Νέα ζωή για έρημα χωριά
Πέρασαν περίπου πέντε μήνες από τότε που το κάλεσμα του ιερέα και της δασκάλας από τη Φουρνά Ευρυτανίας «ταξίδεψε» μέσω του Διαδικτύου σε κάθε περιοχή της Ελλάδας ενώ βγήκε κι εκτός συνόρων.
Η προσπάθεια να ξαναζωντανέψει το ορεινό χωριό έχει αποφέρει καρπούς καθώς οι δύο πρώτες οικογένειες έχουν ήδη εγκατασταθεί και τα παιδιά τους έχουν ήδη μπει στις σχολικές αίθουσες.
Στη Φουρνά, το χωριό των 120 μόνιμων κατοίκων,
που βρίσκεται σε υψόμετρο 840 μέτρων, με το κλείσιμο των σχολείων τον περασμένο Ιούνιο οι προοπτικές «επιβίωσης» των εκπαιδευτικών μονάδων ήταν δυσοίωνες: Φέτος το Δημοτικό θα είχε δύο μαθητές ενώ του χρόνου θα έμενε μόλις ένας. Το νηπιαγωγείο ελλείψει μαθητών θα ήταν κλειστό.
Αρα, μία αντίδραση σε αυτή την κατάσταση που παγιωνόταν ήταν κάτι παραπάνω από αναγκαία.
«Το κάλεσμα που απευθύναμε ήταν τελικά απαραίτητο
για να γεμίσει παιδικές φωνές το χωριό. Με τίποτα, όμως, δεν περιμέναμε αυτή την ανταπόκριση και μάλιστα από οικογένειες που δεν έχουν καμία σχέση με τον τόπο μας, δεν κατάγονται από εδώ, δεν είχαν ξαναεπισκεφθεί το χωριό μας», δηλώνει στα «ΝΕΑ» η δασκάλα, Γιώτα Διαμαντή, στην οποία ανήκει και η πρωτοβουλία.
Τουλάχιστον 100 οικογένειες ανταποκρίθηκαν αμέσως ενώ ακόμη συνεχίζουν οι άνθρωποι του χωριού να δέχονται αιτήματα και τηλεφωνήματα.
Στήριξη του κόσμου.
Οι δύο οικογένειες – με έξι και τρία παιδιά αντίστοιχα – έχουν ενσωματωθεί και μέσω της ΑΜΚΕ «Νέα Ζωή στο Χωριό», την οποία ίδρυσαν η δασκάλα με τον πατέρα Κωνσταντίνο, δέχονται την απαραίτητη βοήθεια.
«Θα πρέπει, όμως, να πούμε πως και η στήριξη του κόσμου είναι συγκινητική. Φροντιστήρια από την Αθήνα παρέχουν δωρεάν on line μαθήματα αγγλικών στα παιδιά, με εξασφαλισμένα δωρεάν βιβλία ενώ για τα παιδιά του Λυκείου παρέχονται δωρεάν μαθήματα προετοιμασίας για τις Πανελλαδικές», τονίζει η νεαρή δασκάλα.
Με τις πρώτες οικογένειες να έχουν εγκατασταθεί, σε αναμονή για να κάνουν το επόμενο βήμα και να αφήσουν ενδεχομένως κάποια πόλη για τη Φουρνά είναι ήδη πέντε ακόμη οικογένειες.
«Το γεγονός ότι αυτές οι οικογένειες δεν ξεκινούν από το… μηδέν, καθώς τους προσφέρονται δωρεάν κατοικία αλλά και η εργασία – τουλάχιστον για έναν από τους δύο γονείς – έπαιξε καταλυτικό ρόλο στην απόφαση της μόνιμης εγκατάστασης. Ενα μόνο επίδομα ή η δωρεά ενός ερειπωμένου σπιτιού δεν μπορεί να οδηγήσει σε αναγέννηση ενός τόπου. Χρειάζεται ολιστική προσέγγιση για τη μετεγκατάσταση».
Το εγχείρημα της Φουρνάς έφτασε μέχρι και τις… Βρυξέλλες, με τον ευρωβουλευτή της ΝΔ, Φρέντη Μπελέρη να αναδεικνύει το θέμα με παρέμβασή του στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Μάλιστα, ο ευρωβουλευτής βρέθηκε στο χωριό της Ευρυτανίας την περασμένη Κυριακή, προκειμένου να δει από κοντά τα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας δημογραφικής αναζωογόνησης της περιοχής.
Το όραμα για την αναβίωση.
