Ενώ χρωστά, ζητά αποζημιώσεις για Τέμπη και Daniel
Στο «κόκκινο» βρίσκονται εδώ και δύο χρόνια τα οικονομικά της ιδιωτικής ιταλικής σιδηροδρομικής εταιρείας Hellenic Train, η οποία ουσιαστικά βασίζεται στις επιδοτήσεις του ελληνικού Δημοσίου, χωρίς η ίδια να κάνει επενδύσεις, αλλά και χωρίς να εξοφλεί τα χρέη της απέναντι στον ΟΣΕ και τη ΓΑΙΑΟΣΕ.
Η ιταλική εταιρεία που για το 2023 εμφανίζει αρνητικά ίδια κεφάλαια ύψους 44,5 εκατ. ευρώ, ζητά από την ελληνική κυβέρνηση αποζημιώσεις άνω των 80 εκατ. ευρώ, κυρίως για επιδοτήσεις και τις ζημιές που είχε στο σιδηροδρομικό της έργο, λόγω της διακοπής των δρομολογίων μετά το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών και τις φυσικές καταστροφές της κακοκαιρίας Daniel.
Σύμφωνα με τον ισολογισμό της Hellenic Train για το 2023, ο κύκλος εργασιών της εταιρείας μειώθηκε κατά 60%, φθάνοντας τα 97,023 εκατ. ευρώ, έναντι 153,897 εκατ. ευρώ το 2022. Παράλληλα, οι ζημιές της εταιρείας για το 2023 διαμορφώθηκαν στα 65,7 εκατ. ευρώ, έναντι ζημιών 883 χιλιάδων ευρώ το 2022.
Επίσης, το 2023, οι πωλήσεις των εισιτηρίων απέφεραν στην εταιρεία μειωμένα έσοδα κατά 43,16%, καθώς ανήλθαν σε μόλις 46,6 εκατ. ευρώ, έναντι 82,1 εκατ. ευρώ το 2022. Οσον αφορά τα έσοδα από τη μεταφορά επιβατών, σημειώθηκε πτώση κατά 41,95%, ενώ και τα έσοδα από τη μεταφορά εμπορευμάτων μειώθηκαν κατά 47,18%.
Λόγω της επιδείνωσης των οικονομικών αποτελεσμάτων της, η Hellenic Train αναγκάστηκε να ζητήσει κεφαλαιακή ενίσχυση από τη μητρική της Trenitalia, ύψους 95 εκατ. ευρώ για το 2023.
Τι οφείλει
Την ίδια στιγμή, πηγές του σιδηροδρόμου αναφέρουν ότι η Hellenic Train οφείλει συνολικά περίπου 160 εκατ. ευρώ στο ελληνικό Δημόσιο (100 εκατ. στον ΟΣΕ και περίπου 60 εκατ. στη ΓΑΙΑΟΣΕ), για τη χρήση της σιδηροδρομικής υποδομής και του τροχαίου υλικού.
Από την πλευρά της, η Hellenic Train ζητά από το ελληνικό Δημόσιο να της καταβάλλει το ποσό των 60 εκατ. ευρώ για το έτος 2022, το οποίο απορρέει από τη σύμβαση Καραμανλή. Επίσης, από τον ισολογισμό του 2023 προκύπτει ότι εκκρεμεί να εισπραχθεί επιπρόσθετο ποσό ύψους 20 εκατ. ευρώ που αφορά διάφορες απαιτήσεις για τη χρήση του 2022 (αποζημιώσεις για την πανδημία, την αύξηση του κόστους ενέργειας και επιπλέον συντηρήσεις στο τροχαίο υλικό). Το υπουργείο Μεταφορών, από τη δική του πλευρά, έχει μεν δεσμεύσει περίπου 62 εκατ. ευρώ για να αποζημιώσει τη Hellenic Train για το 2022, ωστόσο πληροφορίες αναφέρουν πως αυτά θα πιστωθούν στον λογαριασμό της εταιρείας «μόλις ληφθούν κρίσιμες αποφάσεις». Δηλαδή, όταν θα υπάρξει οριστική συμφωνία για να πάνε σε διαιτησία με τον ΟΣΕ και τη ΓΑΙΑΟΣΕ, ώστε να βρεθεί λύση για τις εκατέρωθεν οικονομικές τους αξιώσεις.
Ερωτήματα
Οι επιδοτήσεις και ο ανταγωνισμός
Στην απελευθερωμένη πλέον σιδηροδρομική αγορά, το κράτος επιδοτεί ανελλιπώς με 50 εκατ. ευρώ ετησίως μόνο έναν «παίκτη» (Hellenic Train), που σήμερα ανήκει στο ιταλικό Δημόσιο. Αλλωστε, χωρίς αυτή την επιδότηση, το 2017 δεν θα μπορούσε να υπάρξει συμφωνία πώλησης της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, αφού ήταν… εγγυημένο ότι θα είχε ζημιές από τη λειτουργία της. Ομως, τον Ιούλιο του 2022, επί υπουργίας Κ. Αχ. Καραμανλή, υπήρξε νέα συμφωνία, βάσει της οποίας η Hellenic Train προβλέπεται να λαμβάνει για 15 χρόνια 50-62 εκατ. ευρώ ετησίως, ως αποζημίωση για την εκτέλεση δρομολογίων σε άγονες γραμμές. Παράλληλα, με τη νέα σύμβαση, οι Ιταλοί απαλλάχθηκαν σχεδόν από το σύνολο των επενδύσεων που ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν, με βάση την αρχική σύμβαση, καθώς το ποσό αυτό μειώθηκε από τα 645 στα 62 εκατ. ευρώ!
Αποκλεισμός
Το ερώτημα που εξακολουθούν να θέτουν και σήμερα κύκλοι των άλλων ιδιωτικών σιδηροδρομικών εταιρειών είναι «πώς θα λειτουργήσει ο ανταγωνισμός, όταν στην πράξη αποκλείεται κάθε δυνατότητα ύπαρξης ανταγωνισμού, καθώς οι επιδοτήσεις για 10+5 χρόνια, ύψους 750 εκατ. ευρώ, θα κατευθύνονται μόνο σε έναν “παίκτη”;». Μπορεί, όπως λένε οι ίδιοι, οι επιδοτήσεις αυτές να αφορούν τις επιβατικές μεταφορές, όμως ενισχύουν εμμέσως και το εμπορευματικό κομμάτι της Hellenic Train.
Το άλλο ερώτημα που θέτουν είναι «πώς προέκυψε το ύψος της ετήσιας κρατικής επιδότησης των 50 εκατ. ευρώ για τις άγονες γραμμές, όταν εδώ και χρόνια δεν έχει υπάρξει καμία μελέτη που να το προσδιορίζει με ακρίβεια;». Από την άλλη, προσθέτουν, επιδοτείται ως άγονη γραμμή το σύνολο του σιδηροδρομικού δικτύου!