "اگر من کار نکنم امکان ندارد. وضعیت اقتصادی خانواده‌ام زیاد خراب است. ما باید در این سن و سال درس بخوانیم، نه این که مشغول کارهای شاق باشیم."

قانون حمایت از کودکان در افغانستان به کارهای شاق گفته که روی جسم و ذهن کودکان تاثیر منفی بگذارد.

مطابق به مقررات قانون کار در فصل نهم و مادۀ ۶۲ این قانون آمده که "گمارش نوجوانان به کارهای شاق جسمی، ناسالم و زیرزمینی منع قرار داده شده و با متخلفان آن برخورد قانونی صورت می‌گیرد و مجازات می‌شوند."

اما با وجود این همه آمار رسمی وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان نشان می‌دهد که در سراسر این کشور ۱.۲ میلیون کودک مشغول کارهای مختلف شاق اند.

عبدالفتاح عشرت احمدزی، به رادیو آزادی گفت، سازمان جهانی کار از کشورهایی که کودکان در آنها مشغول کارهای شاق اند، خواسته که تا سال ۲۰۲۵ به کار شاق کودکان پایان دهند: "در تمام اداره‌ها به شمول حکومت و جامعۀ جهانی در این بخش با ما همصدایی وجود دارد تا بتوانیم با استفاده از راه‌های مختلف این شمار را کم کنیم و یا هم به صفر برساینم."

امروز شنبه ۱۲ می (۲۲ جوزا) مصادف است به روز جهانی مبارزه با کار کودکان.

آگاهان اقتصادی می‌گویند که جنگ، وضعیت خراب اقتصادی و فقر از عواملی اند که کودکان را مجبور به انجام کارهای شاق می‌کند.

شعیب رحیم، یکی  از این آگاهان به رادیوی آزادی گفت: "این همه عوامل سبب می‌شوند که تعلیم، صحت و دیگر امکانات از اولویت باز مانند و ما شاهد باشیم که کودکان به جای رفتن به مکتب و مدرسه مشغول کارهای شاق در بازار باشند."

با این وجود در افغانستان کارهای در سطح دولتی و غیردولتی به منظور جلوگیری از کار کودکان صورت گرفته، اما به دلیل نبود بودجه و امکانات کافی، این اقدامات محدود هستند و نتایج چشم‌گیری ندارند.

وزارت کار و امور اجتماعی افغانستان می‌گوید که حکومت، سازمان جهانی کار، اتحادیۀ کارگران و اتاق تجارت افغانستان در تلاش این هستند که جلوی کار کودکان را بگیرند.

عبدالفتاح عشرت احمدزی، سخنگوی این وزارت به رادیوی آزادی گفت: "بزرگ‌ترین و مهم‌ترین برنامۀ ما این است که کودکانی را که سرپرست ندارند به پرورشگاه‌ها بفرستیم و کودکانی که سرپرست دارند برای شان برنامه‌های آموزش مسلکی و فنی را فراهم کنیم تا شاید بتوانند هزینه‌های زندگی خود و خانواده‌شان را تأمین کنند. "

سازمان ملل متحد می‌گوید که در جهان از هر ده کودک یک تن‌شان کار می‌کنند.

این سازمان هشدار می‌دهد که سلامتی، آموزش و آیندۀ خوب تمام این نسل در معرض خطر است.

این هشدار سازمان ملل متحد در گزارش این سازمان که هر چهار سال در پیوند به کار کودکان منتشر می‌شود ذکر شده است.

صندوق حمایت از کودکان سازمان ملل متحد یا یونیسف و سازمان جهانی کار در گزارش مشترک خود نوشته اند که شمار کودکان کارگر در جهان به ۱۶۰ میلیون تن افزایش یافته و در چهار سال گذشته ۸ میلیون به این شمار افزوده شده است.