Γιατί τα αραβικά κράτη δεν βοηθούν πραγματικά τους Παλαιστινίους;
Μπορεί η ηθοποιός Κέιτ Μπλάνσετ να εμφανίστηκε στις Κάννες με φόρεμα στα χρώματα της σημαίας της Παλαιστίνης, ξεφεύγοντας από την παγκόσμια ισραηλινή λογοκρισία, αλλά τι γίνεται με τους αδελφούς λαούς των Παλαιστινίων; Γιατί σιωπούν εκείνοι που θα έπρεπε να αντιδρούν;
Κάθε μέρα που ο πόλεμος στη Γάζα επιμένει, οι εσωτερικές πιέσεις σε κράτη που κάποτε διεξήγαγαν πολέμους εναντίον του Ισραήλ, αυξάνονται και αυτός είναι ο κύριος λόγος για τον οποίο αυτές οι κυβερνήσεις υποστηρίζουν ομόφωνα την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα.
Ωστόσο, όλο και περισσότεροι Άραβες πολίτες αναρωτιούνται, μα γιατί τα αραβικά κράτη, που ξοδεύουν τεράστια χρηματικά ποσά για όπλα, δεν δίνουν ούτε μία σφαίρα στην παλαιστινιακή αντίσταση.
Όπως εξηγεί στο Responsible Statecraft ο επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν Τζιόρτζιο Καφιέρο, το παλαιστινιακό ζήτημα, μπορεί να τείνει να εκθέσει την αδυναμία πολλών αραβικών κυβερνήσεων και αυτό δεν θα το επιτρέψουν ποτέ οι μονάρχες της Μέσης Ανατολής.
Μπορεί από τη μία να πρέπει οι αραβικές κυβερνήσεις να κάνουν συμβολικές κινήσεις υπέρ των Παλαιστινίων, αλλά από την άλλη, κανένα αραβικό κράτος δεν θέλει να αντιμετωπίσει το Ισραήλ.
Για πολλούς από αυτούς, αυτό έχει να κάνει πολύ με τις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ στις οποίες βασίζονται για ασφάλεια και, σε ορισμένες περιπτώσεις, ως πηγή κρίσιμης οικονομικής βοήθειας.
Δεν πρόκειται τόσο για την ευημερία των Παλαιστινίων καθαυτή, όσο για τη διατήρηση της σταθερότητας, της νομιμότητας, ακόμη και της επιβίωσης των αραβικών καθεστώτων, αναφέρει ο Καφιέρο.
Μπορεί «η Παλαιστίνη είναι μια δίκαιη υπόθεση», όπως λέει η είπε η Λιβανέζα δημοσιογράφος Γκάντα Ογουάις, αλλά την ίδια στιγμή «οι Άραβες δεσπότες δεν την είδαν ποτέ παρά μόνο από μια οπτική γωνία: Πώς μπορώ να προστατεύσω το καθεστώς μου;».
«Τα περισσότερα αραβικά καθεστώτα εμπλέκονται θεμελιωδώς στην προσπάθεια να καταστείλουν την παλαιστινιακή αναζήτηση για ελευθερία και να ομαλοποιήσουν την κατοχή της Παλαιστίνης από το Ισραήλ, την οποία χρησιμοποιούν εδώ και καιρό ως διαπραγματευτικό χαρτί για να λάβουν παραχωρήσεις από το Ισραήλ και ειδικά τις ΗΠΑ και τις ευρωπαϊκές χώρες σε τομείς όπως ασφάλειας, ενέργειας και εμπορικών συμφωνιών», σύμφωνα με την ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Κολούμπια Μαρίνα Καλκούλι, η οποία λέει ότι αυτά τα καθεστώτα κινδυνεύουν να θεωρηθούν συνένοχα σε αυτό που συμβαίνει στη Γάζα σήμερα.
Οι Άραβες έγιναν και αυτοί καταναλωτές
«Οποιοδήποτε είδος λαϊκής κινητοποίησης ή ακτιβισμού που φέρνει τους λαούς κοντά, είτε στο διαδίκτυο είτε στους δρόμους, αποτελεί απειλή για αυτά τα αυταρχικά καθεστώτα», σημίωσε ο Ναντέρ Χασεμί, διευθυντής στο Κέντρο Μουσουλμανικής-Χριστιανικής Κατανόησης Prince Alwaleed Bin Talal στο Πανεπιστήμιο Τζορτζτάουν. «Τα αραβικά κράτη σήμερα δεν συμπαθούν τον παλαιστινιακό εθνικισμό γιατί ο παλαιστινιακός εθνικισμός είναι πηγή λαϊκής κινητοποίησης στον αραβικό δρόμο», πρόσθεσε.
