Πληθωρισμός τροφίμων ή ελαιολάδου;

Πόσο καιρό μιλάμε για τον αδάμαστο πληθωρισμό των τροφίμων; Σχεδόν τρία χρόνια. Για μεγάλο διάστημα ήταν πάρα πολύ υψηλός. Σχεδόν πάντα διπλάσιος του μέσου όρου. Τα τελευταία στοιχεία του πληθωρισμού Απριλίου έδειξαν ότι ο μέσος πληθωρισμός ήταν 3,1%. Ο πληθωρισμός των τροφίμων ανακοινώθηκε όμως στο 5,4%, γεγονός που έδειχνε ότι το φαινόμενο επέμενε. Τώρα μαθαίνουμε από ανάλυση του ΙΟΒΕ ότι αν αφαιρούσαμε ένα και μόνο προϊόν, το ελαιόλαδο, ο πληθωρισμός των τροφίμων τον Απρίλιο θα ήταν μόλις 2,8%! Μικρότερος και από τον γενικό πληθωρισμό.

Η στάθμιση του ελαιολάδου, όπως προβλέπουν οι κανονισμοί της Eurostat, λόγω διαχρονικής υψηλής κατανάλωσης από τα ελληνικά νοικοκυριά, είναι τόσο μεγάλη στον δείκτη τιμών καταναλωτή και η ετήσια αύξησή του επίσης τόσο μεγάλη (+64%), που το 2,8% του Απριλίου χωρίς ελαιόλαδο γίνεται 5,4% με ελαιόλαδο. Ενώ στατιστικώς ο υπολογισμός είναι προφανώς σωστός από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, δεν λαμβάνει υπόψη ότι τη συγκεκριμένη χρονιά που γίνεται η μέτρηση μπορεί τα νοικοκυριά λόγω των υψηλών τιμών να έχουν αλλάξει καταναλωτικές συνήθειες. Να μη χρησιμοποιούν για παράδειγμα τόσο πολύ ελαιόλαδο και να το έχουν υποκαταστήσει με άλλα είδη λαδιών, όπως το ηλιέλαιο ή το σογιέλαιο, στη διατροφή τους. Βλέπετε, η στάθμιση γίνεται ανά όχι και τόσο τακτά χρονικά διαστήματα, από την ΕΛΣΤΑΤ, δημιουργώντας μια στρεβλή εικόνα.

Το γεγονός αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει ακρίβεια στα τρόφιμα, μην μπερδευόμαστε. Η ακρίβεια είναι ένα ούτως ή άλλως σωρευτικό φαινόμενο, καθώς οι τιμές αυξάνουν επί μία σχεδόν τριετία και προφανώς δεν έχουν διορθώσει προς τα κάτω. Απλά ο πληθωρισμός επιβραδύνει και αν δεν έχουμε ακριβή εικόνα για την πορεία του, δεν μπορούμε να συζητήσουμε πώς θα τον χειριστούμε. Αν για παράδειγμα χρειάζεται να πάρουμε νέα μέτρα σε περίπτωση έξαρσης του φαινομένου (μείωση ΦΠΑ) ή αν κριθεί ότι ο πληθωρισμός επιβραδύνει, πρέπει να αποσυρθούν οι προστατευτικές διατάξεις από την οικονομία που περιορίζουν τον ανταγωνισμό (πλαφόν στο περιθώριο κέρδους).

Με δεδομένη τη μεγάλη συμμετοχή του ελαιολάδου στη στάθμιση του δείκτη του πληθωρισμού, κινδυνεύουμε να βρεθούμε με ένα διαφορετικής τάξης πρόβλημα, αν, όπως φαίνεται, η παραγωγή φέτος είναι καλύτερη από την προηγούμενη τριετία και οι τιμές του μειωθούν. Αν η τιμή του υποχωρήσει από τα 8 ευρώ το λίτρο που είναι σήμερα, στα 5 ή 6 ευρώ το λίτρο. Ούτε καν δηλαδή 3 ευρώ το λίτρο, όσο ήταν το 2021. Σε αυτή την πολύ πιθανή περίπτωση, κινδυνεύουμε να βρεθούμε με την επίσης στρεβλή εικόνα της μεγάλης μείωσης των τιμών των τροφίμων, γεγονός που δύσκολα θα είναι αληθινό για τα περισσότερα προϊόντα και πάλι θα μας οδηγήσει σε λάθος αποφάσεις.

Οι μέρες και οι μήνες που περνάμε είναι πολύ φορτισμένα λόγω της τριετούς ακρίβειας. Οι πολίτες δικαίως το θεωρούν το σημαντικότερο θέμα για το μέλλον του νοικοκυριού τους. Σε έκτακτες ωστόσο συνθήκες, χρειάζεται ακριβής και προσαρμοσμένη ενημέρωση για τις πραγματικές μεταβολές των τιμών…