Filistin Trump'ı yalnızlaştırdı: Arap ülkeleri İsrail'e karşı birleşti
İşgalci İsrail ordusunun 19 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkesin insani protokol maddelerini ihlal etmesi nedeniyle Hamas’ın esir takasını dondurmasının ardından ABD’nin başkenti Washington’da hareketli saatler yaşandı. Ürdün Kralı 2. Abdullah, Beyaz Saray’da ABD Başkanı Donald Trump ile görüştü. Yapılan görüşme sonrası gerçekleştirilen ortak basın toplantısında konuşan Trump, Gazze’nin yıkılmış ve yaşanılamaz halde olmasını öne sürerek daha önce dillendirdiği Filistinlilerin Gazze’den Mısır ve Ürdün’e tehcir edilmesi yönündeki önerisini yineledi. Hamas’ı da tehdit eden Trump, “Son tarih olarak cumartesi günü bütün esirlerin bırakılmaması halinde Gazze’ye cehennemi yaşatacağını” söyledi. Buna karşılık Ürdün Kralı 2. Abdullah, Mısır ile birlikte bütün Arap ülkelerinin ortak tavrı olan alternatif bir Gazze planı sunacaklarını bildirdi. Trump’ın açıklamalarının ardından Arap ve İslam ülkeleri ile uluslararası toplumdan tehcir teklifine tepkiler yükseldi. Tepkiler yükselirken gözler 27 Şubat'ta acil toplanacak Arap Birliği Zirvesi'ne çevrildi.
ALTERNATİF PLAN SUNULACAK
Trump’ın tehcir planına karşı Mısır, Gazze'nin yeniden imarına ilişkin Filistin halkının kendi toprağında kalmasını garanti altına alacak bir vizyon sunmayı planladığını duyurdu. Bu bağlamda, "Filistin halkının meşru ve yasal hakları doğrultusunda kendi topraklarında varlığını sürdürebilmesini sağlayacak şekilde Gazze'nin yeniden inşası için kapsamlı bir vizyon ortaya koymanın amaçlandığı" kaydedildi.
İKİ DEVLETLİ ÇÖZÜM ŞART
Kral 2. Abdullah ile Trump arasındaki görüşme sonrası El-Cezire’ye açıklamalarda bulunan Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen el-Safedi ise “Trump, Gazze’nin yeniden imarı için Filistinlilerin Gazze’den çıkarılması gerektiğini savunuyor. Ürdün ve Mısır ise yeniden imarın Gazze boşaltılmadan da yapılabileceğini söylüyor. Ayrıca, 7 Ekim 2023 öncesinde olduğu gibi sonrasında da meselenin tek adil çözümünün iki devletli çözüm olduğu konusunda ısrarlıyız. Arap ülkelerinin sunacağı alternatif planın iki ayağı budur” diye konuştu.
SİSİ'DEN WASHİNGTON RESTİ
Trump’ın Gazze planının doğrudan muhatabı konumundaki Mısır, tehciri kesin bir dille reddederken Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi de Trump’ın görüşme çağrısına yanıt vermiyor. Mısırlı diplomatik kaynakların el-Araby el-Cedid gazetesine verdiği bilgiye göre Sisi, tehcir planı masada olduğu sürece Ürdün Kralı’nın aksine Washington’a herhangi bir ziyaret gerçekleştirmeyecek. Wall Street Journal gazetesine konuşan kaynaklar ise Sisi’nin Washington’u ziyaret etmeme sebebinin Kahire’nin açıkça tehcir planını reddetmesi olduğunu ve Ürdün Kralı’nın medya önünde maruz kaldığı baskılarla karşılaşmaktan çekindiğini kaydetti.
MISIR ORDUSUNA HAZIR OL EMRİ
Yaşanan son gelişmeler İsrail ile Mısır arasındaki gerilim de artırıyor. Mısır Savunma Bakanı Abdulmecid Sakr, "Silahlı kuvvetlerin çeşitli koşullar altında kendilerine verilen görev ve sorumlulukları yerine getirebilmesi için Üçüncü Saha Ordusu mensuplarının savaşa hazırlık düzeylerini en üst düzeyde sürdürmelerini" istedi. Üçüncü Saha Komutanlığı’na bağlı kuvvetler, Sina Yarımadası ile Gazze sınırı yakınlarında konuşlanıyor. İsrail medyası, geçtiğimiz hafta yayınladığı haberlerde, Mısır ordusunun Sina’ya kuvvet yığdığını ve bölgeye gerektiğinde hızlı bir şekilde ulaşmak için demir yolları ve tüneller inşa etmeye başladığını öne sürmüştü. Mısır Cumhurbaşkanı Sisi ile Ürdün Kralı 2. Abdullah dün bir kez daha telefonda görüştü. Liderler, Gazze'de ateşkesin tam olarak uygulanması, esir takasının devam etmesi konusunda fikir birliği içinde olduğunu belirtti. İki lider "Filistin halkını topraklarından çıkarmadan Gazze Şeridi'nin yeniden inşa sürecinin bir an önce başlatılmasının önemine" vurgu yaptı.
