Οταν τα κινητά κάνουν «φτερά» μαζί με τα προσωπικά δεδομένα

Για τους περισσότερους, το smartphone αποτελεί πλέον οιονεί προέκταση του χεριού μας και, κατά ένα τρόπο, ένα κινητό ηλεκτρονικό «θησαυροφυλάκιο» της ψηφιακής ζωής μας.

Μέσω αυτού τσεκάρουμε συχνά τα emails, κάνουμε αναρτήσεις στα social media, διατηρούμε ψηφιακό πορτοφόλι – με αποθηκευμένες πιστωτικές κάρτες, εφαρμογές διαχείρισης τραπεζικών λογαριασμών, ακόμη και ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων – έχουμε φωτογραφίες και βίντεο.

Οπερ σημαίνει ότι η κλοπή του μπορεί να συνεπάγεται πολλά περισσότερα, και μάλιστα άκρως επικίνδυνα, πέραν της απώλειας της ίδιας της συσκευής.

Εξού και για τους κλέφτες κινητών τηλεφώνων το ζητούμενο δεν είναι πια απλώς να κλέψουν μια συσκευή αξίας, που έχει κάποιος π.χ. βάλει πρόχειρα στην τσέπη ή στην τσάντα ή την έχει αφήσει εκτεθειμένη πάνω σε ένα τραπέζι σε κοινή θέα. Η αγαπημένη νέα «λεία» τους είναι τα κινητά που είναι σε χρήση στα χέρια των κατόχων τους, ήτοι «ξεκλειδωμένα» και έτοιμα για γερό ξεψάχνισμα και, φυσικά, για «ξάφρισμα».

Πιο εύκολοι στόχοι θεωρούνται άτομα που χρησιμοποιούν το κινητό τους σερφάροντας αμέριμνα στο Διαδίκτυο, τσεκάροντας emails και μηνύματα, χαζεύοντας στα social, χρησιμοποιώντας το GPS, κάνοντας μια ηλεκτρονική πληρωμή και ούτω καθεξής. Μπορεί να είστε είτε σε ακινησία σε κάποιο χώρο, δημόσιο ή μη, είτε εν κινήσει – πολλώ μάλλον με ακουστικά χωρίς πλήρη επίγνωση του τι συμβαίνει τριγύρω.

Σε αντίθεση όμως με εσάς, δίνουν μεγάλη προσοχή οι αετονύχηδες, που είναι συχνά μέλη συμμοριών οργανωμένου εγκλήματος και όχι μεμονωμένοι κλέφτες. Τέτοιου είδους κλοπές συμβαίνουν πλέον όλο και πιο συχνά, παντού, φυσικά και στην Ελλάδα. Ειδικά όμως τους δρόμους του Λονδίνου έχουν πάρει διαστάσεις επιδημίας.

Προ έτους, στη βρετανική πρωτεύουσα υπολογίζεται ότι έκανε κάθε δέκα λεπτά «φτερά» κι από ένα κινητό τηλέφωνο, «κλειδωμένο» ή  «ξεκλείδωτο». Μέσα στον τελευταίο χρόνο τα κρούσματα αυξήθηκαν κατά 150%, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία. Οχι τυχαία, το Ηνωμένο Βασίλειο ήταν η πρώτη χώρα παγκοσμίως στις αναζητήσεις στο Διαδίκτυο για ασφάλιση gadgets, σύμφωνα με το Google Trends. Σήμερα είναι στη δεύτερη θέση, μετά την Ιρλανδία.

Χρεώσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς

«Χρειάστηκαν μόλις λίγα δευτερόλεπτα για να αρπάξει ένας μασκοφόρος με ηλεκτρικό ποδήλατο το smartphone μου από τα χέρια μου εν ώρα αιχμής, καθώς περίμενα το πρωί το λεωφορείο στο κεντρικό Λονδίνο», περιέγραφε προ μηνών την προσωπική πικρή εμπειρία της η αρθρογράφος των «Financial Times», Κλερ Μπάρετ.

«Ανέβηκε αθόρυβα στο πεζοδρόμιο πίσω μου και με έναν αποτελεσματικό, αναμφίβολα καλά προβαρισμένο ελιγμό, μου άρπαξε το κινητό, ενώ ήμουν εν μέσω αποστολής ενός μηνύματος».

«Εμεινα άναυδη», εξιστορεί, «αλλά η πρώτη μου αντίδραση ήταν αυτή του φόβου. Είχε παραμείνει ξεκλείδωτη η οθόνη του κινητού μου;».

