Μυθιστόρημα-θρύλος, ταινία-κατάρα
Μια αναδρομή στο κλασικό έργο του αμερικανού συγγραφέα Φρανκ Χέρμπερτ, το οποίο επιδιώκει να μεταφέρει σε κινηματογραφική ταινία ο Ντενί Βιλνέβ, ενώ η Universal έχει επιλέξει την προβολή του και σε πλατφόρμα streaming
Ενα μακρινό, πολύ μακρινό, μα και πολύ ακαθόριστο μέλλον. Ενα σπάνιο μπαχαρικό που παρατείνει τη ζωή, παρέχοντας υπερφυσικές ικανότητες. Ενας έρημος πλανήτης που φρουρείται από έντομα μεγέθους μαμούθ, εκεί όπου η ουσία αυτή βρίσκεται. Μια αποστολή γήινων για την απόκτησή της.
Τα παραπάνω ήταν τα βασικά υλικά για τη δημιουργία του «κόσμου» του «Dune» έτσι όπως παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και στις σελίδες του μυθιστορήματος του Φρανκ Χέρμπερτ.
Σύντομα το βιβλίο θα αποκτούσε φανατικό κοινό, το οποίο έκανε ευκολότερη την έκδοση των αρκετών συνεχειών που το ακολούθησαν. Θα χρειαζόταν όμως κάτι λιγότερο από 20 χρόνια για να βρει τον δρόμο του προς την κινηματογραφική οθόνη.
Στην ομότιτλη ταινία παραγωγής 1984, ήταν ο Ντέιβιντ Λιντς, ένας από του πιο «hot» νέους σκηνοθέτες του Χόλιγουντ εκείνη την εποχή (μετά την επιτυχία του «Ανθρώπου Ελέφαντα»), εκείνος που κλήθηκε να δώσει στο κείμενο του Χέρμπερτ κινηματογραφική σάρκα.
Ο Λιντς ανέλαβε τη σκηνοθεσία όταν ο Ρίντλεϊ Σκοτ εγκατέλειψε το σχέδιο για προσωπικούς λόγους. Παραγωγός της ταινίας ήταν η Ραφαέλα Ντε Λαουρέντις, κόρη του θρύλου Ντίνο Ντε Λαουρέντις, που φυσικά είχε λόγο, αν και το όνομά του δεν αναφέρεται στους τίτλους.
Και να που σήμερα, 36 χρόνια αργότερα, ένας άλλος σκηνοθέτης, κι αυτός από τα πρώτα ονόματα της εποχής μας, ο Καναδός Ντενί Βιλνέβ, μετέφερε το «Dune» ξανά στο σινεμά, κάτι που είχε αποπειραθεί, χωρίς όμως να τα καταφέρει, και ο Αργεντινός Αλεχάντρο Χοντορόφσκι του σκανδάλου «Santa Sangre».
Η αποτυχία του Λιντς
Το ερώτημα όμως αυτή τη φορά είναι αν το κοινό θα αγκαλιάσει τη νέα μεταφορά, κάτι που δεν συνέβη με εκείνη του Λιντς, η οποία κατέληξε σε μια από τις πιο χαρακτηριστικές εισπρακτικές αποτυχίες της δεκαετίας του 1980. Ηταν, αν θελήσουμε να το πούμε ωμά, μια θρυλική καταστροφή. Ο Λιντς σπανίως μιλάει για αυτή την άκρως τραυματική εμπειρία, επισημαίνει όμως ότι το «Dune», η μοναδική πραγματική αποτυχία της καριέρας του, είναι επίσης η μόνη ταινία στην οποία δεν είχε τον τελευταίο λόγο στο ολοκληρωμένο, τελικό μοντάζ.
Αν με τον «Πόλεμο των Αστρων», ο Τζορτζ Λούκας, το 1977, απέδειξε ότι το κοινό της εποχής ήταν έτοιμο να απορροφήσει μα και να αγαπήσει μια απίστευτη ποικιλία από νέες ιδέες, τεχνικά μέσα, λέξεις μα και πλάσματα, αρκεί όλα αυτά να ήταν τοποθετημένα μέσα στο πλαίσιο μιας συναρπαστικής ιστορίας, το «Dune», ενώ είχε τα ίδια υλικά, δεν μπόρεσε να προκαλέσει παρόμοια αίσθηση.