«Ο αραβικός κόσμος έχει μετατρέψει τους πολίτες του σε καταναλωτές βασικά», εξήγησε ο Ράμι Τζορτζ Κουρί, συνεργάτης στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού.
«Μπορείς να καταναλώσεις ό,τι θέλεις. Υπάρχουν 25 διαφορετικά είδη τηγανητού κοτόπουλου που μπορείτε να αγοράσετε στις περισσότερες αραβικές πρωτεύουσες και αυτό είναι εντάξει. Αυτό που θέλουν οι κυβερνήσεις είναι να βάζουν τους ανθρώπους να ξοδεύουν το χρόνο, τα χρήματά τους και τις σκέψεις τους στην κατανάλωση. Αλλά οτιδήποτε έχει να κάνει με την πολιτική εξουσία, τη δημόσια πολιτική και την κατανομή των οικονομικών κερδών πρέπει να ελέγχεται από την κυβέρνηση», πρόσθεσε.
Φιλοπαλαιστίνιος ίσον… αριστερός, άρα επικίνδυνος
Ο Καφιέρο μάλιστα, λαμβάνει υπόψη και τους ιστορικούς παράγοντες που σχετίζονται με την πολιτική του αραβικού κόσμου της εποχής του Ψυχρού Πολέμου και την άνοδο των λαϊκιστών Αράβων εθνικιστών, και αργότερα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας, και το πώς ο Παλαιστινιακός αγώνας ήταν σημαντικός και για τους δύο.
«Οι διαμαρτυρίες της Παλαιστίνης είναι ιδιαίτερα αντιπαθείς από τις κυβερνήσεις επειδή τις έχουν εκμεταλλευτεί ιστορικά οι δύο δυνάμεις που είναι πιο απειλητικές για τις αραβικές κυβερνήσεις, που είναι τα ισλαμιστικά κινήματα και τα αριστερά κινήματα», σύμφωνα με τον Κουρί.
«Ακόμη και από τη δεκαετία του 1950 ήταν οι αριστεροί που χρησιμοποίησαν το Παλαιστινιακό ζήτημα για να συσπειρώσουν και να αμφισβητήσουν τις κυβερνήσεις», εξήγησε, «και πιο πρόσφατα ήταν οι ισλαμιστές, οπότε αυτό τους δίνει μια επιπλέον απήχηση που δεν αρέσει στις κυβερνήσεις».
Το Παλαιστινιακό είναι ένα θέμα που συμβολίζει έναν ευρύτερο αγώνα για ελευθερία και αξιοπρέπεια, που αγγίζει ευαίσθητες χορδές των Αράβων, των Μουσουλμάνων και των λαών του παγκόσμιου Νότου.
Αυτή η αίσθηση αλληλεγγύης μεταξύ Παλαιστινίων και μη Παλαιστινίων Αράβων δεν είναι κάτι καινούργιο. «Η ελευθερία σας είναι συνδεδεμένη με την ελευθερία μας και η ελευθερία μας είναι συνδεδεμένη με την ελευθερία σας» είναι αυτό που είπαν Παλαιστίνιοι κρατούμενοι στον πολιτικό ακτιβιστή Αμπντουλαχαντί Αλ-Καγουάτζα, που όντας κρατούμενος έκανε απεργία πείνας το 2012.
«Το ζήτημα της Παλαιστίνης είναι ένα ζήτημα αδικίας, και αυτό το ζήτημα της αδικίας ερμηνεύεται στη συνέχεια από τις αραβικές μάζες ως σύμβολο μιας αναζήτησης δικαιοσύνης σε όλους τους τομείς, η οποία περιλαμβάνει επίσης την κριτική των αυταρχικών καθεστώτων στον αραβικό κόσμο που είναι μνημειωδώς άδικα», δήλωσε ο Χασεμί.
Σημείωσε ότι πολλές αραβικές κυβερνήσεις αρνούνται στους πολίτες τους το βασικό δικαίωμα στην αυτοδιάθεση μέσα στις κοινωνίες τους, κάτι που εξηγεί γιατί οι άρχουσες ελίτ σε αυτές τις χώρες θεωρούν την παλαιστινιακή υπόθεση ως απειλή και θέλουν να την «καταπνίξουν».
Ο Χασεμί κατέληξε, «Αυτό που προτιμούν είναι μια μορφή παλαιστινιακού εθνικισμού που ενσωματώνεται στην πολιτική της Παλαιστινιακής Αρχής».