Nöroloji uzmanı açıkladı: Bu şekli çizememek erken bunama belirtisi
Demans, bir hastalık değil, beyin fonksiyonlarının bozulmasıyla ortaya çıkan bir sendrom. Genellikle hafıza, düşünme, iletişim, karar verme ve günlük yaşam becerilerini etkiler. (örneğin vasküler demans, Lewy cisimcikli demans).
Demans, beyin hücrelerinin zarar görmesi veya ölmesi nedeniyle ortaya çıkıyor. Bu durum, beynin işlevlerini yerine getirmesini zorlaştırıyor.
Bazı nedenleri ise şunlar:
- Alzheimer hastalığı: Beyindeki plaklar ve düğümler nedeniyle oluşur.
- Kan akışındaki sorunlar: Beyne giden kanın azalması (vasküler demans).
- Enfeksiyonlar: Menenjit veya HIV gibi hastalıklar.
- Travmalar: Kafa yaralanmaları.
- Genetik faktörler: Bazı demans türleri genetik yatkınlıkla ilişkili.
Demansın belirtileri genelde yavaş yavaş başlar ve zamanla kötüleşir. Temel belirtiler şöyle:
- Hafıza kaybı: Yakın geçmişteki olayları hatırlamada zorluk.
- Kafa karışıklığı: Zaman, mekan ve kişileri karıştırma.
- Dil problemleri: Kelime bulma güçlüğü veya konuşmada zorlanma.
- Günlük işlerde zorlanma: Fatura ödemek, yemek hazırlamak gibi görevleri yapamamak.
- Davranış değişiklikleri: Depresyon, agresiflik veya ilgisizlik.
Meksikalı nörolog Dr. Jesus Ramirez-Bermudez’e göre, analog bir saat çizmek demansın erken belirtilerini tespit etmek için oldukça etkili bir yöntem. Bu test, hafıza kaybı yaşayan kişilerin beynindeki bilişsel fonksiyonların ne durumda olduğunu ölçebiliyor.
- Boş bir kağıda saat kadranı çizmeniz isteniyor.
- Saatin 1’den 12’ye kadar olan sayıları doğru yerlere yazmanız gerekiyor.
- Ardından saatin akrep ve yelkovanını belirli bir zamanı gösterecek şekilde yerleştiriyorsunuz (örneğin, 11.10).
X'te testin bir görüntüsünü paylaşan Dr. Ramirez-Bermudez, bunu, İngiltere'de yaklaşık 944 bin kişiyi etkileyen demans da dahil olmak üzere nörolojik hastalıkları olan hastaları tespit etmenin 'en kolay ve en ucuz yollarından biri' olarak nitelendirdi.
Test puanlama sistemine göre yapılıyor ve her bir ölçüt için bir puan veriliyor: Katılımcının saat çemberini ne kadar iyi çizdiği, rakamları doğru yere çizdiği, saate iki kol çizdiği ve kolların doğru saati göstermesi.
Bu basit test, beynin planlama, organize etme ve görev tamamlama gibi işlevlerini (yönetici fonksiyonlar) ölçüyor. Bu yetenekler, demansın ilk aşamalarında zayıflamaya başlıyor. Eğer saat doğru şekilde çizilmişse, bu, demans riskinin düşük olduğunu gösteriyor. Ancak çemberin eğri olması, sayıların yanlış yerleştirilmesi ya da akrep ve yelkovanın yanlış çizilmesi demans belirtilerine işaret edebilir.
Birleşik Krallık’ta yaklaşık 944 bin kişi demansla mücadele ediyor. Bu sayının önümüzdeki 20 yıl içinde 1.7 milyona ulaşması bekleniyor.
Alzheimer, demansın en yaygın türü ve hafıza kaybı, kafa karışıklığı ve kısa süreli hafıza problemleri gibi semptomlara yol açıyor. Bu durum, beyinde biriken plak ve düğümler nedeniyle ortaya çıkıyor.
- 10 dakikalık bir test; şekil çizme, hayvanları isimlendirme ve kelime hatırlama gibi sorular içeriyor.
- Hayvan içeren ya da içermeyen resimler gösteriliyor ve kişiden hızlıca “evet” ya da “hayır” yanıtı vermesi isteniyor.
Eğer bir yakınınızın hafızasında sorunlar fark ederseniz, bu basit testleri önerin. Erken teşhis, tedavi sürecini olumlu etkileyebilir.
Saat çizme testi zorlayıcı gelirse, mutlaka bir doktora başvurun.
Demans tamamen önlenemese de risk azaltılabilir.
- Sağlıklı bir yaşam tarzı: Düzenli egzersiz, dengeli beslenme (özellikle Akdeniz diyeti).
- Zihinsel aktivite: Bulmacalar çözmek, kitap okumak, yeni şeyler öğrenmek.
- Sosyal bağlantılar: Sosyal olarak aktif kalmak.
- Kronik hastalıkların kontrolü: Yüksek tansiyon, diyabet gibi hastalıkları yönetmek.
- Sigara ve alkol: Tüketimi tamamen bırakılmalı.
Sağlık Bakanlığı'ndan 'Yenidoğan Bilim Kurulu': Bakım üniteleri denetlenecek
Çığır açan tedavi yöntemi: Alzheimer'ı 10 yıl geciktirecek burun spreyi geliştirildi
Dünya çapında bir ilk: Kök hücre nakli görme yetisini geri kazandırdı
Canan Karatay 'Dubai Çikolatası' çılgınlığına son noktayı koydu: Gizli tehlikeyi açıkladı
Ses dalgalarıyla Parkinson'a son
Doğadan gelen şifa: Bitki çaylarından hangisi sağlığa zararlı?