Το μυθιστόρημα του Χέρμπερτ είχε αγαπηθεί για τον μυστικισμό, την περιπετειώδη πλοκή και την παράξενη, μυστηριώδη, ορολογία του, όμως η κινηματογραφική ανάπλασή του από τον Λιντς υπήρξε ένα (ενίοτε) γοητευτικό στην όψη αλλά τρομερά μπερδεμένο και παγωμένο συνονθύλευμα εικόνων, ένας άψυχος Γαργαντούας, για την κατανόηση του οποίου οι θεατές χρειάζονταν εγχειρίδιο επεξήγησης. Εκείνοι τουλάχιστον οι θεατές που δεν ήταν ορκισμένοι φαν του μυθιστορήματος, δηλαδή οι περισσότεροι.
Εχεις την αίσθηση ότι ο δημιουργός έδωσε μεγαλύτερη σημασία στο εξωτερικό περίβλημα - τα ντεκόρ, τα κοστούμια, το εντυπωσιακό μακιγιάζ παραμορφωμένων προσώπων - ενθυμούμενος αραιά και πού το όποιο ανθρώπινο στοιχείο της ιστορίας.
Και κανένας από το διεθνές καστ του «Dune» - ανάμεσά τους ο Σουηδός Μαξ φον Σίντοφ, ο Γερμανός Γιούργκεν Πρόκνοου, οι Βρετανοί Πάτρικ Στιούαρτ και Στινγκ - δεν αναδίδει έστω και λίγη χάρη, την ώρα που ο Κάιλ ΜακΛάχλαν, ένας αγαπημένος ηθοποιός του Λιντς και πρωταγωνιστής του στο «Μπλε βελούδο» και στον «Υποπτο κόσμο του Twin Peaks», υποδύεται με πλήρη απάθεια τον κεντρικό ρόλο του Πολ Ατρείδη που έχει αναλάβει τη δύσκολη αποστολή.
Το νέο καστ
Τον ίδιο ρόλο, στη νέα ταινία του Βιλνέβ, κρατά ο Τιμοτέ Σαλαμέ, ο νεαρός ηθοποιός που πρωτογνωρίσαμε στο έκτακτο δράμα «Να με φωνάζεις με το όνομά μου» και αργότερα είδαμε στη «Μια βροχερή μέρα στη Νέα Υόρκη» του Γούντι Αλεν. Το καστ είναι και πάλι εντυπωσιακό, με ηθοποιούς από όλον τον κόσμο, ανάμεσα στους οποίους οι Αμερικανοί Οσκαρ Αϊζακ και Ζεντάγια, οι Σουηδοί Ρεμπέκα Φέργκιουσον και Στέλαν Σκάρσγκαρντ και ο Ισπανός Χαβιέ Μπαρδέμ, ενώ ένας από τους σεναριογράφους μαζί με τον Βιλνέβ και τον Τζο Σπάιτς είναι ο Ερικ Ροθ, η υπογραφή του οποίου βρίσκεται στα σενάρια των «The insider», «Η απίστευτη ιστορία του Μπέντζαμιν Μπάτον», «Μόναχο» και «Φόρεστ Γκαμπ», για το οποίο κέρδισε το Οσκαρ (ήταν υποψήφιος για όλες τις προαναφερθείσες ταινίες, συν την «Ενα αστέρι γεννιέται»).
Τα δεδομένα είναι και πάλι εκλεκτά, το μόνο που μένει να δούμε είναι αν με όλους αυτούς τους συντελεστές θα ξορκιστεί η κατάρα που ακολουθεί το «Dune» στο σινεμά. Για την παρακολούθηση όμως της νέας κινηματογραφική βερσιόν του μυθιστορήματος θα χρειαστεί να περιμένουμε αρκετό καιρό ακόμα, καθώς η ημερομηνία πρώτης προβολής της είναι προγραμματισμένη τον Νοέμβριο του 2021, σε ταυτόχρονη προβολή στην αίθουσα και σε live streaming.