Τα δημογραφικά δεδομένα, εξάλλου, δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για… χαμόγελα: Δημοτικές ενότητες σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας έχουν έναν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό γεννήσεων, πολύ περισσότερους θανάτους από γεννήσεις, χαρακτηρίζονται από έναν ταχύτατα φθίνοντα πληθυσμό, υψηλά ποσοστά κατοίκων 60 ετών και άνω, συρρίκνωση του πλήθους των νέων και χαμηλά ποσοστά στην ηλικιακή ομάδα των 20-49 ετών.
Πρωτοβουλίες για να αντιστραφεί το αρνητικό δημογραφικό ζήτημα αναζητούν οι τοπικές Αρχές αλλά και μικρές ομάδες κατοίκων και συλλογικοτήτων.
Οπως αυτή που ξεκίνησε το 2017 μία ομάδα νέων με καταγωγή από το χωριό Βαμβακού, στη δυτική πλευρά του Πάρνωνα, σε υψόμετρο 903 μέτρων.
Τότε που μόνιμοι κάτοικοι ήταν μόλις εννέα ενώ σήμερα με την προσπάθεια της ομάδας να δημιουργήσουν ένα χωριό «πρότυπο», βασισμένο στη βιώσιμη ανάπτυξη του τόπου και κύριο στόχο να υπάρξει μετεγκατάσταση πληθυσμού στη Βαμβακού, ζουν πλέον 30 μόνιμοι κάτοικοι.
Αντίστοιχη είναι και η προσπάθεια που άρχισαν δειλά δειλά πριν από πέντε χρόνια, λίγοι φίλοι, οι οποίοι αρχικά αποφάσισαν να ανακαινίσουν πλήρως το σχεδόν εγκαταλελειμμένο γήπεδο μπάσκετ του χωριού Καλοσκοπή, ενός ορεινού χωριού στον νομό Φωκίδας.
Στη συνέχεια, όμως, το όραμα για την αναβίωση του χωριού, δημιουργώντας τις βάσεις για την επιστροφή κατοίκων για μόνιμη διαβίωση έγινε σκοπός.
Μέσω μιας ΚοινΣΕπ που δημιούργησαν άνοιξαν ένα παραδοσιακό καφενείο – παντοπωλείο, με σκοπό τα έσοδα από τη λειτουργία του να επιστρέφουν στο χωριό μέσω έργων υποδομής.
Ο παλιός Δήμος Αμανής στη Χίο, με έδρα τη Βολισσό, αριθμούσε κάποτε 2.000 κατοίκους.
Σήμερα και στα 19 χωριά που τον αποτελούσαν ζουν 400 κάτοικοι.
Τα σχολεία της περιοχής – όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες – έχουν συνολικά 40 παιδιά. Βλέποντας την περιοχή τους να… αργοπεθαίνει δημογραφικά, κάτοικοι της Βολισσού αποφάσισαν να αναλάβουν δράση.
«Στραφήκαμε αρχικά σε όσες οικογένειες είχαν καταγωγή από τον τόπο μας και μάλιστα δύο οικογένειες ήρθαν να ζήσουν μόνιμα. Διαπιστώσαμε, όμως, πως αυτό δεν ήταν αρκετό κι αποφασίσαμε να γενικεύσουμε το κάλεσμά μας σε όσους θέλουν να ζήσουν στο νησί», τονίζει η ειδική σύμβουλος του δημάρχου Χίου και πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων των Σχολείων Βολισσού, Βιβή Ποταμούση.
Η προσπάθεια αυτή φαίνεται πως αποδίδει καρπούς
και ήδη μια πολύτεκνη οικογένεια με οκτώ παιδιά έχει εκδηλώσει ενδιαφέρον να μετεγκατασταθεί στο χωριό.
Μάλιστα, οι γονείς της οικογένειας αυτές τις ημέρες βρίσκονται στο νησί για να γνωριστούν με τον τόπο και τους ανθρώπους του χωριού.
«Εμείς βοηθάμε για να στήσουν το σπιτικό τους, τους βρήκαμε δουλειά και σπίτι. Από εκεί και πέρα αυτό που θα πρέπει να γίνει κατανοητό είναι πως οι άνθρωποι που θέλουν να κάνουν αυτό το βήμα, να το κάνουν με υπευθυνότητα.
Πρέπει να σκεφτούν σοβαρά τη μετεγκατάστασή τους εδώ και θα πρέπει να φροντίσουν να ενταχθούν στην τοπική κοινωνία», σημειώνει η κ. Ποταμούση.