Παράδειγμα στοχοποίησης
Πριν από μερικά χρόνια, ένας τύπος που δεν τον γνώριζα, σίγουρα όμως με αντιπαθούσε για τις απόψεις μου, άρχισε να διαδίδει στα σόσιαλ μίντια ότι τη μέρα που πέθανε ο Ανδρέας Παπανδρέου από ένα σημείο όπου δήθεν ευρισκόμουν τον εξύβριζα σκαιά. Εγώ όμως την ημέρα εκείνη δεν ήμουν στο μέρος όπου με τοποθετούσε, ήμουν στη Σαμοθράκη, στο γνωστό δημοσιογραφικό συνέδριο. Οταν πέθανε ο Παπανδρέου το μάθαμε από την τηλεόραση, μαζί με συναδέλφους του, που ιδεολογικά μάλλον ήταν μαζί με τον διώκτη μου.
Το ψέμα εκείνο αναπαρήχθη στα σόσιαλ μίντια όπου πλέον ομαδόν άρχισε να κυκλοφορεί η φήμη μου ως υβριστή ενός νεκρού. Αρχισα να δέχομαι απειλές εκδίκησης στο μέσεντζερ. Σκέφτηκα να αντιδράσω, να κάνω αγωγή στον τύπο που διακινούσε το ψέμα. Είχε δεχτεί να έλθει μάρτυρας και ο συνάδελφος με τον οποίο μαζί ήμασταν στη Σαμοθράκη, κατά σύμπτωση είχα κρατήσει και τα αεροπορικά εισιτήρια. Δεν θα ήταν αγωγή SLAPP, δεν ήθελα να εξοντώσω κανέναν αλλά να προστατεύσω τον εαυτό μου. Δεν έκανα όμως την αγωγή. Η φήμη καταλάγιασε και βαρέθηκε. Αλλά καμιά φορά κάποιοι θυμούνται τα δημοσιεύματα και αρχίζει πάλι το αναίτιο βρισίδι. Ευτυχώς, είμαι αμελητέα ποσότητα, δεν είμαι μιντιακό πρόσωπο πρώτης γραμμής κι έτσι γλιτώνω το μπούλινγκ και τη συστηματική στοχοποίηση.
Κάποιοι άλλοι συνάδελφοί μου, που επίσης κάνουν την ίδια δουλειά αλλά είναι περισσότερο προβεβλημένοι, κυρίως επειδή λένε τη γνώμη τους στην τηλεόραση, δεν έχουν την τύχη της λήθης και είναι περισσότερο επιρρεπείς στη συκοφαντία και τη στοχοποίηση. Ενας απ’ αυτούς, δεν χρειάζεται να πω το όνομά του, βρέθηκε ακόμα μια φορά στην αιχμή, αφού προσωποποιήθηκε ως υποτίθεται αρχέτυπο της κατευθυνόμενης και διαπλεκόμενης πληροφόρησης. Η προσωποποίηση έγινε, κλασικά, στα σόσιαλ μίντια, από έναν που δηλώνει επιστήμων, λέει ότι εργάζεται σε κάποιο πανεπιστήμιο της Ασίας και κυκλοφορεί βιντεάκια με τα οποία δήθεν αποκαλύπτει τη λειτουργία της διαπλοκής.
Είδα το βίντεο με τη δήθεν αποκάλυψη του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί η διαπλοκή. Στην ουσία, είναι η απλοϊκή εκδοχή του τρόπου με τον οποίο δουλεύει η οικονομία. Υιοθετεί τα κλισέ του λαϊκισμού, που τα καλά γι’ αυτούς χρόνια τα είχαν ιδιοποιηθεί ο Τσίπρας και ο Βαρουφάκης, σύμφωνα με τα οποία όλα τα κακά απορρέουν από τις τράπεζες και τα ΜΜΕ. Πρόκειται για χυδαία και βλακώδη «επιστήμη», αλλά δεν είναι η πρώτη φορά που βρίσκει ακροατήριο.
Τα σόσιαλ μίντια σε σχέση με τα παραδοσιακά ορίζονται από μια διαφορά: στα σόσιαλ μπορείς να πεις ό,τι μπούρδα θες, όσο συκοφαντική κι αν είναι. Αν την πεις από ψεύτικο λογαριασμό δύσκολα θα έχεις κυρώσεις, επειδή δύσκολα θα σε εντοπίσουν. Στα παραδοσιακά ΜΜΕ, το ψέμα κοστίζει, αφού το Μέσο έχει υπεύθυνους σύμφωνα με τον νόμο.
Στο χυδαίο δημοσίευμα που συζητάμε, ο δημοσιογράφος που στοχοποιήθηκε έχει στο παρελθόν απειληθεί κι άλλες φορές, ενώ ο γνωστός Ρουβίκωνας έχει αφήσει το ίχνος του στους τοίχους του σπιτιού του. Λόγω της επιθετικότητας που είχε η αναφορά σ’ αυτόν και στο Μέσο όπου εργάζεται, το βιντεάκι καταγγέλθηκε στο ΥouTube όπου είχε αναρτηθεί – και οι υπεύθυνοι του ΥouTube το απέσυραν. Το αποτέλεσμα ήταν η γιγάντωση των καταγγελιών σε άλλα σόσιαλ μίντια, επειδή δήθεν «η διαπλοκή» έκανε λογοκρισία στο δήθεν επαναστατικό βιντεάκι.
Η στοχοποίηση γίνεται στο όνομα της ελευθερίας του λόγου – ενώ είναι αποτέλεσμα κοινωνικού μίσους και ψεμάτων, fake news. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε ο δημόσιος διάλογος να επιστρέψει στο 2010.