Πώς το Βιετνάμ έκανε το... θαύμα στην αντιμετώπιση του κοροναϊού
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το «θαύμα» του Βιετνάμ οφείλεται σ’ έναν συνδυασμό παραγόντων, από την έγκαιρη ανάληψη δράσης από την κυβέρνηση για την αναχαίτιση της διασποράς του ιού, μέχρι την αυστηρή, συστηματική ιχνηλάτηση των ατόμων που ήλθαν σε επαφή με φορείς ή υπόπτους φορείς, την απομόνωσή τους σε καραντίνα και την αποτελεσματική εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού.
Αρκετές χώρες του κόσμου, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, κατάφεραν να διαχειριστούν με επιτυχία τη μάχη κάτα της πανδημίας του κοροναϊού. Ελάχιστες είναι αυτές που κατάφεραν να μείνουν σχεδόν ανέγγιχτες. Ειδικότερα στην Ασία, όπου ξεκίνησαν όλα, χώρες όπως η Νότια Κορέα, η Ταϊβάν και το Χονγκ Κονγκ κατάφεραν να μειώσουν δραστικά τον αντίκτυπο της πανδημίας παρόλο που κι αυτές θρήνησαν αρκετά θύματα της νόσου.
Ωστόσο, μια ασιατική χώρα ξεχωρίζει και αποτελεί ένα μοναδικό παγκόσμιο παράδειγμα: Το Βιετνάμ, η χώρα με 95 εκατ. κατοίκους, που συνορεύει με την Κίνα, έχει καταγράψει μόλις 328 κρούσματα κοροναϊού και κανέναν απολύτως θάνατο. Κι όλα αυτά ενώ δέχεται συνεχώς επισκέπτες από την Κίνα, ενώ είναι μια χώρα χωρίς ιδιαίτερα ανεπτυγμένη οικονομία και όχι τόσο προηγμένο σύστημα υγείας καθώς σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα στη χώρα αυτή, σε κάθε 10.000 ανθρώπους αντιστοιχούν μόλις οκτώ γιατροί.
Στις 22 Μαρτίου τα κρούσματα της Covid-19 είχαν διπλασιαστεί στο Βιετνάμ και άγγιξαν για πρώτη φορά τριψήφια νούμερα. Στις αρχές του επόμενου μήνα επιβλήθηκε πανεθνική καραντίνα, αλλά μετά από τρεις εβδομάδες ήρθησαν τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και έκτοτε πέρασαν πάνω από 40 ημέρες χωρίς να καταγραφούν εγχώρια κρούσματα, ενώ η ζωή επιστρέφει σταδιακά στην κανονικότητα με επιχειρήσεις και σχολεία να επαναλειτουργούν.
Αν και πολλοί είναι σκεπτικοί απέναντι στο κατά πόσο η κομμουνιστική κυβέρνηση του Νγκουγιέν Φου Τρονγκ παρουσιάζει όλα τα κρούσματα και τους πιθανούς θανάτους, γιατροί μέσα από τα νοσοκομεία της χώρας φαίνεται να επιβεβαιώνουν την κατάσταση. Ο λοιμωξιολόγος Γκάι Θγουέιτς που μίλησε στο CNN εργάζεται καθημερινά σε ένα νοσοκομείο αναφοράς για τον κοροναϊό και ο ίδιος υποστηρίζει ότι τα νούμερα είναι αληθινά.
«Καθημερινά βρίσκομαι στους θαλάμους των ασθενών. Ξέρω τις υποθέσεις, ξέρω ότι δεν υπάρχει κανένας θάνατος», αναφέρει ο Θγουέιτς, ο οποίος είναι επίσης επικεφαλής της μονάδας κλινικών μελετών του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης στην Χο Τσι Μινχ.
«Αν υπήρχαν μη καταγεγραμμένες μεταδόσεις του ιού στην κοινότητα, τότε στο νοσοκομείο θα το ξέραμε. Θα βλέπαμε ανθρώπους να έρχονται με αναπνευστικά προβλήματα που δεν θα είχαν διαγνωστεί. Αυτό δεν έχει συμβεί», διαβεβαιώνει.
Πώς τα κατάφερε
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το «θαύμα» του Βιετνάμ οφείλεται σ’ έναν συνδυασμό παραγόντων, από την έγκαιρη ανάληψη δράσης από την κυβέρνηση για την αναχαίτιση της διασποράς του ιού, μέχρι την αυστηρή, συστηματική ιχνηλάτηση των ατόμων που ήλθαν σε επαφή με φορείς ή υπόπτους φορείς, την απομόνωσή τους σε καραντίνα και την αποτελεσματική εκστρατεία ενημέρωσης του κοινού.
