واکنشها بر عملکرد و اظهارات اخیر مقامهای پاکستانی در پیوند به افغانستان
شماری از فعالان حقوق بشری، سیاسیون و مردم افغانستان، پاکستان را به دخالت در امور داخلی افغانستان و حمایت از طالبان متهم میکنند.
آنان ادعا دارند که موقفگیریهای ۴ ماه اخیر مقامهای پاکستانی در مورد طالبان و افغانستان که در رسانههای مختلف نشر شده بیانگر تلاش پاکستان برای تثبیت جایگاه حکومت طالبان در افغانستان است.
پاکستان در فاصله بیش از یک ماه میزبان دو نشست با حضور نمایندگان دیگر کشورها در پیوند به افغانستان بود.
تأکید پاکستان در این نشستها بیشتر بر تعامل جهان با حکومت سرپرست طالبان بود.
علاوه بر این پس از روی کار آمدن دوبارۀ حاکمیت طالبان در افغانستان، عمران خان، نخست وزیر پاکستان چندین بار از جامعه جهانی خواسته است طالبان را به رسمیت بشناسند او حتی در صحبتی که ماه میزان با برخی رسانهها داشت از پیامدهای به رسمیت شناخته نشدن حکومت طالبان هشدار داد.
تازهترین سخنرانی عمران خان در نشست کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی هم در پیوند به فرهنگ افغانستان در میان افغانان واکنش برانگیز شد.
حامدکرزی، رئیس جمهور پیشین، امرالله صالح معاون اول ریاست جمهوری دولت پیشین و شهزاد اکبر، رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان از چهرههای شناخته شدهای افغانستان اند که بر سخنان اخیر عمران خان واکنش داشتند.
آنان و برخی از شهروندان افغانستان اظهارات نخست وزیر پاکستان را مداخله در امور افغانستان و نمایندگی کردن از افغانستان در نشستهای بینالمللی و توهینآمیز عنوان کردند.
راضیه بارکزی، دانش آموختۀ رشتۀ حقوق و علوم سیاسی و فعال حقوق زنان پاکستان را نماینده و مادر طالبان در اجلاس مختلف عنوان میکند.
او از محدود بانوانی است که در زیر سلطۀ طالبان در افغانستان در دادخواهیهای خیابانی در پیوند به حقوق زنان اشتراک کرده است.
راضیه چند روز پیش از نشست کشورهای عضو سازمان همکاری اسلامی در پایتخت پاکستان، در اعتراض به میزبانی پاکستان از این نشست؛ نامهای به این سازمان فرستاد.
او در گفتوگویی با رادیو آزادی گفت: "اکت پاکستان بیشتر از اینکه شباهت داشته باشد به یک همسایه دلسوز شباهت دارد به کسیکه علاقمندی شدید به دخالت در امور سیاست داخلی و خارجی افغانستان را دارد و خود را مالک تمامیت ارضی افغانستان میداند از نظر مه و از نظر همه این یک تعرض آشکارا است به تاریخ، جغرافیا، مردم و فرهنگ افغانستان و نباید بیپاسخ بماند."
اما امیر خان متقی، سرپرست وزارت خارجۀ حکومت طالبان پس از برگشت از نشست وزیران خارجۀ سازمان همکاری اسلامی، بر خلاف این ادعاها سخنان عمران خان در نشست سازمان همکاری اسلامی را توهین آمیز ندانست.
او هنگام برگشت از پاکستان در میدان هوایی حامد کرزی به رسانهها گفت که هرکس مسئول صحبتهای خود است و این مناسب نیست که یک کنفرانس مثبت را جنبۀ منفی بدهند و نیاز نمی بیند که از جانب حکومت واکنشی به این اظهارات داشته باشد.
از سوی دیگر شاه محمود قریشی، وزیر خارجه پاکستان در لابیگریهای این کشور بخاطر به رسمیت شناخته شدن حکومت طالبان و مشوره دادن به طالبان تلاشهای زیادی انجام داده است.
آقای قریشی در ماههای اخیر در زمینۀ موضوعات افغانستان و حکومت طالبان با دبیرکل سازمان ملل متحد و زلمی خلیلزاد، نمایندۀ ویژۀ پیشین امریکا در امور صلح افغانستان دیدارهایی داشته است.
وزیرخارجه پاکستان در نشست ترویکا که در ۲۰ ماه عقرب سال روان در کشورش برگزار شد از کشورهای جهان خواستار تعامل با حکومت سرپرست طالبان شد.
او همچنان پس از حاکمیت طالبان به افغانستان سفر کرد و در ۲۹ ماه میزان با رئیس الوزرا و کابینۀ حکومت طالبان دیدار کرد.
