Τα μυστικά των νέων μπλε φακέλων
Μεγάλες εκκρεμότητες και νέες στοχεύσεις περιλαμβάνουν οι κυβερνητικοί μπλε φάκελοι για το 2025, τους οποίους θα πάρουν στα γραφεία τους οι υπουργοί με την ολοκλήρωση του Υπουργικού Συμβουλίου τη Δευτέρα.
Υστερα από μια έντονη – εσωκομματικά – περίοδο και ενώ συνεχίζεται η πίεση του Μαξίμου από κοινωνικά αιτήματα και από την αρνητική αξιολόγηση στους δημοσκοπικούς δείκτες που αφορούν το κυβερνητικό έργο, οι γαλάζιοι πιστεύουν ότι πήραν μια – έστω μικρή – ανάσα μέσω της ψήφισης του προϋπολογισμού.
Ωστόσο ο στόχος της αισθητής βελτίωσης της κυβερνητικής εικόνας δεν έχει επιτευχθεί.
Γέφυρες εμπιστοσύνης
Το Μαξίμου παλεύει να ρίξει στέρεες γέφυρες εμπιστοσύνης προς ακροατήρια που είτε δηλώνουν απογοητευμένα είτε κρατούν στάση αναμονής, με θεμέλια (ξανά) τη «σταθερότητα» και τη «συνέπεια λόγων και έργων» και με ορίζοντα το 2027.
Σε αυτά αναμένεται να σταθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης μέσω των σχεδίων δράσης για το 2025, τα οποία θα ανοίξουν στην τελευταία για φέτος σύσκεψη με τους υπουργούς του.
Κατόπιν συνεννοήσεων στο τρίγωνο Μαξίμου, Γραμματείας Συντονισμού και υπουργείων περιλήφθηκαν 150+ μεταρρυθμιστικά ορόσημα για το επόμενο έτος, ενώ στις κυβερνητικές σελίδες σκιαγραφούνται τέσσερις πυλώνες: πρώτον, τα θέματα της οικονομίας με δεδομένο ότι το γαλάζιο αφήγημα χτίζεται γύρω από την ενίσχυση των εισοδημάτων.
Δεύτερον, η «κοινωνική» ατζέντα (από τους δύο κυρίαρχους τομείς της υγείας και της παιδείας, έως τη στέγη και την επιδοματική πολιτική) στην οποία εμφανώς στρέφεται η κυβέρνηση. Τρίτον, ο αγώνας δρόμου για χειροπιαστές αλλαγές στη δημόσια διοίκηση και ακόμα περισσότερο στη δικαιοσύνη.
Και τέταρτον, οι έξι «οριζόντιοι» στόχοι: η «περιφερειακή ανάπτυξη και σύγκλιση» σύμφωνα με την κυβερνητική ορολογία (από μεγάλα έργα υποδομής μέχρι τα θέματα διαχείρισης των υδάτων), η «αστική κινητικότητα» (οδική ασφάλεια, δημόσιος χώρος, μέσα μετακίνησης), η κυβερνοασφάλεια, η στρατηγική για τα ΑμεΑ, η κοινωνική ισότητα, η αντιμετώπιση της βίας και της παραβατικότητας (εκπαίδευση, αθλητισμός, οικογένεια, κοινωνία).
Ξορκίζουν την «κόπωση»
Στην πρώτη γραμμή έρχονται όμως και οι εκκρεμότητες που μεταφέρονται χρόνο με τον χρόνο στους υπουργικούς μπλε φακέλους, είτε γιατί καταγράφηκαν καθυστερήσεις είτε γιατί προέκυψαν δυσκολίες υλοποίησης ή επειδή ανατράπηκε η προτεραιοποίηση από την κυβερνητική έδρα. Μπορεί το Μαξίμου να απορρίπτει τις κατηγορίες περί μεταρρυθμιστικής κόπωσης και διαχειριστικών ελλειμμάτων, αλλά αντιλαμβάνεται πλέον ότι προαναγγελίες και δεσμεύσεις χωρίς πρακτικό αντίκρισμα στους πολίτες λειτουργούν ως μαύρη τρύπα που τελικά ρουφάει το αφήγημα της αποτελεσματικότητας.
Εξού και αποδίδεται σημασία αρχικά στα θέματα που… έρχονται από το 2023 ή το 2024: όσα αφορούν τις σχέσεις της δημόσιας διοίκησης με τους πολίτες (ενδεικτικό το θέμα του «προσωπικού αριθμού» που θα αποτελεί την «ενιαία εικόνα» του πολίτη στο Δημόσιο), θέματα δικαιοσύνης (όπως η πλήρης επιχειρησιακή λειτουργία της δικαστικής αστυνομίας), η προαναγγελθείσα εδώ και χρόνια «κοινωνική αντιπαροχή», το νέο πλαίσιο λειτουργίας του ΟΠΕΚΕΠΕ κ.ά.
