«Ο Στάρμερ ίσως προσπαθήσει να ξαναβάλει τη Βρετανία στην ΕΕ»
Τι είδους πρωθυπουργός θα είναι ο Κιρ Στάρμερ και γιατί πολλοί τον αποκαλούν καιροσκόπο και επιρρεπή στις… κωλοτούμπες; Γιατί σε αυτές τις βρετανικές εκλογές δεν μιλάει κανείς για το Brexit; Υπάρχει περίπτωση να ξαναμπεί η χώρα στην ΕΕ; Οταν έχεις απέναντί σου την επικεφαλής μιας από τις κορυφαίες εφημερίδες της Βρετανίας (και του κόσμου), οι ερωτήσεις δεν τελειώνουν. Ευτυχώς, η Κάθριν Βάινερ, η πρώτη γυναίκα διευθύντρια στην ιστορία δύο αιώνων της «Γκάρντιαν», δεν φείδεται απαντήσεων. Στη συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ», η οποία δημοσιεύεται ταυτόχρονα στην ιταλική «Κοριέρε ντελα Σέρα» και την ισπανική «Ελ Μούντο», αποκαλεί τον αρχηγό των Εργατικών – και σχεδόν βέβαιο επόμενο πρωθυπουργό – «αδυσώπητο» και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο ο Στάρμερ να προσπαθήσει να βάλει τη Βρετανία στην ΕΕ «από την πίσω πόρτα». Η 53χρονη επικεφαλής της ναυαρχίδας του κεντροαριστερού Τύπου στη Γηραιά Αλβιώνα διαβεβαιώνει επίσης ότι ο «θάνατος» των εφημερίδων… αναβάλλεται επ’ αόριστον και απαντά στο ερώτημα πότε θα γυρίσουν τα Γλυπτά του Παρθενώνα στην Ελλάδα.
Ορισμένοι εκθειάζουν τον τρόπο με τον οποίον πολιτεύεται ο Κιρ Στάρμερ. Αλλοι όμως τον αποκαλούν «βαρετό» και τον κατηγορούν ότι κάνει διαρκώς κωλοτούμπες, εγκαταλείπει παλιές του δεσμεύσεις και είναι καιροσκόπος. Εσείς τι πιστεύετε;
Ο Στάρμερ μπήκε στην πολιτική αρκετά αργά. Τον ξέρω από τότε που ήταν επικεφαλής της Γενικής Εισαγγελίας. Προηγουμένως, ήταν δικηγόρος ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Οι πολιτικές του απόψεις ευθυγραμμίζονται εδώ και πολύ καιρό με τη φιλελεύθερη Αριστερά. Αλλά, όπως είπα, βρίσκεται στην πολιτική για πολύ μικρό χρονικό διάστημα. Δεν είμαι σίγουρη ότι ξέρουμε στ’ αλήθεια τι είναι αυτό που τον ενδιαφέρει. Πολύ σύντομα θα μάθουμε ποιος πραγματικά είναι.
Εκτιμάτε ότι, ως πρωθυπουργός, θα συνεχίσει τη «συγκρατημένη» πορεία που έχει σήμερα ή θα γίνει πιο τολμηρός και ριζοσπαστικός;
Ορισμένοι ειδικοί θα παρατηρούσαν ότι ο Στάρμερ γνωρίζει τι απαιτεί η κάθε περίσταση. Ευφυώς πράττοντας, μετακινήθηκε προς τα αριστερά όταν έβαλε υποψηφιότητα για την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος. Τώρα, προκειμένου να εκλεγεί στην ηγεσία της χώρας, στράφηκε προς το Κέντρο και προς τα δεξιά. Κάποιοι εκτιμούν ότι θα είναι πολύ πιο τολμηρός στην κυβέρνηση. Αλλοι λένε ότι δεν έχει λαϊκή εντολή για να το κάνει αυτό, εφόσον έκανε μια τόσο συγκρατημένη προεκλογική εκστρατεία. Πραγματικά δεν ξέρω. Προφανώς, τα πράγματα θα γίνουν καλύτερα από ό,τι είναι τώρα. Το ερώτημα είναι: πόσο καλύτερα;
Κάποιοι υποστηρίζουν ότι δεν ελέγχει πλήρως το κόμμα του. Στην περίπτωση της Νταϊάν Αμποτ (σ.σ.: βουλευτού της αριστερής πτέρυγας των Εργατικών που αρχικά αποκλείστηκε από τα ψηφοδέλτια) εξαναγκάστηκε σε αλλαγή στάσης. Μπορεί να χάσει και τον έλεγχο της κυβέρνησής του;
Ο τρόπος με τον οποίο μετασχημάτισε ταχύτατα το Εργατικό Κόμμα, είτε μας αρέσει είτε όχι, είναι ιδιαιτέρως θεαματικός και ριζοσπαστικός. Συνεπώς, δεν θα έλεγα ότι θα συμβεί κάτι τέτοιο. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι έχει πάντα δίκιο. Είναι προφανές ότι δεν έπιασε σωστά το κλίμα γύρω από την Αμποτ και υποχρεώθηκε να αλλάξει τη θέση του. Αλλά νομίζω ότι είναι πραγματικά αδυσώπητος. Αυτό είναι το επίθετο που τον χαρακτηρίζει.
