3+1 ορόσημα που θα κρίνουν τις εξελίξεις
Το επόμενο εξάμηνο δεν σηματοδοτεί μόνο την πορεία της κυβέρνησης στο μέσον της δεύτερης τετραετίας της.
Η χρονική περίοδος μέχρι τον Μάιο του 2025 περιλαμβάνει συγκεκριμένες επιδιώξεις του Μαξίμου και βαριά ορόσημα, που θα μπορούσαν υπό προϋποθέσεις και στον συνδυασμό τους ή όχι, να επηρεάσουν καθοριστικά τις εσωτερικές εξελίξεις: από το πολιτικο-κοινωνικό κλίμα, τις δυναμικές και τους συσχετισμούς των κομμάτων, τα οποία μένει έτσι κι αλλιώς να εδραιωθούν στο αναδιαμορφωμένο πλέον σκηνικό μέχρι το αφήγημα της κυβέρνησης ή και τον ορίζοντα των εθνικών εκλογών – ανάλογα με τη βαρύτητα των γεγονότων.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε μέσα στην εβδομάδα (Alpha) ότι «αυτή τη στιγμή» οποιαδήποτε συζήτηση παραπέμπει σε ενδεχόμενη αποσταθεροποίηση «με, ενδεχομένως, σκέψεις για πρόωρη προσφυγή στις κάλπες» απορρίπτεται από τον ίδιο «κάθετα, οριζόντια και διαγώνια».
Και όντως η κυβερνητική στρατηγική δεν δείχνει – αυτή τη στιγμή – να περιλαμβάνει σχεδιασμό για τέτοιες ανατροπές.
Ελληνοτουρκικά και Κυπριακό
Τα πράγματα πάντως είναι… εν κινήσει πολλαπλώς.
Τα εθνικά – πρωτίστως τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό – έχουν παράξει ήδη και πολιτικά αποτελέσματα (και εσωκομματικές αναταράξεις, με αποκορύφωμα τη διαγραφή του Αντώνη Σαμαρά από τη ΝΔ), ενόψει ενός χειμώνα με σοβαρούς «σταθμούς».
Η οικονομία είναι στο προσκήνιο με αιχμή ξανά τη μεσαία τάξη, ενώ οι πιέσεις (πολιτικές και οικονομικές) σε ισχυρές ευρωπαϊκές πρωτεύουσες εντάσσονται στη γαλάζια ρητορική προς υπεράσπιση της σημασίας ότι η Ελλάδα έχει «αυτοδύναμη κυβέρνηση με ισχυρή εντολή».
Και επιπλέον το θέμα της επανένωσης των Γλυπτών του Παρθενών επανέρχεται όχι μόνο μέσα από δημοσιεύματα των προηγούμενων ημερών αλλά και με την ευκαιρία του πρώτου τετ α τετ του Μητσοτάκη με τον Κιρ Στάρμερ στην Ντάουνινγκ Στριτ το πρωί της Τρίτης και των υπόλοιπων πρωθυπουργικών επαφών στο Λονδίνο.
Η κυβέρνηση υπεραμύνεται σταθερά του ελληνοτουρκικού διαλόγου για «ήρεμα νερά» στο Αιγαίο με την προοπτική όμως να ανοίξει – κατά τον Πρωθυπουργό – «και ήρεμος ορίζοντας στην περιοχή» με μία συζήτηση στην οποία η Αθήνα δεν έχει – κατά τον Γιώργο Γεραπετρίτη – «κανένα φοβικό σύνδρομο».
Η βασική επιλογή της Αθήνας είναι η διασφάλιση της «θετικής» προσέγγισης με διάρκεια και με δεύτερο στάδιο τις απόπειρες επίλυσης όσων χωρίζουν τις δύο πλευρές.
Μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου αναμένονται πυκνές εξελίξεις: ο πολιτικός διάλογος (Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου – Κεμάλ Μποζάι) και η θετική ατζέντα (Κώστας Φραγκογκιάννης – Μποζάι) στις 2-3 Δεκεμβρίου στην Αθήνα, η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στις 3-4 Δεκεμβρίου στις Βρυξέλλες και η υπουργική σύνοδος του ΟΑΣΕ στις 4-5 Δεκεμβρίου στη Μάλτα, που θα επιτρέψουν νέες διαβουλεύσεις Γεραπετρίτη – Χακάν Φιντάν.
Το κρισιμότερο ορόσημο έρχεται το 2025: το ραντεβού Μητσοτάκη – Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην Αγκυρα με την ημερομηνία να κλειδώνει μεταξύ 20 Ιανουαρίου – 20 Φεβρουαρίου.
Τότε θα φανεί εάν και ποιο σύνθημα θα δώσουν οι ηγέτες για τα… βαθιά της οριοθέτησης ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας.
Αυτός είναι με το σκεπτικό της Αθήνας ο μόνος δρόμος για να εκλείψουν εντάσεις – όπως εκείνη στην Κάσο, εν αναμονή πλέον της έναρξης νέων ερευνών από το ιταλικό πλοίο σε διεθνή ύδατα.
