Οι 3+1 γρίφοι του Μητσοτάκη
Οταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης επιχειρούσε να δώσει από το προαύλιο της κομματικής έδρας στην Πειραιώς ένα σινιάλο «δυναμικής επανεκκίνησης», διαχειριζόμενος το κακό εκλογικό αποτέλεσμα της ΝΔ, ίσως δεν περίμενε όλα όσα έχουν ακολουθήσει. Κυρίως, την απότομη απελευθέρωση μιας σωρευμένης εσωτερικής γκρίνιας με κοινό παρονομαστή το αίτημα για δεξιά φροντίδα και με δυσλειτουργίες που κρύβονταν κάτω από το γαλάζιο χαλί – ή που έστω εντάσσονταν στις ελεγχόμενες ταλαντώσεις – να βγαίνουν στην επιφάνεια. Για πρώτη φορά στην πενταετία διακυβέρνησής του ο Μητσοτάκης έχει να διαχειριστεί ταυτόχρονα και με την ίδια προσοχή τόσο το ανοιχτό στοίχημα της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας όσο και κυβερνητικο-κομματικές λεπτές ισορροπίες. Αυτός ο συνδυασμός διαμορφώνει 3+1 γρίφους που ζητούν λύση στους επόμενους μήνες.
Η απόφαση του βουνού
Από τις μέρες που ο Μητσοτάκης με προσεκτικές τοποθετήσεις έκλεινε το μάτι στην προοπτική ανανέωσης της θητείας της Κατερίνας Σακελλαροπούλου στην Ηρώδου Αττικού συνέβησαν πολλά: στη ΝΔ κυριαρχεί μουρμούρα για όλα, οι εσωκομματικοί ψίθυροι μετατράπηκαν σε ανοιχτές διαφωνίες και διαφαίνεται καθαρά ένα γαλάζιο «μέτωπο» απέναντι στη νυν Πρόεδρο. Κάποιοι το λένε ανοιχτά (τρεις-τέσσερις βουλευτές έδειξαν ευθέως ή κομψά την ανάγκη για Πρόεδρο προερχόμενο από την Κεντροδεξιά στην πρόσφατη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας), άλλοι το κρατούν για τον εαυτό τους (περίπου 20 βουλευτές ανήκουν κατά πληροφορίες σε αυτή την κατηγορία). Αν ο Πρωθυπουργός, προεκλογικά, είχε στον νου του ότι το δίλημμα για την Προεδρία δεν θα ήταν τόσο απαιτητικό, τώρα έχει μπροστά του μια δύσκολη απόφαση του βουνού. Το δείχνει η ένταση με την οποία συνεργάτες του ζητούν να κοπεί η σχετική συζήτηση: είναι «θέμα πέραν του Δεκεμβρίου», λένε, να μην «προσβάλλουμε ως τότε ούτε τον θεσμό ούτε το πρόσωπο». Και όμως στους γαλάζιους διαδρόμους συζητούνται ακόμα και ονόματα – ως «ισχυρό χαρτί», για παράδειγμα, ο Κωνσταντίνος Τασούλας. Ενημερωμένες πηγές επιβεβαιώνουν ότι ο Μητσοτάκης θεωρεί ότι η Πρόεδρος ασκεί καλά τα καθήκοντά της αλλά και ότι γνωρίζει τις ενστάσεις και δεν τις προσπερνά, όσο κι αν η διαδικασία εκλογής ΠτΔ (με 151 ψήφους) είναι αποσυνδεδεμένη πια από τη διάλυση της Βουλής. Και ξέρει ότι όσο πλησιάζει η ώρα των αποφάσεων τόσο περισσότεροι – βουλευτές που ήδη εγείρουν ταυτοτικά θέματα για τη ΝΔ – θα φροντίσουν να κάνουν διακριτές τις θέσεις τους.
Ιδεολογική αποφόρτιση
Ακόμα και αν σε κάποιες περιπτώσεις «οι μεταρρυθμίσεις ενοχλούν κάποιους», έλεγε προ ημερών ο Μητσοτάκης (συνέδριο «Economist»), «αυτή είναι η φύση της μεταρρυθμιστικής ατζέντας». Στόχος του, να πείσει ότι δεν προτίθεται να βάλει νερό στο μεταρρυθμιστικό κρασί του. Προσώρας η κυβέρνηση δείχνει να ρίχνει το βάρος σε όσο γίνεται πιο ιδεολογικά αποφορτισμένες πρωτοβουλίες και όσες κουμπώνουν ευθέως με θέματα καθημερινότητας των «πολλών». Το πιστοποιούν η ατζέντα των τελευταίων Υπουργικών Συμβουλίων (έργα υποδομών, προσλήψεις μέσω ΑΣΕΠ κ.λπ.) και η κοινοβουλευτική δραστηριότητα των ημερών (θέματα πολιτικής προστασίας, τουρισμού κ.λπ.), ενώ στα σκαριά είναι θερινές πρωτοβουλίες επίλυσης ζητημάτων της καθημερινής ζωής, όπως ο νέος ΚΟΚ. Μένει να φανεί πόσο σύντομα ο Μητσοτάκης θα κάνει πιο «βαριά» βήματα με παρεμβάσεις που απειλούν με εντάσεις εντός και εκτός Βουλής, όπως εκκρεμότητες του υπουργείου Μετανάστευσης. Πάει μισός χρόνος από την τελευταία φορά που το Μαξίμου χρειάστηκε να τεντώσει τα αφτιά προς τη δεξιά πτέρυγα, νιώθοντας τότε την ανάγκη να υπενθυμίσει (για τη ρύθμιση για τους μετανάστες-εργάτες που τελικά έφερε την πρώτη, έως εκείνη τη στιγμή, ηχηρή διαφοροποίηση του Αντώνη Σαμαρά) τον «αυτονόητο κανόνα» της πειθαρχίας.