ULUSLARARASI KRİZ OLUR
Trump’ın tehcir planına Mısır ve Ürdün’ün yanı sıra diğer Arap ülkeleri de karşı çıkıyor. Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt, planın uluslararası bir krize sebep olacağı uyarısında bulundu. Ebu Gayt, Filistinlilerin topraklarından göç ettirilmesi konusundaki her türlü plana karşı olduklarını belirterek, "Filistinlileri yerinden etme planı tüm dünya için bir sorun yaratacaktır ve kriz haline gelecektir. Bu, dünyanın herhangi bir yerinde etnik temizlik için tehlikeli bir emsal teşkil edecektir” ifadelerini kullandı.
MANŞETTEN REDDETTİLER
Suudi Arabistan Bakanlar Kurulu da Veliaht Prens Muhammed Bin Selman başkanlığında Gazze konulu bir toplantı gerçekleştirdi. Toplantı sonrası yapılan açıklamada, Filistinlilerin tehcirinin kesinlikle reddedildiğinin altı çizildi. Saudi Gazette’nin manşetten yayınladığı açıklamada, Binyamin Netanyahu’nun, “İki devletli çözüm istiyorsanız Filistinlilere kendi topraklarınızda devlet kurun” cümleleri “Aşırılık yanlısı” olarak nitelendirilerek, “İsrail tarafından yapılan aşırılık yanlısı açıklamaların kategorik olarak reddedildiğinin” altı çizildi.
BM’den kınama
Birleşmiş Milletler (BM) raportörleri, Trump’ın tehcir planının uluslararası düzenin temel kurallarını yıkacağı konusunda uyarıda bulundu. Trump’ın Gazze’yi ele geçirme ve gerekirse halkını güç kullanarak tehcir etme planına karşı kınama açıklaması yayınlayan BM raportörleri, bu sözlerin BM Sözleşmesi'nin en temel kurallarını paramparça edeceğinin altını çizdi. Trump'ın, Filistinlilerin refahı konusunda gerçekten endişe duyması halinde, kalıcı bir ateşkesi sağlaması, BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'na (UNRWA) fon sağlamayı sürdürmesi ve İsrail'e silah temin etmeyi sonlandırması gerektiğine vurgu yaptı.
Gazze boş bir arazi değil
Fransa’dan da Filistinlileri tehcir önerisine ret geldi. Konuya dair bir açıklama yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, "Gazze, boş bir arazi değil, 2 milyon insanın yaşadığı topraklar. 2 milyon insana, 'Tamam şimdi tahmin edin ne olacak? Buradan gideceksiniz’ diyemezsiniz" ifadelerini kullandı. Gazze'deki durumun bir yıldır herkes için vahim olduğunu dile getiren Macron, "Netanyahu’ya Gazze’deki operasyonlarla ilgili aynı fikirde olmadığımı her zaman dile getirdim çünkü bazen sivilleri de hedef alan bu kadar büyük çaplı operasyonların doğru yanıt olduğunu bir an bile düşünmüyorum” değerlendirmesini yaptı. Macron ayrıca ateşkesin korunarak esir takasının tamamlanması gerektiğini sözlerine ekledi.
Çin: Gazze Filistinlilerindir
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Guo Ciakun, ülkesinin Filistinlilerin topraklarından tehcir edilmesine karşı çıktığını söyledi. Çin'in Filistin halkının meşru ulusal haklarını kazanmasını desteklediğini vurgulayan Sözcü Guo, "Gazze, Filistinlilere aittir ve Filistin topraklarının ayrılmaz parçasıdır. Filistin halkının zorla yerinden edilmesine karşıyız" ifadelerini kullandı. Guo, "Filistin'i Filistinlilerin yönetmesi" ilkesinin Gazze'de savaş sonrası yapılanmanın temeli olması gerektiğine inandıklarının altını çizerek, mevcut koşullarda uluslararası toplumun özellikle de büyük ülkelerin ateşkes anlaşmasının uygulanmasında yapıcı rol oynaması ve insani yardım ile yeniden inşayı teşvik etmesi gerektiğine işaret etti.
Kuzey Kore: Gasp girişimi
ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze halkının tehcir edilmesine ilişkin öne sürdüğü yeni plana bir tepki de uzak doğu ülkesi Kuzey Kore yönetiminden geldi. Kuzey Kore basınında yer alan resmi açıklamada, Trump’ın Gazze hakkındaki ifadeleri yüzünden "dünyanın kaynadığı" belirtilerek, "Gazze’de kan ve gözyaşının dinmediği, kırılgan barış konusunda endişelerin arttığı bir zamanda tüm dünya Filistinlilerin barış ve istikrarlı bir yaşama umutlarını ayaklar altına alan bu çirkin açıklamalar karşısında şoke oldu" ifadeleri kullanıldı. Trump’ın söylemlerinin sadece Filistin, İran ve diğer Orta Doğu ülkeleri değil, ABD’nin Batılı müttefikleri tarafından dahi "Gazzelileri zorla topraklarından kovma" girişimi olarak görüldüğü vurgulandı.
Trump: Putin ile ölümleri durdurmak için anlaştık