«Κίτρινη κάρτα» για τη μεγάλη καθυστέρηση, που φθάνει και τα τρία χρόνια, στην έκδοση επικουρικών συντάξεων βγάζει (πάλι) η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην 5η εξαμηνιαία «μεταμνημονιακή» αξιολόγηση, για την ελληνική οικονομία. Στη σχετική έκθεση της Κομισιόν τονίζεται το γεγονός ότι ενώ το υπόλοιπο των καθυστερούμενων κύριων συντάξεων έχει σχεδόν μηδενιστεί, το υπόλοιπο για επικουρικές και εφάπαξ αυξήθηκε από τον Ιανουάριο στον Ιούλιο κατά 50 εκατ. ευρώ (φτάνοντας το Ιούλιο τα 200 εκατ. ευρώ από 150 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο), ενώ οι καθυστερούμενες συντάξεις στο Δημόσιο αυξάνονται από τα τέλη του 2023.
Ολα αυτά ενώ είχε συμφωνηθεί ότι οι ληξιπρόθεσμες συντάξεις θα είχαν απονεμηθεί μέχρι και το τέλος του χρόνου. Ως προοπτική, η έκθεση δίνει μια δέσμευση του υπουργείου Εργασίας που θα επιταχύνει τις διαδικασίες ώστε να μειωθούν σημαντικά και οι ληξιπρόθεσμες επικουρικές συντάξεις. Η τεράστια καθυστέρηση στην έκδοση επικουρικών και εφάπαξ προκαλεί την εύλογη αγανάκτηση των ασφαλισμένων δεδομένου ότι παρά τα όσα μέτρα έχουν ληφθεί δεν υπάρχει επίσπευση των διαδικασιών.
Σήμερα εκκρεμεί η έκδοση 67.800 επικουρικών και 19.000 εφάπαξ, με κόστος πληρωμών περίπου 400 εκατ. ευρώ. Από τις 67.800 επικουρικές σε αναμονή, δυνατότητα να εκδοθούν υπάρχει για περίπου 48.500, καθώς για αυτές έχει εκδοθεί η απόφαση κύριας σύνταξης. Οι υπόλοιπες σχεδόν 20.000 επικουρικές δεν έχουν προς το παρόν προοπτική έκδοσης, καθώς δεν έχουν εκδοθεί οι αντίστοιχες κύριες συντάξεις. Το κύριο βάρος έχει πέσει στις απονομές των κύριων συντάξεων.
Τα μέτρα
Οι ασφαλισμένοι όλων των Ταμείων δικαιούνται επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες ή 15 έτη εργασίας και έχουν δικαιωθεί σύνταξης για την ίδια αιτία από τον κύριο φορέα. Εάν ο χρόνος επικουρικής ασφάλισης έχει πραγματοποιηθεί αποκλειστικά σε επικουρικά ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, η επικουρική σύνταξη εκδίδεται από τον φορέα στον οποίο υποβλήθηκε η αίτηση, αρκεί ο ασφαλισμένος να έχει 15 έτη ασφάλισης. Ο χρόνος ασφάλισης σε επαγγελματικά ταμεία συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση της 15ετίας και η σύνταξη εκδίδεται με διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης. Παράλληλα, προβλέπεται η δυνατότητα εξαγοράς πλασματικών ετών για τη συμπλήρωση του ελάχιστου ορίου των 15 ετών, όπως ισχύει και για την κύρια σύνταξη. Η διάταξη αυτή εκτιμάται ότι αφορά περίπου 25.000 αυτοαπασχολουμένους και ελεύθερους επαγγελματίες. Η επικουρική ασφάλιση αφορά κυρίως μισθωτούς, και πολλοί συνταξιούχοι που είχαν παλαιότερα μισθωτή εργασία δεν μπορούν να λάβουν επικουρική σύνταξη αν δεν έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες ασφάλισης ή αν δεν έχουν καταβληθεί σωστά οι εισφορές.
Σύμφωνα με την ενημέρωση που είχε η υπουργός Εργασίας κυρία Νίκη Κεραμέως κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στο Κέντρο Απονομής Συντάξεων, τα στοιχεία για την πρόοδο που συντελείται στον ΕΦΚΑ για το θέμα αυτό δείχνουν τα εξής:
Από τον Ιανουάριο του 2021 έως τον Οκτώβριο του 2024 έχουν εκδοθεί 920.000 κύριες συνταξιοδοτικές αποφάσεις, με τον μέσο ρυθμό έκδοσης αποφάσεων κύριων συντάξεων να υπερβαίνει σήμερα τις 1.000 αποφάσεις ημερησίως σε σχέση με τις 500 που εκδίδονταν πριν από το 2021.
Ο μέσος χρόνος απονομής σύνταξης έχει μειωθεί στις 58 ημέρες. Πριν από το 2021 ο μέσος χρόνος απονομής σύνταξης ξεπερνούσε τις 500 ημέρες, ενώ σήμερα έχει μειωθεί κατά 90% περίπου. Ειδικά για τις απονομές επικουρικών συντάξεων και εφάπαξ βοηθημάτων, από τον Δεκέμβριο του 2022 έως τον Αύγουστο του 2024 οι ληξιπρόθεσμες επικουρικές συντάξεις μειώθηκαν συνολικά κατά 34.000, και συγκεκριμένα από 83.000 σε λιγότερες από 33.000, αριθμός που μεταφράζεται σε ποσοστό μείωσης 60%.
Τον περασμένο Αύγουστο επετεύχθη μείωση 12% στις ληξιπρόθεσμες επικουρικές συντάξεις σε σχέση με τον περασμένο Ιούλιο.
Τον Μάρτιο του 2023 έως τον Σεπτέμβριο του 2024 έχει επιτευχθεί μείωση 12.300 ληξιπρόθεσμων εκκρεμοτήτων καταβολής εφάπαξ, και συγκεκριμένα από 22.500 σε 10.200 εκκρεμότητες, δηλαδή μείωση σε ποσοστό 55% περίπου.
Το σύνολο των επικουρικών συντάξεων που εκδόθηκαν από τον Δεκέμβριο του 2022 έως τον Αύγουστο του 2024 ανήλθαν στις 168.000, εκ των οποίων οι 72.500 απονεμήθηκαν αυτοματοποιημένα (43,1% των περιπτώσεων).
Οι αποφάσεις εφάπαξ που εκδόθηκαν μέσω της αυτοματοποιημένης διαδικασίας από τον Μάρτιο του 2023 έως τον Σεπτέμβριο του 2024 ανέρχονται στις 26.000.