Με ανοιχτό το ερώτημα εάν Αθήνα και Αγκυρα θα βρουν τρόπο να περπατήσουν τον δρόμο του συμβιβασμού που θα οδηγούσε στη Χάγη, ο Μητσοτάκης θέλει χαμηλούς τόνους.
«Θα ήταν πολύ δύσκολο να φανταστεί κανείς μία απόφαση η οποία θα δικαίωνε όλες τις θέσεις της μίας πλευράς εις βάρος των θέσεων της άλλης. Αλλά δεν είμαστε εκεί» λέει.
Προς το παρόν είναι σημαντικό να «καθησυχάζονται» αγωνίες – εντός ΝΔ και στη γαλάζια βάση αλλά και στα κόμματα της αντιπολίτευσης ενώ η Αθήνα συνυπολογίζει ότι είναι σε θέση διπλωματικής ισχύος, έχοντας κάνει περισσότερα βήματα για τη θωράκιση της αποτρεπτικής ικανότητάς της (Rafale, F-35, Belh@rra κ.λπ.), αλλά και ότι η νηνεμία και οι εξοπλισμοί έχουν προκαλέσει θετική μεταστροφή της κοινής γνώμης.
Ξεχωριστό κεφάλαιο είναι και το Κυπριακό, με φόντο τον «καφέ» της Βουδαπέστης μεταξύ Μητσοτάκη, Ερντογάν και Νίκου Χριστοδουλίδη τον οποίο οι ηγέτες Τουρκίας και Κύπρου και επεδίωξαν και… άφησαν να διαρρεύσει.
Πλέον είναι ορατός ο ορίζοντας σύγκλησης της άτυπης πενταμερούς (με συμμετοχή Ελλάδας – Τουρκίας – Μεγάλης Βρετανίας) από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες.
Οι συνομιλίες για τα Γλυπτά
Αντίστοιχα χαμηλοί τόνοι επιδιώκονται δημοσίως για τα Γλυπτά, οι συνομιλίες ωστόσο βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο.
«Πρόκειται για διαρκές αίτημα που συζητείται με το Βρετανικό Μουσείο» απαντούν λακωνικά κυβερνητικές πηγές ενόψει και του ραντεβού Μητσοτάκη – Στάρμερ, προτάσσοντας το γεγονός ότι το ταξίδι του Πρωθυπουργού γίνεται σε κρίσιμη γεωπολιτική συγκυρία για τη Δύση.
Με τον ίδιο να είναι από το Σαββατοκύριακο επί λονδρέζικου εδάφους, το θέμα αναμένεται να τεθεί πίσω από τις κλειστές πόρτες, όσο κι αν είναι σαφές ότι η Αθήνα δεν θέλει στην παρούσα φάση να βάλει στο «κάδρο» αυτού του θέματος τον ίδιο τον Στάρμερ.
«Περισσότερα χρήματα, αλλά στοχευμένα»
Στο πεδίο της οικονομίας είναι σαφής η στροφή στη μεσαία τάξη, στην προσπάθεια επαναπροσδιορισμού σχέσεων με σημαντικά – εκλογικά – ακροατήρια.
Ο προσανατολισμός του Μαξίμου θα φανεί στις τυχόν «εκπλήξεις» (παροχών) και στο χρονοδιάγραμμά τους.
Εκείνες θα αποκαλύψουν προς τα πού θα αρχίσει πλέον να γέρνει η (πολιτική) ζυγαριά. Το πρωθυπουργικό σκεπτικό συνοψίζουν η φράση «περισσότερα χρήματα, αλλά στοχευμένα», όπως και η έμμεση πλην σαφής παραδοχή Μητσοτάκη ότι τα μεσοστρώματα μπήκαν σε δεύτερο πλάνο σε σχέση με τα χαμηλότερα εισοδήματα λόγω διαφορετικής προτεραιοποίησης στην αρχή της δεύτερης τετραετίας.
Ενδεικτική η δέσμευση ότι «θα κάνουμε περισσότερα και για τη μεσαία τάξη» σε ορίζοντα τριετίας, ενδεικτικό και το «παράθυρο» για κινήσεις στήριξης στα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων.
«Δείτε τι γίνεται σε άλλες χώρες…» λέει επίσης η κυβέρνηση για να υπερασπιστεί την οικονομική πολιτική της και τη σημασία της πολιτικής «σταθερότητας».
Με την προβολή ενός ευρωπαϊκού ντόμινο αποσταθεροποίησης, το Μαξίμου χαράσσει από τώρα τη δική του στρατηγική – διεκδίκησης εκ νέου – αυτοδυναμίας.
Επιστρατεύονται τακτικά τα παραδείγματα της Γερμανίας όπου κατέρρευσε η συμμαχική κυβέρνηση Σολτς και της Γαλλίας όπου, υπό την πίεση του υψηλού κόστους δανεισμού, «η κυβέρνηση είναι επί ξύλου κρεμάμενη, εξαρτημένη από τις ψήφους της Ακροδεξιάς».
Τις εξελίξεις από Παρίσι αλλά και από Ρώμη και Λονδίνο προβάλλει ο Μητσοτάκης και για την οικονομία, για να πείσει ότι ανεξάρτητα από το πόσο ισχυρή εμφανίζεται μια οικονομία οι κίνδυνοι είναι πάντα ορατοί.