Πώς σχολιάζετε τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπισε τον προκάτοχό του, Τζέρεμι Κόρμπιν; (Σ.σ.: τον διέγραψε.)
Νομίζω ότι το επιχείρημα του Στάρμερ ότι επιδίωξε να φέρει «την αλλαγή εκ των έσω» είναι βάσιμο.
Γιατί δεν μιλάει κανείς για το Brexit σε αυτή την προεκλογική εκστρατεία; Πώς εξηγείτε αυτή την «ομερτά»;
Πράγματι, επικρατεί μια εκκωφαντική σιωπή στην καρδιά της πολιτικής μας τάξης. Τα δύο κόμματα, για διαφορετικούς λόγους, δεν θέλουν να μιλήσουν γι’ αυτό. Δεν νομίζω ότι είναι υγιής η απουσία συζήτησης σχετικά με το Brexit. Οι δημοσιογράφοι μας γυρίζουν όλη τη χώρα και μιλάνε με τον κόσμο. Οι πολίτες είναι εξαιρετικά απογοητευμένοι με τους πολιτικούς. Αισθάνονται ότι δεν μιλούν για τα ουσιαστικά ζητήματα, όπως είναι το Brexit. Και αυτό είναι πρόβλημα. Οσο πιο γρήγορα ανοίξει η συζήτηση για το Brexit, τόσο το καλύτερο.
Ο Στάρμερ έχει πει ότι θέλει να επιτύχει μία καλύτερη συμφωνία με τις Βρυξέλλες. Υπάρχουν πολλοί, ιδίως στους Τόρις, που τον κατηγορούν ότι σχεδιάζει να ξαναβάλει τη Βρετανία στην ΕΕ από την πίσω πόρτα. Εχει βάση αυτό;
Αυτό θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες, όπως το εύρος της νίκης που θα επιτύχουν οι Εργατικοί. Νομίζω ότι μια μεγάλη πλειοψηφία θα τους δώσει μεγαλύτερα περιθώρια. Τα πράγματα μπορούν να αλλάξουν πολύ γρήγορα. Εάν ο κόσμος αρχίσει να μιλάει γι’ αυτό το θέμα, μπορεί ο Στάρμερ να νιώσει ότι είναι σε θέση να το κάνει. Επειδή υπήρξε τόσο ένθερμος υπέρμαχος της παραμονής, δυσκολεύεται πολύ να ξεκινήσει τέτοιου είδους συζητήσεις. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν θα ξεκινήσουν. Ισως όμως είναι πιο πιθανό να συμβεί αυτό σε μια δεύτερη θητεία του.
Το φιλευρωπαϊκό στρατόπεδο μοιάζει ιδιαιτέρως πρόθυμο να «ξανασμίξει» η Βρετανία με την ΕΕ. Η Ευρώπη, όμως, στρέφεται όλο και πιο δεξιά. Θέλετε να επιστρέψετε σε μια ΕΕ που θα διαφεντεύεται από ηγέτες όπως ο Ορμπαν, η Μελόνι και η Λεπέν;
Αν κυριαρχήσουν αυτές οι δυνάμεις, αν για παράδειγμα οι γαλλικές εκλογές έχουν άσχημη κατάληξη, τότε πράγματι θα πει κάποιος: γιατί να θέλουμε να γίνουμε μέρος αυτού του πράγματος; Ωστόσο, νομίζω ότι το ευρωπαϊκό εγχείρημα προς το παρόν διαχωρίζεται από αυτό που περιγράφετε. Τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών δεν ήταν τόσο άσχημα παντού. Αλλά προφανώς η Γαλλία και η Γερμανία προκαλούν μεγάλη ανησυχία.