Στην πραγματικότητα το Βιετνάμ άρχισε να προετοιμάζεται για την πανδημία του νέου κοροναϊού εβδομάδες προτού καταγραφεί το πρώτο κρούσμα στη χώρα και πριν τις 22 Ιανουαρίου, όταν εμπειρογνώμονες του ΠΟΥ διεπίστωσαν στην Κίνα ότι υπάρχει μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο, αφού δεν ήθελε να ριψοκινδυνεύσει τίποτε. «Δεν περιμέναμε απλώς τις οδηγίες του ΠΟΥ. Χρησιμοποιήσαμε τα στοιχεία που συλλέξαμε εντός και εκτός της χώρας και αποφασίσαμε να αναλάβουμε έγκαιρη δράση», δήλωσε o Φαμ Κουάνγκ Τάι, αναπληρωτής επικεφαλής του Τμήματος Ελέγχου Λοιμώξεων, του Εθνικού Ινστιτούτου Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Ανόι.
Έτσι, λίγο μετά την Πρωτοχρονιά, άρχισαν στο διεθνές αεροδρόμιο της πρωτεύουσας του Βιετνάμ να υποβάλλονται σε έλεγχο της θερμοκρασίας τους όλοι οι αφιχθέντες από την Ουχάν της Κίνας κι όσοι είχαν πυρετό, έμπαιναν σε καραντίνα υπό διαρκή παρακολούθηση. Στις 23 Ιανουαρίου διαγνώστηκαν τα πρώτα δύο κρούσματα του ιού στη χώρα: ένας Κινέζος που ζει στο Βιετνάμ και ο πατέρας του, που πήγε να τον επισκεφθεί από την Ουχάν και την επομένη απαγορεύτηκαν όλα τα ταξίδια από και προς την κινεζική μεγαλούπολη. Ο πρωθυπουργός της χώρας κήρυξε τον πόλεμο στον κοροναϊό σε έκτακτη συνεδρίαση του κυβερνώντος Κομμουνιστικού Κόμματος και την 1η Φεβρουαρίου κήρυξε κατάσταση εθνικής επιδημίας στη χώρα μολονότι είχαν καταγραφεί μόλις έξι κρούσματα στο Βιετνάμ, όπως αναφέρει η ιστοσελίδα janus.
Στη διάρκεια του ίδιου μήνα το Βιετνάμ άρχισε να επεκτείνει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς πέραν της Κίνας και σε χώρες όπως η Νότια Κορέα, το Ιράν και η Ιταλία μέχρι που έκλεισε τα σύνορά του σε όλους τους αλλοδαπούς στα τέλη Μαρτίου.
Οι Αρχές πήραν όμως και προληπτικά περιοριστικά μέτρα, επιβάλλοντας π.χ. καραντίνα τριών εβδομάδων σε μια πόλη 10.000 κατοίκων βόρεια του Ανόι κι έκλεισε σχολεία και πανεπιστήμια μέχρι τον Μάιο.
Έλεγχοι και ιχνηλάτηση
Οι αποφασιστικές πρώτες κινήσεις των αρχών περιόρισαν τα κρούσματα σε μόλις 16 ως τις 13 Φεβρουαρίου, ένα περίπου μήνα ύστερα από τα δύο πρώτα. Στη συνέχεια, για τρεις ολόκληρες εβδομάδες δεν υπήρξε ούτε ένα κρούσμα στη χώρα. Τελικά, το δεύτερο κύμα της επιδημίας προκλήθηκε τον Μάρτιο από ορισμένους Βιετναμέζους, οι οποίοι επέστρεψαν από το εξωτερικό. Οι αρχές αμέσως έψαξαν και εντόπισαν τις επαφές όλων των ασθενών και τους τοποθέτησαν σε υποχρεωτική καραντίνα δύο εβδομάδων.
«Έχουμε πολύ ισχυρό σύστημα: 63 τοπικά CDC (κέντρα ελέγχου ασθένειας), πάνω από 700 CDC σε επίπεδο περιφέρειας και περισσότερα από 11.000 κέντρα υγείας. Όλα αυτά συνέβαλαν για να ιχνηλατούμε τις επαφές», αναφέρει ο Φαμ Κουανγκ Τάι, ο επικεφαλής του Κέντρου Ελέγχου Λοιμώξεων στο Εθνικό Ινστιτούτο Υγιεινής και Επιδημιολογίας στο Ανόι.