Πρακτικά, εάν συμβεί κάτι τέτοιο, μπορεί να σημαίνει – δυστυχώς – πολλές και δυσάρεστες, ίσως και καταστροφικές κατά περίπτωση επιπτώσεις.

Γιατί το να καταλήξει το κλεμμένο κινητό σας, με «κλειδωμένη» την πρόσβαση, απλά στην αχανή αγορά των μεταχειρισμένων συσκευών ή ως ανταλλακτικά σε διάφορες χώρες του εξωτερικού (εκτιμάται ότι είναι τόσα πολλά, που συγκεντρώνονται σε κοντέινερ) είναι η καλή περίπτωση.

Ισως, αν και σπάνια, μπορεί να εντοπιστεί και να ανακτηθεί.

Η κακή, κάκιστη για την ακρίβεια περίπτωση είναι να καταλήξει στα χέρια επιτήδειων «ξεκλειδωμένο».

Είτε αφότου έχετε σκανάρει τα βιομετρικά στοιχεία σας (αναγνώριση προσώπου ή αποτύπωμα), είτε με τους κλέφτες να έχουν γνώση του κωδικού πρόσβασης που έχετε ορίσει, π.χ. κρυφοκοιτάζοντας ιδίοις όμμασι ή μέσω καμερών όταν τον πληκτρολογείτε σε πολυσύχναστα μέρη, όπως σε δημόσιους χώρους ή στα μέσα μαζικής μεταφοράς.

Μέσα σε χρόνο dt μπορούν έτσι να μπουν στις ρυθμίσεις, να αλλάξουν τον κωδικό πρόσβασης και άλλων πρόσθετων χαρακτηριστικών ασφαλείας, απενεργοποιώντας το σήμα εντοπισμού και εν τέλει κλέβοντάς σας δεύτερη, τρίτη και πάει λέγοντας φορά.

Μπορεί να γίνουν χρεώσεις σε τραπεζικούς λογαριασμούς και πιστωτικές/χρεωστικές κάρτες, υπεραναλήψεις, αιτήσεις για προσωπικά δάνεια μέσα από τραπεζικές εφαρμογές, απόπειρες ηλεκτρονικού «ψαρέματος» (phishing), επικοινωνία μέσω μηνυμάτων ή των social media με συγγενείς και φίλους – που δεν έχετε προλάβει να ειδοποιήσετε για την κλοπή του κινητού – ζητώντας χρήματα, χρήση του ψηφιακού προφίλ σας για πάσης φύσεως ηλεκτρονικές απάτες.

Καλύτερη προστασία είναι η πρόληψη

Υπάρχουν πρόσθετες δικλίδες ασφαλείας, μπορεί να σκεφτεί κανείς.

Ομως θα πρέπει να λάβετε υπόψη ότι παράμετροι, όπως κωδικοί ασφαλείας δύο παραγόντων, ειδοποιήσεις και μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου για την επαναφορά των κωδικών πρόσβασης καταλήγουν επίσης στο κλεμμένο κινητό σας.

Θα πρέπει επίσης να προβληματιστείτε διπλά και τριπλά εάν ανήκετε σε εκείνους που χρησιμοποιούν το ίδιο PIN για πρόσβαση στο κινητό, σε διάφορες εφαρμογές, σε υπηρεσίες και σε πιστωτικές ή/και χρεωστικές κάρτες.

Η καλύτερη μορφή προστασίας, λένε οι ειδικοί, είναι η πρόληψη. Κάποιοι προκρίνουν τα smartwatch, που είναι δεμένα στον καρπό σας, με τα κινητά καλά φυλαγμένα πάνω σας, ακόμη και σε τσάντα. Αλλοι προτείνουν ένα ασφαλές «ξεσκαρτάρισμα» των εφαρμογών στο κινητό, με τις πιο κρίσιμες να μένουν σε ένα «κλειδωμένο» με κωδικούς tablet ή υπολογιστή στο σπίτι – αν και και αυτή την περίπτωση υπάρχει η παράμετρος των υπηρεσιών cloud.

Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται οργουελικό σενάριο, αποτελούν ωστόσο κινδύνους της σύγχρονης ψηφιακής πραγματικότητας και καθημερινότητας. Μπορεί να τα θεωρείτε απίθανο, όμως συμβαίνουν.

Εάν δεν είστε ήδη παθών ή παθούσα, το πιο πιθανό είναι να έχετε ακούσει ανάλογες ιστορίες ψηφιακής τρέλας από συγγενείς ή φίλους.

Θέλοντας ή μη, χωρίς υστερίες και υπερβολές, χρειάζεται να έχουμε τα μάτια μας δεκατέσσερα. Και προφανώς όχι μόνο στην οθόνη του κινητού μας…