Θεωρείτε ότι η Βρετανία μπορεί να επανενταχθεί στην ΕΕ στο εγγύς μέλλον, ας πούμε μέσα στην επόμενη δεκαετία;
Ολα είναι πιθανά. Ολα άλλαξαν τόσο ραγδαία τα τελευταία χρόνια. Αισθάνομαι ότι η πολιτική τρέχει με τέτοια ταχύτητα που πλέον δεν μπορείς να προβλέψεις τίποτε, ούτε να αποκλείσεις κάτι.
Αποκαλύψατε ότι στελέχη των Τόρις που βρίσκονται κοντά στον πρωθυπουργό έπαιξαν στοιχήματα για την ημερομηνία των εκλογών. Ηταν αυτό το τελειωτικό χτύπημα για το κυβερνών κόμμα;
Το σκάνδαλο αυτό απλά δείχνει πόσο εκφυλισμένη είναι αυτή η κυβέρνηση. Ηρθε η ώρα να φύγουν. Τα 14 χρόνια διακυβέρνησης των Τόρις ήταν καταστροφικά για πολλούς ανθρώπους. Ωστόσο, οι Συντηρητικοί είναι πολύ καλοί στο να αναγεννώνται από τις στάχτες τους και να διατηρούνται στην εξουσία. Δεν κινδυνεύουν με εξαφάνιση.
Ανησυχείτε για την επανεμφάνιση του Νάιτζελ Φάρατζ; Πιστεύετε ότι μπορεί να πάρει τα ηνία των Συντηρητικών όπως «απειλεί»;
Αν καταφέρει να εκλεγεί βουλευτής, θα είναι μια ενδιαφέρουσα πρόκληση. Οι Τόρις είναι διχασμένοι ως προς το αν τον θέλουν στο κόμμα, πόσω μάλλον αν τον θέλουν για αρχηγό τους. Θα αποτελούσε έκπληξη αυτό. Δεν νομίζω ότι η Βρετανία είναι τόσο δεξιά χώρα, αλλά ξαναλέω ότι ο κόσμος αλλάζει τόσο ραγδαία που όλα είναι πιθανά.
Για πόσα χρόνια ακόμη θα εκδίδονται εφημερίδες;
Πριν από χρόνια, πίστευα ότι δεν τους απέμενε πολύς καιρός. Τώρα, όμως, πιστεύω πραγματικά ότι έχουν αποδειχθεί αρκετά ανθεκτικές. Νομίζω ότι η πρόκληση έγκειται περισσότερο στο σύστημα διανομής τους παρά στο αν υπάρχουν αναγνώστες που τις επιζητούν. Είμαι σίγουρη ότι θα συνεχίσουν να υπάρχουν. Εμείς κάνουμε δημοσιογραφία και την προσφέρουμε σε διαφορετικές μορφές: εφημερίδα, σάιτ, εφαρμογή, βίντεο, ήχο, newsletter. Αν εσείς προτιμάτε το χαρτί και είστε πρόθυμοι να πληρώσετε γι’ αυτό, εμείς θα συνεχίσουμε να σας το προσφέρουμε.
Αρα δεν πεθαίνουν οι εφημερίδες;
Οχι, όχι. Σίγουρα όχι.
Διαδοχικές δημοσκοπήσεις καταδεικνύουν ότι η πλειοψηφία των Βρετανών υποστηρίζει την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Το ίδιο πράττουν και κορυφαίοι βρετανοί πολιτικοί. Γιατί τότε τα Μάρμαρα βρίσκονται ακόμη στη Βρετανία;
Νομίζω ότι αυτοί που διευθύνουν τα μουσεία φοβούνται ότι αν αρχίσεις να επιστρέφεις αντικείμενα, στο τέλος θα αναγκαστείς να δώσεις πίσω πάρα πολλά. Πολλά βρετανικά μουσεία βασίζουν την ύπαρξή τους σε θησαυρούς όπως τα Γλυπτά. Πιθανώς υπάρχει ο φόβος του πού μπορεί να οδηγήσει αυτό. Η «Γκάρντιαν», πάντως, υποστηρίζει την επιστροφή των Μαρμάρων στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο Στάρμερ είναι ανοιχτός στην επιστροφή των Γλυπτών.
Αυτό είναι ενδιαφέρον. Εγώ δεν έχω ακούσει τίποτε σχετικό.
Πιστεύετε ότι τα Μάρμαρα θα γυρίσουν στο προσεχές μέλλον;
Δεν θα με εξέπληττε κάτι τέτοιο.