Τοπίο στην ομίχλη
Το ρολόι έδειχνε 7.30 μ.μ. και το ημερολόγιο Σάββατο 24 Αυγούστου 2024 όταν ένα Embraer Legacy 600 ξεκίνησε τη διαδικασία προσγείωσης στο αεροδρόμιο Μπουρζέ του Παρισιού. Το ιδιωτικό τζετ είχε απογειωθεί από το Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, με επιβάτες τον Πάβελ Ντούροφ, τον ιδρυτή του Telegram, έναν σωματοφύλακα και μία νεαρή ινφλουένσερ των κρυπτονομισμάτων. Ο Πάβελ Ντούροφ είχε προγραμματίσει ένα «dîner» στο Παρίσι, αλλά τα σχέδιά του χάλασαν: με το που προσγειώθηκε, συνελήφθη από την αστυνομία.
Οι λόγοι άρχισαν να διαρρέουν σιγά σιγά, θα επιβεβαιώνονταν δύο μέρες αργότερα: οι γάλλοι εισαγγελείς ερευνούσαν, ερευνούν ακόμα βασικά, τον 40χρονο δισεκατομμυριούχο για καμιά 12αριά κατηγορίες, ανάμεσά τους η άρνηση συνεργασίας με τις Αρχές και η συνέργεια σε απάτη, η διασπορά πορνογραφικών εικόνων και η πώληση ναρκωτικών. Ολα αυτά βέβαια σε άμεση σχέση με το Telegram, την υπηρεσία κρυπτογραφημένων μηνυμάτων που ίδρυσε το 2013, λίγο προτού εγκαταλείψει οριστικά την πατρίδα του, τη Ρωσία, διωκόμενος. Το να διώκεται όμως ένας ζηλωτής της ελευθερίας της έκφρασης στη Ρωσία, ακόμα και το 2013, δεν είναι πρωτότυπο. Αντιθέτως, η σύλληψη του αφεντικού μιας ψηφιακής πλατφόρμας στη Γαλλία ήταν μια παγκόσμια πρώτη.
Μπροστά στους ανακριτές, ο Ντούροφ επιχείρησε αυτό που οι Γάλλοι θα έλεγαν «μια πιρουέτα»: τους είπε πως τον περίμενε στο Ελιζέ ο ίδιος ο Εμανουέλ Μακρόν. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, άλλωστε, οι δυο τους είχαν συμφάει αρκετές φορές, ο γάλλος πρόεδρος ήταν και παραμένει λάτρης του Telegram παρά τις ανησυχίες των γαλλικών μυστικών υπηρεσιών για την ασφάλειά του, αυτός είχε αποφασίσει να χορηγηθεί το 2021 γαλλικό διαβατήριο στον Ντούροφ με τη διαδικασία-εξπρές που ακολουθείται για «διακεκριμένους αλλοδαπούς», λένε πως το έκανε για να τον δελεάσει, μήπως και μεταφέρει την έδρα του Telegram στη Γαλλία. Τα περί «προέδρου που με περιμένει» ήταν βέβαια μια μπλόφα, ο Μακρόν βρισκόταν άλλωστε εκείνο το βράδυ στο Τουκέ. Ο Ντούροφ τέθηκε υπό κράτηση.
Μέχρι να αφεθεί ελεύθερος, την Τετάρτη 28 Αυγούστου, με απαγόρευση εξόδου από τη χώρα, υποχρέωση να παρουσιάζεται σε αστυνομικό τμήμα δις εβδομαδιαίως και εγγύηση πέντε εκατομμυρίων ευρώ, και να επιβεβαιωθεί, ταυτόχρονα, η έναρξη επίσημης έρευνας εις βάρος του, οι φήμες είχαν αποκτήσει τη δική τους οργιώδη ζωή. Κάποιοι έλεγαν πως ο Ντούροφ πλήρωνε τα ενοχοποιητικά στοιχεία που είχε στα χέρια του για την επονομαζόμενη «μακρονία». Αλλοι, πως ο Μακρόν λειτουργούσε απλώς ως χρήσιμος ηλίθιος της Ουάσιγκτον, που ήθελε να εκδοθεί το αφεντικό του Telegram στις ΗΠΑ. Την ίδια ώρα, σε μια πρόγευση του μέλλοντος, τόσο το Κρεμλίνο όσο και επιφανή στελέχη της αμερικανικής Ακροδεξιάς έσπευδαν να παρουσιάσουν τον Ντούροφ ως μάρτυρα της ελευθερίας της έκφρασης.
