Χυλός Βρυξελλών…
Την ώρα που οι ΗΠΑ βιώνουν έναν πολιτικό σεισμό, οι τεκτονικές πλάκες μετατοπίζονται και αλλού. Για μια ολόκληρη γενιά η Κίνα ήταν κινητήρια δύναμη της αέναης ανάπτυξης – πλέον δεν ισχύει και τόσο και οι πολιτικές στη δεύτερη οικονομία του πλανήτη υποχρεωτικά αναδιαμορφώνονται, στρεφόμενες περισσότερο προς το εσωτερικό. Για την ίδια γενιά, η Ιαπωνία ήταν μόνιμα βυθισμένη σε συνθήκες αποπληθωρισμού (στασιμότητα και ανεργία), παρέχοντας σε όλους φθηνή χρηματοδότηση. Πλέον ο πληθωρισμός επέστρεψε και εκεί και μοιραία τα πάντα αλλάζουν, προδιαθέτοντας για εντυπωσιακή επιστροφή στο διεθνές επενδυτικό περιβάλλον. Ο μόνος οικονομικός σχηματισμός που σφυρίζει αδιάφορα, την ώρα που τα πάντα γύρω του κλυδωνίζονται και όλες οι μεγάλες χώρες που τον απαρτίζουν βρίσκονται βουτηγμένες στα ελλείμματα και στη μειωμένη παραγωγικότητα, είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Ακόμα και τα πανίσχυρα Eurogroup, που στο παρελθόν όλοι έτρεμαν τις αποφάσεις τους, πλέον επιδίδονται σε… ψηφίσματα. Οι υπουργοί Οικονομικών κλήθηκαν ολόκληρη τη Δευτέρα και το πρωί της Τρίτης να συζητήσουν την περίφημη έκθεση των 400 σελίδων του Μάριο Ντράγκι προκειμένου να δουν τι μπορεί να εφαρμόσουν και αυτοί ενέκριναν ένα ψήφισμα που εστιάζει σε 5 σημεία. Μεγαλύτερη κίνηση «χυλός» από αυτή δεν θα μπορούσε να υπάρξει, και μάλιστα «χυλός Βρυξελλών»…
Την ώρα που ο Ντράγκι πρότεινε φορολογικά κίνητρα για την ενίσχυση των επενδύσεων, το ψήφισμα του Eurogroup πρότεινε «την ενίσχυση της καινοτομίας και της παραγωγικότητας με τόνωση των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη, στήριξη των startups και ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου». Ευχολόγια και παρηγορητικές παραινέσεις. Καταρρέει η ευρωπαϊκή βιομηχανία και οι υπουργοί που είναι υπεύθυνοι για τη χάραξη της οικονομικής πολιτικής περιορίστηκαν σε μια γενικόλογη παρατήρηση.
Στο δεύτερο σημείο του ψηφίσματος τα πήγαν λίγο καλύτερα. Μίλησαν για τη «μείωση του κόστους ενέργειας και την ενίσχυση της ενεργειακής ανθεκτικότητας, με καλύτερο συντονισμό των ενεργειακών πολιτικών και προώθηση της διασύνδεσης δικτύων». Προφανώς δεν είπαν κουβέντα για το προβληματικό για τους «φτωχούς» – όπως εμείς – των Βαλκανίων target model, αλλά τουλάχιστον μίλησαν για την ανάγκη ενίσχυσης των διασυνδέσεων. Κάτι είναι και αυτό.
Το κείμενο περιείχε τρεις ακόμα αναφορές. Μία για την «ισχυροποίηση της οικονομικής ασφάλειας σε ένα διεθνές περιβάλλον στο οποίο οξύνονται οι εμπορικοί ανταγωνισμοί». Μία δεύτερη για την «ανάγκη εμβάθυνσης της Κοινής Αγοράς ως προϋπόθεση για τη διατήρηση της ευημερίας των ευρωπαίων πολιτών» και μία τρίτη για τον «συντονισμό των επενδυτικών στρατηγικών ώστε να εξευρεθούν οι απαραίτητοι πόροι για τη χρηματοδότηση των προτεραιοτήτων». Πουθενά κουβέντα για κοινό δανεισμό αντίστοιχο της πανδημίας. Καμία αναφορά έστω σε ένα δημοσιονομικό περιθώριο για την ενίσχυση τομέων που οι αντίπαλοί μας επιδοτούνται γενναία και εξ αυτού του λόγου έχουν συγκριτικό πλεονέκτημα. Ούτε λέξη για τραπεζική ένωση. Για την ακρίβεια, ούτε λέξη ακόμα και σε αυτήν τη δύσκολη οικονομικά συγκυρία για μεγαλύτερη εμβάθυνση της Ενωσης, τη στιγμή που όλα γύρω μας αλλάζουν.
Ακόμα και ο φανατικός ευρωπαϊστής Κωστής Χατζηδάκης αναρωτιόταν φωναχτά μετά το πέρας της συνεδρίασης, απευθυνόμενος προς τους συναδέλφους του υπουργούς: «Βλέπουμε την ευρωπαϊκή οικονομία ως το άθροισμα των εθνικών οικονομιών ή ως μια ολοκληρωμένη ενιαία οικονομία;».