Uzaylı yaşamı için umut vadeden ötegezegen
2017 yılında Güneş Sistemi dışında yaşamın gelişmesi için en umut verici yerlerden biri olarak tanımlanan bir dış gezegen, şimdi daha da umut verici ve çok daha tuhaf hale geldi.
LHS-1140b adlı gezegen, buzla kaplı küresel bir okyanus. Gezegenin en dikkat çekici özelliği ise, yaklaşık 4 bin kilometre çapında, sürekli olarak ev sahibi yıldızına doğru bakıyor gibi gözüken iris benzeri bölgesi.
Montreal Üniversitesi'nden astrofizikçi Charles Cadieux, "Şu anda bilinen tüm ılıman dış gezegenler arasında, LHS-1140b, Güneş Sistemimizin ötesindeki bir yabancı dünyanın yüzeyinde sıvı suyu dolaylı olarak doğrulamak için en iyi şansımız olabilir. Bu, potansiyel olarak yaşanabilir dış gezegenler arayışında önemli bir dönüm noktası olacaktır" dedi.
Keşfi birkaç yıl önce duyurulan LHS-1140b, Dünya'nınkinin yaklaşık 1,73 katı ve kütlesinin 5,6 katı yarıçapa sahip.
Dünya'dan çok daha yakın bir yörüngede dönüyor ve tüm bir yörüngeyi 25 günden biraz daha kısa bir sürede tamamlıyor.
Eğer bu gezegenin yıldızı Güneş gibi olsaydı, yaşamın gelişmesi için çok yakın olurdu. Ancak bu yıldız, serin, loş bir kırmızı cüce olduğu için ötegezegenin bulunduğu mesafe yaşanabilir bölge içinde yer alıyor.
Bu, yüzey suyunun tamamen donması için çok soğuk olmadığı, ancak tamamen buharlaşması için de çok yakın olmadığı anlamına geliyor.
Yıldızına kilitlenmiş bir gezegen: Dünya ve Ay fenomeni
Yakın mesafe, ötegezegenin gelgit kilitli olma olasılığını artırıyor. Bu, dönme periyodunun yörünge periyoduna kilitlenmesi ve aynı tarafın her zaman yıldıza dönük olması anlamına geliyor.
Söz konusu durum, Dünya ile Ay arasında gördüğümüz fenomenin aynısı ve neden Ay'ın uzak yüzünü Dünya'dan asla göremediğimizin açıklaması. Bir gezegenin yaşanabilir bölgede olması, yaşamı desteklemek için gerekli koşullara sahip olduğu anlamına gelmez.
LHS-1140b'nin kimyası hakkında daha fazla bilgi edinmek için atmosferine bakmamız gerekiyor.
Atmosfer ve Yaşam İhtimali
Gezegenin kimyasını anlamak için atmosferine bakmak gerekiyor.
Cadieux ve ekibi, JWST'yi kullanarak LHS-1140b'nin atmosferinde Dünya'nın atmosferindeki baskın bileşen olan nitrojenin varlığını tespit etti. Bu, gezegenin doğumundan sonra oluşan bir ikincil atmosferi işaret ediyor. Ayrıca, gezegenin yoğunluğu suyla kaplı bir dünya olabileceğini gösteriyor.
Potansiyel bir deniz ekosistemi
Gelgit kilitlenmesi nedeniyle, gezegenin karanlık tarafı donmuş olabilir ve sadece yıldıza bakan bölge erimek için yeterince sıcak olabilir. Bu sıcaklık, yüzeyde 20 dereceye kadar çıkabilir ve canlı bir deniz ekosistemi için uygun olabilir.
Henüz kesin olarak ne olup bittiğini bilmiyoruz, ancak LHS-1140b, kendi gezegenler arası mahallemizin dışındaki egzotik bir yabancı ekosistem için bugüne kadarki en umut verici aday gibi görünüyor.
Montreal Üniversitesi'nden fizikçi René Doyon, "Ilıman bir gezegende Dünya benzeri bir atmosfer tespit etmek mümkün; sadece çok fazla gözlem süresine ihtiyacımız var" diyor.