Ανά περιφέρεια, ανά νομό
Ταυτόχρονα ο περιφερειακός σχεδιασμός – τα περί «τοπικής ανάπτυξης» όπως περιγράφεται στις κυβερνητικές δεσμεύσεις – είναι ψηλά στην ατζέντα του Μαξίμου, που αγωνιά όχι μόνο να υπάρχει αισθητή πρόοδος στα μεγάλα έργα υποδομής, αλλά επιπλέον να προχωρούν λύσεις σε προβλήματα ανά νομό. Από τις αρχές του 2025 θα συνεχιστούν οι επισκέψεις υπουργών, υφυπουργών και γενικών γραμματέων ανά την επικράτεια, παρουσία ή μη του Πρωθυπουργού, για τα τοπικά σχέδια δράσης. Προσώρας έχουν παρουσιαστεί οκτώ σχέδια (η αρχή είχε γίνει από τον Εβρο όταν παρουσιάστηκε στην Ορεστιάδα το μεγαλύτερο έως τώρα πλάνο ανασυγκρότησης – ανάπτυξης ύψους 2,8 δισ. ευρώ), ενώ τελευταίος σταθμός ήταν προ δεκαημέρου το Ρέθυμνο. Από εκεί ο Μητσοτάκης έφερνε στο προσκήνιο το καινούργιο γαλάζιο τρίπτυχο: «προτεραιοποίηση – προγραμματισμός – λογοδοσία».
Στόχος είναι στο πρώτο εξάμηνο του 2025 να έχει καλυφθεί με τις διαβουλεύσεις και παρουσιάσεις όλη η επικράτεια. Και αυτό γιατί στις αρχές του καλοκαιριού, τον Ιούνιο που η κυβέρνηση θα φτάνει στα μισά της δεύτερης θητείας της, επιδιώκεται κεντρική παρουσίαση της «εθνικής στρατηγικής» για την περιφερειακή ανάπτυξη.
Στέγη, υγεία, παιδεία
Εκτός από τα θέματα της οικονομίας (της τσέπης του πολίτη, ειδικότερα), που σε μεγάλο βαθμό καθορίζουν εκλογικές συμπεριφορές, το βάρος πέφτει στις δράσεις που περνούν από τα υπουργεία της «καθημερινότητας»: τα θέματα της υγείας στα οποία εξακολουθεί να καταγράφεται δημοσκοπικά αρνητική αξιολόγηση από τους πολίτες, της παιδείας, της στέγασης κ.ο.κ.
Ενδεικτικά, ο μπλε φάκελος του υπουργείου Οικογένειας περιλαμβάνει στόχους και δράσεις για το στεγαστικό, όπως το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» (για ζευγάρια 25-50 ετών) που αναμένεται να ξεκλειδώσει στις αρχές του έτους, αλλά και η προαναγγελθείσα «κοινωνική αντιπαροχή» (η αξιοποίηση ακινήτων του Δημοσίου για παροχή κατοικίας µε χαμηλό ενοίκιο) που απαιτεί και χρόνο και συντονισμό με ορίζοντα υλοποίησης το τέλος του 2027.
Αντίστοιχα ο φάκελος για την παιδεία περιγράφει έναν νέο εκπαιδευτικό χάρτη (διαχείριση υποδομών και προσωπικού), την πλήρη λειτουργία ολοήμερου σχολείου, το νέο ανώτατο ίδρυμα για τις Παραστατικές Τέχνες, ενιαία πρωτόκολλα λειτουργίας των σχολείων ειδικής αγωγής, το πρότζεκτ των φοιτητικών εστιών μέσω ΣΔΙΤ (στα πανεπιστήμια Κρήτης και Θεσσαλίας) κ.ά.
Και τα πρότζεκτ στην υγεία αφορούν μεταξύ άλλων τον στόχο της καθολικής εφαρμογής του «προσωπικού ιατρού», τα απογευματινά χειρουργεία, το σύστημα αξιολόγησης των επιδόσεων των νοσοκομείων, την αναδιαμόρφωση του δικτύου αεροδιακομιδών, μια νέα εθνική «πολιτική φαρμάκου», τον εκσυγχρονισμό νοσοκομείων και κέντρων υγείας.