Ασκήσεις αφωνίας
Δεν έχω αντιληφθεί ακόμη γιατί εγκαταλείπουμε τη νιρβάνα των πολιτικών συσχετισμών τρέχοντας από πάνελ σε πάνελ για να αποκρυπτογραφήσουμε τους χρησμούς, τα μάγια και τα ξόρκια του νεοκαραμανλισμού. Σκέφτομαι τώρα αυθορμήτως ότι οι επαναλαμβανόμενες βιβλιοπαρουσιάσεις – συγκεκριμένων πάντως τίτλων – προέρχονται ύστερα από ώρες μελέτης στο σιωπηλό εργαστήριο όπου ο αναγνώστης μένει μόνος του με το κείμενο. Και τότε σαν «επιφάνεια» αλλάζει εντός του κι εκτός του ο ρυθμός του κόσμου, η ιστορία γράφεται αλλιώς και το πολιτικό κοντέρ μηδενίζει.
Στους κύκλους της διανόησης συνήθως αποφεύγονται τίτλοι που περιέχουν τις λέξεις «γιαβόλ», «αίμα» και «Πυθία» για λόγους χασμωδίας, αλλά στη βιβλιοπαραγωγή ισχύει ό,τι και στη μαοϊκή πολιτική: όλα τα λουλούδια αφήνονται ν’ ανθίσουν. Ισως η ασφάλεια της χρονικής απόστασης να προσφέρει πλέον τη δυνατότητα εξαγωγής συμπερασμάτων την οποία εμπόδιζε η πολιτική στο πεδίο. Ισως πάλι η απόσταση αυτή να διόγκωσε τον μύθο ότι υπήρξε κάποτε μια καλύτερη Ευρώπη – «και τη θέλαμε» –, αλλά στη διαδρομή μάς πρόδωσε, οπότε έχουμε κάθε δικαίωμα να εκπέμπουμε και σήματα ευρωσκεπτικισμού.
Ο πληθωρισμός των βιβλιοπαρουσιάσεων πάντως έρχεται σε πλήρη αντίστιξη με την αφωνία μιας ολόκληρης δεκαετίας, μέσα στην οποία το αντίπαλο κόμμα έγινε από καλός αγωγός του λαϊκισμού κυβέρνηση με ολίγη από Καμμένο. Ο «πρώην» υπήρξε βουλευτής χωρίς σταυρό και χωρίς καμία επερώτηση μέσα στη Βουλή. Διά της αιδήμονος σιωπής επιχειρούσε να προστατεύσει την προσωπική υστεροφημία ως εγγυητή της ενότητας. Δεν μιλούσε για να μην προστεθεί τοξικότητα στην υπό χρεοκοπία Ελλάδα. Να, όμως, που από τις ρωγμές της σιωπής ξεπρόβαλαν οι «Γερμανοί» και, κυρίως, ο πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέας Γεωργίου. Σε μια παράδοξη σύμπλευση, τα έντυπα της ριζοσπαστικής Αριστεράς και τα αντηχεία του νεοκαραμανλισμού διαφήμιζαν το ίδιο αντιμνημονιακό αφήγημα ως προς το ύψος του πρωτογενούς και του δημοσιονομικού ελλείμματος το 2009.
Λίγο – πολύ, τα πλακάτ συμφωνούσαν στα συνθήματα: τα δημοσιονομικά δεδομένα του 2009 είχαν «μαγειρευτεί» εις βάρος της πενταετίας 2004-2009, άρα δεν υπήρχε λόγος σοβαρός να προσφύγει η χώρα στα Μνημόνια. Να ήταν μόνο οι κακές γλώσσες που έβλεπαν στο οικοσύστημα ΣΥΡΙΖΑ πολλά από τα αμορτισέρ του παλαιού καθεστώτος; Ή το γεγονός ότι η «χημεία» ανάμεσα στον πρώην της ΝΔ και τον Αλέξη Τσίπρα απηχούσε και ένα ποσοστό αντιευρωπαϊσμού; Στις τελευταίες τοποθετήσεις του Κώστα Καραμανλή η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι το όραμα που οφείλει να προοδεύει, παρ’ όλες τις αδυναμίες του. Είναι μια παρηκμασμένη ήπειρος όπου τα πλούσια κράτη τιμωρούν τα φτωχά και επικρατεί ο «άκρατος δικαιωματισμός». Στο πρόβλημα της Ευρώπης η απάντηση δεν είναι «περισσότερη Ευρώπη», αλλά περισσότερη εφεκτικότητα απέναντι στη ρωσική πολεμική μηχανή. Και η αυτοκριτική κρύβεται πίσω από τις λέξεις: «Είναι αλήθεια ότι η Ελλάδα, όπως και άλλα κράτη – μέλη, επωφελήθηκε από χρηματοδοτήσεις και ευρωπαϊκά προγράμματα. Είναι, επίσης, αλήθεια ότι υπήρξαν καθυστερήσεις ως προς την υιοθέτηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων στο εσωτερικό της χώρας μας. Ομως η παγκόσμια οικονομική και χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 ανέδειξε τις αδυναμίες της Ευρώπης και τα περιορισμένα όρια ενοποίησης και σύγκλισής της».
Με άλλα λόγια: η Ελλάδα καθυστέρησε, κάποια στιγμή θέλησε, αλλά η Ευρώπη δεν μπορούσε. Και τώρα μας απειλεί η περιώνυμη «woke ατζέντα», την οποία όλοι ξορκίζουν σαν κάτι που δεν αφορά τη φιλελεύθερη Κεντροδεξιά. Η απάντηση του Αδωνη Γεωργιάδη προς τη Λατινοπούλου ισχύει στο έπακρο και για τους Αντώνη Σαμαρά και Κώστα Καραμανλή: ο γάμος των ομόφυλων ζευγαριών δεν είναι woke. Είναι δικαίωμα. Και διαχωρίζει όχι μόνο τα κόμματα, αλλά και τους παλαιοκομματικούς.