Κάθε ασθενής που επιβεβαιώνεται ότι έχει κοροναϊό πρέπει να δώσει μια υπερπλήρη λίστα όλων των ανθρώπων που είδε ή συνάντησε τις περασμένες 14 ημέρες. Ύστερα, τοποθετούνται ανακοινώσεις στις εφημερίδες και την τηλεόραση σχετικά με τα μέρη που επισκέφτηκε ο ασθενής και πότε, ώστε να ενημερώνεται το κοινό. Όσοι δουν ότι επισκέφτηκαν τα ίδια μέρη την ίδια χρονική στιγμή καλούνται να επισκεφτούν τα ιατρικά κέντρα, ώστε να υποβληθούν δωρεάν σε τεστ.
Όταν σε ένα από τα μεγαλύτερα νοσοκομεία στο Βιετνάμ, το Μπαχ Μάι στο Ανόι, καταγράφηκαν δεκάδες κρούσματα τον Μάρτιο, οι αρχές έκλεισαν τον κτίριο και εντόπισαν σχεδόν 100.000 ανθρώπους που είχαν σχέση με αυτό, από γιατρούς και νοσοκόμους μέχρι ασθενείς και τις κοντινές επαφές όλων αυτών, αναφέρει ο Φαμ.
«Χρησιμοποιώντας την ιχνηλάτηση επαφών μπορέσαμε να εντοπίσουμε σχεδόν τους πάντες και τους ζητήσαμε να μείνουν σπίτι τους σε αυτοαπομόνωση. Σε περίπτωση που εμφάνιζαν συμπτώματα έπρεπε να πάνε σε ένα ιατρικό κέντρο για να κάνουν δωρεάν το τεστ κοροναϊού», αναφέρει ο Φαμ. Οι αρχές τελικά έκαναν τεστ σε περισσότερους από 15.000 ανθρώπους που είχαν σχέση με τα νοσοκομεία.
Μάλιστα, η διαφορά της ιχνηλάτησης που εφάρμοσε το Βιετνάμ είχε να κάνει με το γεγονός ότι δεν εντόπιζαν μόνο τις άμεσες επαφές κάποιου ασθενή, αλλά ακόμα και τις έμμεσες. Όλες οι άμεσες επαφές κάθε ασθενή τοποθετούνταν σε κυβερνητική απομόνωση σε νοσοκομεία, ξενοδοχεία ή χώρους φιλοξενίας, ενώ κάποιες έμμεσες επαφές έπρεπε να αυτοαπομονωθούν σπίτια τους.
Μέχρι και την 1η Μαΐου, περίπου 70.000 άνθρωποι είχαν τεθεί σε καραντίνα σε κυβερνητικές εγκαταστάσεις και πάνω από 140.000 είχαν απομονωθεί στα σπίτια τους, σύμφωνα με μια έρευνα 20 επιστημόνων στη χώρα, αναφέρει η ίδια πηγή.
Σύμφωνα με την έρευνα, από τους πρώτους 270 ασθενείς του κοροναϊού στη χώρα το 43% αυτών ήταν ασυμπτωματικοί κάτι που σύμφωνα με τους ερευνητές τόνισε την αξία της αυστηρής ιχνηλάτησης και της καραντίνας. Όπως αναφέρουν, αν οι αρχές δεν είχαν οδηγήσει αναγκαστικά σε καραντίνα τόσους πολλούς ανθρώπους που είχαν έστω και μια μικρή πιθανότητα μόλυνσης ο ιός θα είχε εξαπλωθεί αθόρυβα στη χώρα.
Καμπάνια ενημέρωσης
Από την πρώτη στιγμή, οι αρχές του Βιετνάμ ενημέρωναν πλήρως τους πολίτες για την κατάσταση της επιδημίας. Η κυβέρνηση, έστησε ειδικούς ιστότοπους, τηλεφωνικές γραμμές και εφαρμογές κινητών για να ενημερώνει για τις τελευταίες οδηγίες, ενώ το υπουργείο Υγείας έστελνε διαρκώς SMS με συστάσεις στους πολίτες.
Παράλληλα κινητοποιήθηκε κι ο κρατικός μηχανισμός προπαγάνδας εφιστώντας την προσοχή της κοινής γνώμης με τηλεβόες, αφίσες, τα ΜΜΕ και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Στα τέλη Φεβρουαρίου, το υπουργείο Υγείας κυκλοφόρησε ένα μουσικό βίντεο βασισμένο σε ένα διάσημο βιετναμέζικο ποπ τραγούδι για να δείξει στους πολίτες πώς να πλένουν σωστά τα χέρια τους και να τηρούν τους κανόνες υγιεινής. Το τραγούδι έγινε γνωστό ως «τραγούδι του πλυσίματος των χεριών» και έγινε αμέσως viral συγκεντρώνοντας πάνω από 48 εκατ. views στο Youtube.