Ο απόηχος της επίσκεψης Μητσοτάκη και το Κυπριακό

Θα μπορούσε να αλλάξει ξαφνικά αυτό το μάλλον θετικό κλίμα; Δεδομένου ότι άρχεται η τουριστική περίοδος από την οποία αμφότερες οι χώρες προσδοκούν πολλά, θα ήταν πολύ δύσκολο να φαντασθεί κανείς εκατέρωθεν πρωτοβουλίες οι οποίες θα δυναμίτιζαν το κλίμα

Η επίσκεψη εργασίας του Πρωθυπουργού της Ελλάδος Κυριάκου Μητσοτάκη στην Αγκυρα εξελίχθηκε χωρίς απρόοπτα και απέδωσε τα αναμενόμενα. Τα δύο μέρη επιβεβαίωσαν τη βούλησή τους να συνεχίσουν την προσπάθεια για την εμβάθυνση των διαύλων επικοινωνίας, αναγνωρίζοντας την ύπαρξη σοβαρών διαφορών αλλά και υπογραμμίζοντας ότι αυτές δεν θα πρέπει να αποτελούν λόγο για τη διακοπή της επικοινωνίας. Απεναντίας η τελευταία αποτελεί ουσιαστικό εργαλείο για την αποτροπή και διαχείριση κρίσεων οι οποίες έχουν κατά το παρελθόν κοστίσει σοβαρά στις διμερείς σχέσεις. Και οι διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των δύο ηγετών φάνηκε να βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο από την αρχή της συνεργασίας τους.

Θα μπορούσε να αλλάξει ξαφνικά αυτό το μάλλον θετικό κλίμα; Δεδομένου ότι άρχεται η τουριστική περίοδος από την οποία αμφότερες οι χώρες προσδοκούν πολλά, θα ήταν πολύ δύσκολο να φαντασθεί κανείς εκατέρωθεν πρωτοβουλίες οι οποίες θα δυναμίτιζαν το κλίμα. Η πρόσφατη εξαγγελία μέτρων λιτότητος στον τουρκικό δημόσιο τομέα από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αλλά και η επιμονή του να μη συνηγορήσει στην αύξηση των συντάξεων σύμφωνα με τον πληθωρισμό είναι ενδεικτικές των προβλημάτων που αντιμετωπίζει η τουρκική οικονομία και της περιορισμένης αντοχής της τουρκικής οικονομίας σε νέες κρίσεις.

Αξίζει να σημειωθεί και η αναφορά κατά τη συνέντευξη Τύπου των δύο ηγετών στο Κυπριακό. Οι διαπραγματεύσεις για την επίλυση του Κυπριακού παραμένουν καθηλωμένες από τον Ιούλιο του 2017 και τη «Διάσκεψη για την Κύπρο» του Κρανς Μοντανά λόγω της αρνήσεως της Τουρκίας να συζητήσει εκ νέου επί τη βάσει του μοντέλου της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας αλλά μόνον για τους όρους μιας διχοτομήσεως. Τούτου δεδομένου η αναφορά αμφοτέρων των ηγετών ήγειρε ελπίδες για μια νέα σελίδα στις προσπάθειες για την ειρηνική επίλυση του προβλήματος. Την περασμένη εβδομάδα η τέως υπουργός Εξωτερικών της Κολομβίας και προσωπική απεσταλμένη του Γενικού Γραμματέως του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) Αντόνιο Γκουτέρες, Μαρία Ανχελ Χόλγκιν Κουέγιαρ, ολοκλήρωσε τον κύκλο των επισκέψεών της σε Αθήνα, Λευκωσία και Αγκυρα με σκοπό να διαπιστωθεί αν υπάρχει πρόσφορο έδαφος για την ανάληψη νέας ειρηνευτικής πρωτοβουλίας του Γενικού Γραμματέως. Ενώ η κ. Χόλγκιν Κουέγιαρ προετοιμάζει πλέον την έκθεσή της προς τον κ. Γκουτέρες, τα μηνύματα από την κοινή συνέντευξη Τύπου δείχνουν ότι δεν θα πρέπει να αποκλείεται το ενδεχόμενο μεταστροφής της Τουρκίας και των Τουρκοκυπρίων και επιστροφής στην τράπεζα των διαπραγματεύσεων επί τη βάσει του μοντέλου διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας. Παρά το σχετικώς μειωμένο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης σε Ελλάδα και Τουρκία για το Κυπριακό, οποιαδήποτε θετική εξέλιξη θα λειτουργούσε ενισχυτικά στην προσπάθεια εμπεδώσεως του θετικού κλίματος στις διμερείς σχέσεις αλλά και θα έδινε νέα πνοή στις διεθνείς προσπάθειες συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες έχουν δεχθεί νέο σοβαρό πλήγμα από τον πόλεμο στη Γάζα.

Ο Ιωάννης Ν. Γρηγοριάδης είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Μπίλκεντ και επικεφαλής του Προγράμματος Τουρκίας του ΕΛΙΑΜΕΠ.