CZERNIAK – WCZESNE WYKRYCIE RATUJE ŻYCIE
W ramach kampanii #ChronięSiebie z prof. dr hab. n. med. Ireną Walecką, kierownikiem Kliniki Dermatologii i Dermatologii Dziecięcej CMKP w PIM MSWiA, rozmawia redaktor Fabiola Samborska.
Pani profesor, czy czerniak boli i czy go widać?
Jeżeli jest to czerniak wczesny, niezaawansowany, to oczywiście nie odczuwamy bólu. Natomiast jeżeli jest to czerniak rozsiany, który dał już przerzuty, np. do mózgu, wątroby czy płuc, to z reguły mamy dodatkowe objawy. Natomiast jeżeli chodzi o to, czy go widać, to oczywiście tak, choć pokutuje wśród nas przekonanie, że czerniak musi być czarny. Tak naprawdę, ten nowotwór może być w kolorze skóry, może też być szary, szaro-niebieski, brązowy i oczywiście czarny. Dodatkowo to ogromny imitator, który może naśladować różne zmiany skórne.
Ale jeżeli jest to czerniak, który nie daje objawów i go nie widać, to co powinno zwrócić naszą uwagę?
To, na co na pewno powinniśmy zwrócić uwagę, to fakt, że najczęściej czerniak pojawia się de novo, czyli na nowo. I nagle. Jeżeli zauważymy, że po wakacjach pojawiła się na skórze zmiana, której wcześniej nie było i jeszcze zaczyna rosnąć, to na pewno jest to moment, kiedy powinniśmy udać się do dermatologa.
Zatem pierwsza i najważniejsza porada: powinniśmy sami i dokładnie się oglądać. Trzeba obejrzeć płytki wszystkich paznokci, bo tam również może być czerniak. Trzeba obejrzeć przestrzenie między palcami, błonę śluzową jamy ustnej, narządy płciowe. Z reguły tych okolic nie oglądamy, a może nam to uratować życie. Jeżeli chodzimy regularnie do ginekologa, do stomatologa, to na pewno ci specjaliści zwrócą uwagę na nowo powstałą zmianę. Kolejnym problemem jest czerniak, który może pojawić się na skórze owłosionej głowy. Tutaj z reguły diagnostą jest nasz fryzjer.
Czyli to jest to, co możemy robić sami?
Oczywiście, profilaktyka polega na tym, że przynajmniej raz na miesiąc oglądamy całe ciało, w dobrym oświetleniu. Kobiety, po zdjęciu lakieru hybrydowego powinny obejrzeć dokładnie płytki paznokciowe, powinniśmy także poprosić kogoś z rodziny, żeby obejrzał naszą skórę głowy i pleców. I to jest pierwszy etap profilaktyki. Drugi etap to wizyta u dermatologa. Jeżeli coś nas niepokoi, to od razu, ale warto również odbyć ją przed sezonem letnim. Wówczas dermatolog podczas badania dermoskopowego obejrzy wszystkie zmiany, a część wytypuje do dokładniejszego badania, jakim jest wideodermoskopia. Te wytypowane znamiona będzie chciał obejrzeć po około trzech miesiącach i porównać, co się zmieniło – czy zmiana jest, czy rośnie, ma owrzodzenie, krwawi, odbarwia się, etc.
Czy czerniak wcześnie wykryty jest uleczalny?
W medycynie nigdy nie ma nic na 100 proc. ale szansa wyleczenia czerniaka wczesnego jest nieporównywalnie wyższa, bo to jest ponad 90 proc. w stosunku do czerniaka zaawansowanego. Tutaj szansa wynosi między 20 a 25 proc.
Dla większości z nas opalanie to jest zazwyczaj leżenie na leżaku i spędzanie wielu godzin na słońcu. Co opalanie oznacza dla dermatologa?
Jeżeli ktoś lubi w ten sposób spędzać urlop, to nie jest to zbyt zdrowe, ale przy zachowaniu kilku zasad i tak można odpoczywać. Natomiast przestrzegamy przed leżeniem na słońcu bez żadnej fotoprotekcji. Koniecznie powinniśmy stosować filtry UVA I UVB chemiczne lub fizyczne z wysoką ochroną – minimum 30. Proszę również pamiętać, że filtr należy nałożyć przed wyjściem na słońce i że trzeba dosmarowywać się filtrem po wyjściu z wody.
Opalamy się, nie tylko leżąc plackiem na plaży, ale cały czas, kiedy świeci słońce. Nie zapominajmy, że mamy mnóstwo innych rzeczy, które też nas mogą chronić.
Tak, poza filtrami, są dostępne np. ubrania UV Protection, jest to szczególnie dobre rozwiązanie dla dzieci. Należy pamiętać także o okularach przeciwsłonecznych I kapeluszu lub czapce z daszkiem, ponieważ czerniak może dotyczyć również gałki ocznej.
Jakie są inne przyczyny, poza promieniami słonecznymi, które mogą wywoływać nowotwór skóry?
Jeszcze gorsze od słońca jest solarium, gdyż tu nigdy nie wiemy, kiedy były wymieniane promienniki i czy posiadają odpowiednie certyfikaty. Trzeba bardzo uważać na oparzenie słoneczne w dzieciństwie, gdyż jest to jeden z czynników usposabiających do zachorowania na czerniaka. Często jest tak, że podczas wywiadu z pacjentem, okazuje się, że był on poparzony przez słońce w dzieciństwie.
Proszę jeszcze powiedzieć o Abecadle Czerniaka.
Abecadło to jest taka podpowiedź dla pacjentów, jak oglądać swoje znamiona na skórze.
A oznacza, że znamię jest asymetryczne. B, że ma nierówną, ostrą granicę. C, że czerniak może mieć różne kolory, a D wskazuje rozmiar zmiany.
Cały wywiad do zobaczenia na kanale YouTube @FMC27News
Artykuł CZERNIAK – WCZESNE WYKRYCIE RATUJE ŻYCIE pochodzi z serwisu GF24.pl.