Προβλήματα

Στη Βαρκελώνη έχουν πάρει τα νεροπίστολα και ρίχνουν στους τουρίστες επειδή δεν θέλουν η πόλη τους να μετατραπεί σε «θεματικό πάρκο». Στο Κουκάκι υπολογίζουν έξτρα χρόνο για τις μετακινήσεις τους γιατί τους κλείνουν τον δρόμο τα τουριστικά λεωφορεία που σταθμεύουν στον περιφερειακό του Φιλοπάππου. Στη Σαντορίνη ένας αιρετός πόσταρε «έκτακτη ανακοίνωση» για να ενημερώσει τους κατοίκους πως ξεκινάει «άλλη μια δύσκολη ημέρα για την πόλη και το νησί μας με την έλευση 17.000 επισκεπτών από τα κρουαζιερόπλοια» προτού τους συμβουλεύσει «όσο μπορούμε ελαττώνουμε τις μετακινήσεις μας».

Ο μαζικός τουρισμός, ο οποίος δεν είναι μόνο ελληνική βαριά βιομηχανία αλλά τονώνει το ΑΕΠ κάθε μεσογειακής περιοχής, δεν έχει μια πλευρά. Τα εκατομμύρια κοκκινισμένα από τον ήλιο πρόσωπα δεν φέρνουν μόνο χρήμα στις τοπικές κοινωνίες. Κουβαλούν και προβλήματα. Προβλήματα τα οποία προκύπτουν από την αδυναμία της εκάστοτε οικοδέσποινας χώρας να φιλοξενήσει τους τουρίστες χωρίς να διαταραχθεί η ζωή όποιων ζουν μόνιμα σ’ αυτή. Οι τιμές των ακινήτων, για παράδειγμα, φουσκώνουν χρονιά με τη χρονιά εξαιτίας του Airbnb, προκαλώντας στεγαστική κρίση σε Ελλάδα και Ισπανία.

Μοντέλο

Οι υποδομές ενός νησιού 15.550 κατοίκων δεν γίνεται να εξυπηρετήσουν 2 εκατομμύρια επισκέπτες ετησίως. Στο Αγκριτζέντο της Σικελίας, τα ξενοδοχεία διώχνουν τουρίστες επειδή δεν έχουν νερό. Στο Νότιο Πήλιο, πάλι, εκείνοι – εφόσον μιλάνε ελληνικά – ψάχνουν δημοσιεύματα στον τοπικό Τύπο προκειμένου να εξηγήσουν τις καθημερινές διακοπές υδροδότησης. Εδώ, η υπεραπόδοση του τουρισμού διαφημίζεται ως το κατεξοχήν αναπτυξιακό εργαλείο της οικονομίας – το ίδιο κι οι επιδόσεις της Ελλάδας σε σχέση με τις υπόλοιπες οκτώ μεγάλες τουριστικές αγορές της Μεσογείου.

Ωστόσο, πλέον τα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί οι αφίξεις να είναι περισσότερες (12% πάνω απ’ το ήδη πολύ καλό 2023), αλλά η πλειονότητα όσων έρχονται, ξοδεύει λιγότερα σε εστίαση και αγορές. Το νούμερο ένα επιχείρημα των υπερασπιστών του σημερινού τουριστικού μοντέλου, επομένως, αρχίζει να μπάζει. Κι οι φωνές οι οποίες προειδοποιούν πως αυτό δεν είναι μακροπρόθεσμα βιώσιμο ακούγονται δυνατότερα.

Οι αριθμοί τουριστών που επιδιώκει η χώρα απειλούν πια το ίδιο της το προϊόν, αφού το φυσικό περιβάλλον κινδυνεύει από τη χωρίς όρια ανθρώπινη δραστηριότητα, ενώ τα μνημεία της δέχονται μεγάλη πίεση. Πόσοι θα θέλουν να κάνουν διακοπές μέσα στην ερημιά του πλήθους που εξερευνά κατεστραμμένα τοπία;