Τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία… αλλά διώχνουν τη δυστυχία
Λένε ότι τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία, και αυτό πιθανόν ισχύει – από ένα επίπεδο και πάνω. Η έλλειψή τους όμως φέρνει τη δυστυχία, μας δείχνει νέα παγκόσμια έρευνα της δημοσκοπικής εταιρείας Ipsos.
Ο «Δείκτης Ευτυχίας 2025», όπως προκύπτει από έρευνες γνώμης σε 30 χώρες σε όλο τον πλανήτη, καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η προσωπική οικονομική κατάσταση του καθενός είναι ο πιο πιθανός παράγοντας δυστυχίας στις ζωές μας. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα από την ηλικία, το εισόδημα, τη χώρα που ζούμε.
Εκεί όμως που διαφωνούμε μεταξύ μας είναι στο τι μας κάνει ευτυχισμένους. Η ηλικία, τα λεφτά και ο τόπος διαμονής μας παίζουν ρόλο στο πόσο ευτυχισμένοι νιώθουμε.
Τελικά τα λεφτά φέρνουν την ευτυχία;
Σε αντίθεση με όσους εύχονται να’ταν τα νιάτα δυο φορές, η έρευνα της Ipsos διαπιστώνει ότι τα καλύτερα έρχονται όσο πλησιάζουμε στην τρίτη ηλικία.
Τα χρόνια που περνάμε στα δεύτερα και τα τρίτα –ήντα είναι η πιο ευτυχισμένη περίοδος της ενήλικης ζωής μας.
Ωστόσο η πορεία που διανύουμε για να φτάσουμε ως εκεί διαφέρει, για τους άντρες και τις γυναίκες.
Η ευτυχία των γυναικών δεν έχει μεγάλες αυξομειώσεις από τα 18 ως τα 59, αλλά βελτιώνεται μετά τα 60.
Οι άνδρες, από την άλλη πλευρά, έχουν μια περίοδο σχετικής ευτυχίας στα νεανικά τους χρόνια, η οποία στη συνέχεια μειώνεται μέχρι τη μέση ηλικία. Μετά αρχίζουν και ανεβαίνουν, για να φτάσουν στο ίδιο επίπεδο ευτυχίας με τις γυναίκες.
Κάθε πέρσι και καλύτερα
Ένα απογοητευτικό, αλλά μάλλον αναμενόμενο συμπέρασμα, είναι ότι σήμερα είμαστε λιγότερο ευτυχισμένοι από ό,τι πριν από 14 χρόνια.
Η Ipsos άρχισε να παρακολουθεί την παγκόσμια ευτυχία το 2011 και από τις 20 χώρες που συμμετείχαν στην πρώτη έρευνα, οι 15 είναι λιγότερο ευτυχισμένες από ό,τι τότε.
Η Τουρκία έχει σημειώσει τη μεγαλύτερη μείωση της ευτυχίας, με -40 ποσοστιαίες μονάδες.
Ακολουθούν η Νότια Κορέα, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ, με -21, -18 και 16 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.
Στον αντίποδα, οι πολίτες της Ισπανίας είναι πολύ πιο ευτυχισμένοι σήμερα από ό,τι το 2011, με άνοδο 11 ποσοστιαίων μονάδων. Η Ισπανία είναι επίσης η μόνη χώρα που σημειώνει διψήφια ποσοστά ανόδου στον δείκτη ευτυχίας από τότε.
Τι συμβαίνει όμως με την Ελλάδα;
Η βελτίωση για τους Ισπανούς είναι σε ένα βαθμό αναμενόμενη. Το 2011 ξεκινούσε η μακρά περίοδος της οικονομικής κρίσης, που έζησαν oι χώρες του ευρωπαϊκού νότου, που τις έλεγαν περιφρονητικά PIGS – ανάμεσά τους και η Ελλάδα.
Μόνο που για τη χώρα μας τα πράγματα δεν είχαν την ίδια γραμμικά ανοδική πορεία.
Μπορεί το ελληνικό ΑΕΠ να έχει σχεδόν ανακάμψει, όμως το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, η αγοραστική δύναμη, θα χρειαστεί τουλάχιστον άλλα επτά ως δέκα χρόνια για να επιστρέψει στα προμνημονιακά επίπεδα, σύμφωνα με το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή.
Δεν είναι να απορεί λοιπόν κανείς που η Ελλάδα κατρακυλάει στους διεθνείς δείκτες ευτυχίας.
Αν και δεν συμμετέχουμε στην έρευνα της Ιpsos, στην αντίστοιχη έκθεση της Gallup και του ΟΗΕ (World Happiness Report), η Ελλάδα κατρακύλησε το 2024 κατά 17 θέσεις – στην 81η θέση σε 147 χώρες. Είμαστε χειρότερα από τη Μογγολία, τη Λιβύη και τη Μολδαβία, και απέχουμε παρασάγγας από όλες τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ.
Τι μας κάνει ευτυχισμένους
Η ετυμηγορία της Ipsos είναι σαφής: Όσο λιγότερα λεφτά έχουμε, τόσο πιο δυστυχισμένοι είμαστε.
Παγκοσμίως κατά μέσο όρο, το 38% των ατόμων με χαμηλό εισόδημα δηλώνουν ότι είναι δυστυχισμένοι, σε σύγκριση με το 29% και το 25% των ατόμων με μεσαίο και υψηλό εισόδημα.
Όσο για το τι μας κάνει πιο ευτυχισμένους στις περισσότερες χώρες η απάντηση ήταν «η σχέση με την οικογένεια και τα παιδιά μου» και «η αίσθηση ότι με αγαπούν και με εκτιμούν».
Υπάρχουν όμως αποκλίσεις. Οι Σουηδοί και οι Ταϊλανδοί δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στην οικονομική κατάσταση, ενώ οι Βραζιλιάνοι εξαρτούν περισσότερο την ευτυχία τους από την ψυχική τους
Σε επίπεδο γενιάς, οι πενηντάρηδες της Generation Z βρίσκονται στη χειρότερη θέση από όλους. Πρόκειται για ένα εύρημα που ανέδειξε και νέο άρθρο του Εconomist, κάνοντας λόγο για μια πραγματικά «χαμένη γενιά».
Ινδία και Ολλανδία
Σύμφωνα με την Ιpsos, ανάμεσα σε 30 χώρες οι πιο ευτυχισμένοι είναι οι Ινδοί, όπου σχεδόν οι εννιά στους δέκα (88%) δηλώνουν είτε «πολύ ευτυχισμένοι (51%) είτε «σχετικά ευτυχισμένοι» (37%). Ακολουθούν οι Ολλανδοί και οι Μεξικάνοι με συνολικά ποσοστά 86% και 83% αντίστοιχα.
Τα ευρήματα αυτά ωστόσο έρχονται σε πλήρη αντιδιαστολή με την Έκθεση Ευτυχίας της Gallup και του ΟΗΕ, που τοποθετούν την Ινδία στην 118η θέση. Η απόκλιση οφείλεται στη διαφορά μεθοδολογίας, καθώς η Gallup λαμβάνει υπόψιν και αντικειμενικούς δείκτες, όπως το κατά κεφαλήν ΑΕΠ, οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες, οι ελευθερίες. Αντίθετα η Ιpsos μετράει μόνο τις υποκειμενικές αντιλήψεις των ερωτηθέντων.