Αρπαχτή
Υπάρχει ένα όριο στην τιμολόγηση μιας σοβαρής πλουτοπαραγωγικής πηγής μιας χώρας, όχι για κανέναν άλλον λόγο, αλλά κυρίως για λόγους υπαρξιακούς. Στην περίπτωση της Ελλάδας, ο κρίσιμος αυτός τομέας με συστημικά χαρακτηριστικά για το σύνολο της χώρας είναι ο τουρισμός. Αν το όριο στην τιμολόγησή του ξεπεραστεί πολύ, τότε δεν μιλάμε για «βιομηχανία» όπως αρέσει σε πολλούς να αποκαλούν τον τουρισμό, αλλά για «αρπαχτή». Η Ελλάδα έχει χαρακτηριστεί πολλάκις στο παρελθόν χώρα της «αρπαχτής» και έχει κάνει μεγάλες προσπάθειες για να αποτινάξει αυτό τον χαρακτηρισμό και αυτές τις πρακτικές. Και βέβαια το έχει πληρώσει, με μικρές, μεσαίες ή μεγάλες καταστροφές.
Μια τέτοια εικόνα «αρπαχτής» δίνει το φετινό τουριστικό πακέτο. Με διάφορες προφάσεις, όλα έχουν αυξηθεί, πάνω από το αναμενόμενο μιας χώρας που αναπτύσσεται. Η ποιότητα όχι, με λίγες, η αλήθεια είναι, εξαιρέσεις, που στην περίπτωσή τους τιμολογούν ακόμα πιο ακριβά τις υπηρεσίες τους. Οι ακτοπλόοι το είπαν ξεκάθαρα, ότι τα καλά πλοία στοιχίζουν και θα τα πληρώνετε ακριβότερα. Και άμα σας αρέσει.
Οι ξενοδόχοι επίσης μας το είπαν, ότι επειδή έχουν αυξηθεί οι εισερχόμενοι τουρίστες θα αυξηθούν οι τιμές. Αυτοί εννοούσαν – και εμείς αυτό καταλάβαμε – τα συμβόλαια με τους μεγάλους tour operators και τις μονάδες πολυτελείας. Στην πορεία αυτό μεταφράστηκε σε γενική εντολή αυξήστε όσο θέλετε τις τιμές. Από ένα μικρό rooms to let μέχρι ένα σπίτι ξεχασμένο σε κάποιο χωριό που θα νοικιαστεί με βραχυχρόνια μίσθωση, αφού πρώτα έχει προστεθεί μια «γούρνα» (ποτίστρα ζώων) που την αποκαλούν πισίνα.
Με αυτά και με αυτά, τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής έδειξαν ότι μέσα σε έναν χρόνο το πακέτο διακοπών αυξήθηκε κατά 12,7%. Και πείτε μου ποιο εισόδημα έχει αυξηθεί με αυτό το ποσοστό. Για τα ακτοπλοϊκά εισιτήρια δεν χρειάζονται πολλά λόγια και τι να πει κανείς μπροστά στα ποσά που ζητούν. Από κοντά αυξάνονται και οι τιμές των αεροπορικών εισιτηρίων κατά 19,7%, οι τιμές στα ξενοδοχεία +12% και στα εστιατόρια 5,1%. Το τελευταίο μέγεθος ελέγχεται, καθώς επηρεάζεται πολύ από τις τιμές των ταχυφαγείων που εμφανίζουν σε αυτή τη φάση μικρές μεταβολές, όταν οι μεγάλες αυξήσεις είναι στα οικογενειακά εστιατόρια. Ολα τα παραπάνω, για όσα απαρτίζουν το τουριστικό πακέτο, είναι οι μεταβολές σε μέσα επίπεδα, γιατί οι αυξήσεις σε πολλές μεμονωμένες περιπτώσεις αγγίζουν και το τριψήφιο ποσοστό.
Το πρόβλημα για τον μέσο Ελληνα που θέλει να κάνει διακοπές και πίστευε ότι έχει τη δυνατότητα να τις πληρώσει είναι προφανές. Ενδεχομένως ωστόσο να αποδειχτεί πολύ μεγαλύτερο για τον ελληνικό τουρισμό και συνακόλουθα για την ελληνική οικονομία το πρόβλημα με τις τιμές που χρεώνουμε τους ξένους τουρίστες. Για κάποιον λόγο έχουμε αποφασίσει ότι είμαστε φθηνοί και πρέπει να ακριβύνουμε, με στόχο να εξαργυρώσουμε την «επιτυχία» μας. Το λάθος δεν είναι η αύξηση των τιμών, αλλά η αύξηση χωρίς αντίστοιχη βελτίωση της ποιότητας. Πρόκειται για τη συνταγή αποτυχίας, πολλών καλών επιχειρηματικών προσπαθειών, που σε κάποια φάση χάνουν το μέτρο και μετά χρεοκοπούν.