Και μετά; Και μετά, ο θόρυβος καταλάγιασε, και όσοι δεν τον αναζήτησαν για κάποιον λόγο, δεν άκουσαν ξανά για αυτόν. Μέχρι την περασμένη Κυριακή, την ημέρα που πραγματοποιήθηκε ο δεύτερος προεδρικός γύρος στη Ρουμανία. Γιατί ο Πάβελ Ντούροφ επέλεξε τη συγκεκριμένη μέρα προκειμένου να καταγγείλει πως «την άνοιξη», τον είχε επισκεφθεί στο ξενοδοχείο Crillon του Παρισιού όπου έμενε ο επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Εξωτερικής Ασφάλειας (DGSE), και του είχε ζητήσει να «φιμώσει τις συντηρητικές φωνές στη Ρουμανία» ενόψει των κρίσιμων εκλογών. «Δεν καταπολεμούμε τις “εκλογικές παρεμβάσεις” κάνοντας εκλογική παρέμβαση», εξανέστη ο Ντούροφ, αναφερόμενος στις καταγγελίες για ρωσικό δάκτυλο που είχαν οδηγήσει στην ακύρωση του πρώτου προεδρικού γύρου στη Ρουμανία, τον περασμένο Νοέμβριο, τότε που είχε κερδίσει από το πουθενά ένας ακροδεξιός ονόματι Καλίν Γκεοργκέσκου. Το μήνυμά του μεταφράστηκε αμέσως στα ρουμανικά και στάλθηκε σε όλους τους ρουμανικούς λογαριασμούς στο Telegram. Παράλληλα, ένα βιντεάκι στο TikTok «έδειχνε» υποτίθεται γάλλους χωροφύλακες να περιπολούν στη Ρουμανία φορώντας ρουμανικές στολές – «απόδειξη» πως βρισκόταν σε εξέλιξη πραξικόπημα.
Τέλος καλό όλα καλά; Οχι ακριβώς. Ναι, ο κεντρώος δήμαρχος Βουκουρεστίου, ο Νίκουσορ Νταν, κέρδισε τον δεύτερο προεδρικό γύρο στη Ρουμανία χάρις στην κινητοποίηση των φιλοευρωπαίων ψηφοφόρων, όμως ο συνάδελφος του Γκεοργκέσκου, ο ακροδεξιός Τζόρτζε Σιμιόν, που νόμιζε ότι θα έκανε περίπατο επειδή είχε έρθει πρώτος αρχές Μαΐου στον πρώτο γύρο, πιάστηκε από τις καταγγελίες του Ντούροφ για να ζητήσει από το Συνταγματικό Δικαστήριο την ακύρωση των εκλογών λόγω, ακριβώς, «ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΩΝ». Που σημαίνει ότι η Ρουμανία δεν γυρίζει σελίδα, το κλίμα πόλωσης δεν έχει ελπίδες υποχώρησης. Στο μεταξύ, διαβάζει κανείς πως ο Πάβελ Ντούροφ βρίσκεται πάντα στο στόχαστρο έρευνας στη Γαλλία, μέσα Μαρτίου, ωστόσο, ήρθη η απαγόρευση εξόδου του από τη χώρα, άλλωστε το Telegram συνεργάζεται πια, λέει, με τις Αρχές, και ο ίδιος βρίσκεται πια στο Ντουμπάι, τη νομική έδρα της πλατφόρμας. Να θέλησε άραγε να εκδικηθεί τη χώρα που τον ταλαιπώρησε τόσο; Ή μπορεί να έχουν κάποια βάση οι καταγγελίες του; Το γεγονός ότι κανείς δεν μπορεί να απαντήσει μετά βεβαιότητας, κανένα από τα δύο, αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης στους θεσμούς, αυτή η απόλυτη σύγχυση, είναι το πιο επικίνδυνο γνώρισμα των καιρών – και σε αυτό δεν φταίνε μόνο οι συνήθεις ύποπτοι, φταίμε, hélas, όλοι.