رئیس پیشین سازمان استخبارات پاکستان (آی اس آی) نیز در این سفر آقای قریشی را همراهی میکرد
آقای قریشی یک روز پس از سفرش به افغانستان اعلام کرد که به طالبان مشوره داده است چگونه به رسمیت شناخته شوند.
خان ولی عادل یک تن از فعالان حقوق بشری میگوید، دوستی واقعی پاکستان با ملت و حکومتهای افغانستان ناممکن است.
به باور او، موقفگیری اخیر پاکستان کمپاینی است که دنیا را بخاطر امتیازگیری به خود و نفوذ داشتن بالای طالبان قناعت دهد.
او میگوید: "هرگاه آدرس مهم دنیا ملت افغانستان شد در آن صورت افغانستان به کشوری تبدیل میشود که به معنی واقعی در آن نظام دموکراتیک به پختگی خواهد رسید و دنیا به هیچ وجه از افغانستان متضرر نخواهد شد."
محسن داور، عضو مجلس نمایندگان پاکستان و از اعضای جنبش تحفظ پشتون و افراسیاب ختک، از سناتوران پاکستانی در اواخر ماه جوزا در واکنش به گفتههای وزیر خارجه پاکستان در مصاحبه با یکی از رسانههای دیداری افغانستان او را وزیر خارجۀ طالبان خطاب کردند.
میوند، یک تن از باشندگان شهر کابل نیز اظهارات مقامهای پاکستانی در نشستهای منطقهای و بینالمللی را مداخله در امور افغانستان عنوان میکند.
او میگوید: "مقامات پاکستانی در کنفرانسهای منطقه و جهان از آنان میخواهند با طالبان تعامل داشته باشند چنین کارهای پاکستان مداخله در امور داخلی افغانستان است و نشان میدهد که طالبان به حیث یک حکومت نمیتوانند با جهانیان تعامل کنند."
فیض حمید هم چند روز پیش از اعلام کابینه طالبان به کابل آمده بود.
او در آن زمان رئیس سازمان سی.آی.ای پاکستان بود.
در آن زمان گزارشهایی به نشر رسید که طالبان او را به افغانستان دعوت کردند و هدف سفرش حل چالشهای بین الخودی طالبان بر سر رهبری حکومتشان بوده است. ادعایی که طالبان آنرا رد کرده اند.
دیدارهای اخیر منصوراحمد خان، سفیر پاکستان در کابل با مقامها و مسئولان ادارات طالبان در فاصلههای زمانی نسبتاً کوتاه از جمله با سرپرستان وزارتهای خارجه و مالیۀ حکومت طالبان با انتقادات زیادی در شبکههای اجتماعی مواجه شد.
رادیو آزادی خواست دیدگاه طالبان در مورد ادعاهای موجود در زمینه را داشته باشد، اما سخنگویان حکومت طالبان دستیاب نشدند.
اما پیش از این ذبیح الله مجاهد، سخنگو و معین وزارت اطلاعات و فرهنگ طالبان در گفتوگویی به رادیوی آزادی گفته بود اصول و اساس سیاسی پاکستان نمایندگی از اسلام نمیکند.
آقای مجاهد گفته بود که در پاکستانی کسی حاکم است که ۲۰ سال سرنوشت آنها در دستش بود و برای حاکم پاکستان دین نه بلکه مسائل مالی مهم است.
او گفته بود: "دین ما وابسته به پاکستان نیست و نه هم از پاکستان الهام میگیریم. مسلمانی مردم مسئله جدا است و ساختن نظام جدا."
از سوی دیگر آگاهان امور سیاسی تلاشها و اقدامات چند ماه اخیر مقامهای پاکستانی را در پیوند به افغانستان و به رسمیت شناخته شدن حکومت طالبان، وسیلۀ امتیازگیری آن کشور از جهان عنوان میکنند.
طارق فرهادی، آگاه امور سیاسی به رادیو آزادی میگوید: "پاکستانیها خودشان یک دستگاه دیپلوماسی بسیار قوی دارند از سالها به این طرف و انگلیسی زبان در همه کشورهای دنیا جابجا هستند، اما افغانستان متاسفانه کسانیکه صدای خود را باید بالا کنند آنها همهشان فرار کردند از افغانستان و به اثر فرار محبوبیت خود را هم از دست دادند و اگر چیزی بگویند هم کسی حرفشان را نمیشنود هم محبوبیت خود را پیش افغانها از دست دادند."
این بار نخست نیست که پاکستان متهم به مداخله در امور افغانستان و حمایت از طالبان میشود، اما مقامهای این کشور هیچ گاهی این اتهامها را نپذیرفتند.
رادیو آزادی تلاش کرد دیدگاه سفارت پاکستان در کابل را در این مورد داشته باشد، اما به تماسهای مکرر رادیو آزادی پاسخ داده نشد.