Υπουργεία και ΝΔ
Σε όλους τους τόνους ο Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του επιμένουν στην πολιτική της «διεύρυνσης» της παράταξης εκτός των παραδοσιακών τειχών της – ενόσω άλλοι το αποκαλούν «μετάλλαξη». Ακόμα κι αν ο στρατηγικός προσανατολισμός του Πρωθυπουργού παραμένει στο Κέντρο και στις δυνατότητες, όπως ο ίδιος λέει, «συσπείρωσης» ανθρώπων που αυτοπροσδιορίζονται ως δεξιοί και ως προοδευτικοί κεντρώοι, είναι η… δοσολογία των ανοιγμάτων αυτή που μπαίνει στο μικροσκόπιο. Φάνηκε στον ανασχηματισμό, με τον οποίο επιδιώχθηκε η κομματική τόνωση. Αποδείχθηκε στην προσπάθεια του Μητσοτάκη να αναζητήσει αποτελεσματικότερο δίαυλο κυβέρνησης – κόμματος (με τον Γιώργο Μυλωνάκη να μετακομίζει στο Μαξίμου, με το πρωθυπουργικό αίτημα στους βουλευτές να απευθυνθούν γραπτώς στον γ.γ. του Στέλιο Κουτνατζή για τα προβλήματα της περιοχής τους κ.ο.κ.). Δεν είναι τυχαία επίσης η… υπενθύμιση ότι «έχουν αποχωρήσει ως τώρα 15 εξωκοινοβουλευτικοί» από την κυβέρνηση. Επόμενο βήμα, οι αλλαγές στα υπουργεία, στις θέσεις των γενικών και ειδικών γραμματέων συγκεκριμένα, από όπου προδιαγράφονται και αποχωρήσεις και είσοδοι με… έξτρα συμβολισμούς. Μεθεπόμενο βήμα, οι αλλαγές στο κόμμα – από τοπικούς μηχανισμούς έως τη θέση του γραμματέα, πιθανότατα στο νεοδημοκρατικό συνέδριο. Ενδεικτικές οι πληροφορίες για σκέψεις περί της ανάγκης ανάληψης της θέσης από μέλος της κυβέρνησης.
Ο εκλογικός χρόνος
Δημοσίως ο Μητσοτάκης επιμένει να απορρίπτει το ενδεχόμενο πρόωρων εκλογών. «Κάποιοι αμφισβητούσαν την προσήλωσή μου στον σταθερό εκλογικό κύκλο κατά την πρώτη θητεία μου και διαψεύστηκαν. Θα διαψευστούν ξανά» υποστηρίζει ο ίδιος. Από την άλλη στο γαλάζιο παρασκήνιο αρχίζουν και διατυπώνονται φωνές περί πρόωρης προσφυγής στην κάλπη. Ακούγονταν μάλιστα μερικές από αυτές στα χαλαρά πηγαδάκια στο προαύλιο του Πολεμικού Μουσείου, όπου έγινε η κοινή παρέμβαση των πρώην πρωθυπουργών Κώστα Καραμανλή και Αντώνη Σαμαρά. «Μετά το 28% των ευρωεκλογών, πού θα βρεθεί η αυτοδυναμία;» έλεγε παλαιό κομματικό στέλεχος. «Οσο τα κόμματα στα αριστερά μας παλεύουν με τη δική τους εσωστρέφεια, η ΝΔ δεν πρέπει να τους δώσει χρόνο, πρέπει να συσπειρωθεί, να πάρει ξανά την εντολή» απάντησε ο συνομιλητής του. Στην πραγματικότητα, οι νέες κατηγορηματικές τοποθετήσεις του Μητσοτάκη για εκλογές το 2027 τον δεσμεύουν σημαντικά σε ό,τι αφορά το προφίλ αξιοπιστίας που θέλει να καλλιεργεί. Ταυτόχρονα, η τριετία είναι πολύς χρόνος και για αποτέλεσμα και για απρόοπτα και αναδιπλώσεις.