«Ράλι» στις τιμές των τροφίμων – Ολοένα και πιο ακριβό το καλάθι του σούπερ μάρκετ
Φόβοι για πείνα στις φτωχές χώρες – Επηρεάζονται και οι πλούσιες χώρες, αφού το κόστος για τα καθημερινά αγαθά βαραίνει την τσέπη ακόμα περισσότερο
Καλαμπόκι, σιτάρι, σόγια, φυτικά έλαια: Μια μικρή χούφτα εμπορευμάτων αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της μεγάλης διατροφικής αλυσίδας στον κόσμο και είναι δραματικά πιο ακριβά, μεταδίδει το Bloomberg.
Σήματα κινδύνου εκπέμπονται για τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών παγκοσμίως, καθώς επηρεάζονται άμεσα οι τιμές στα ράφια των σούπερ μάρκετ.
Αυτή την εβδομάδα, ο δείκτης Bloomberg Agriculture Spot – ο οποίος παρακολουθεί τα βασικά αγροτικά προϊόντα στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων- σημείωσε άνοδο σε υψηλό σχεδόν 9 ετών, έπειτα από ένα ράλι στις τιμές των σιτηρών.
Με τις παγκόσμιες τιμές τροφίμων να είναι στα υψηλότερα επίπεδά τους από τα μέσα του 2014, αυτή η νέα αύξηση των τιμών των σιτηρών έχει προκαλέσει ανησυχία, καθώς αναμένεται να επηρεάσει τις τιμές και σε άλλα προϊόντα – από το ψωμί και τη ζύμη πίτσας μέχρι το κρέας και τα αναψυκτικά.
Φόβοι για έξαρση της πείνας
Οι υψηλές τιμές στις πρώτες ύλες έχουν συνέπειες για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, απειλώντας μια παγκόσμια οικονομία η οποία προσπαθεί να αναρρώσει από τη ζημία της πανδημίας του κοροναϊού. Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα φέρνει μεγαλύτερες δυσκολίες στις οικογένειες οι οποίες παλεύουν ήδη με την οικονομική πίεση από την απώλεια του εισοδήματος ή των θέσεων εργασίας τους.
«Υπάρχει μια ολοένα και αυξανόμενη δύναμη πίσω από τις τιμές παγκοσμίως», αναφέρει ο Abdolreza Abbassian, οικονομολόγος της Διεθνής Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. «Φαίνεται μάλιστα ότι οι τιμές δεν θα μείνουν σε αυτά τα επίπεδα, αλλά θα αυξηθούν. Έχουμε πολλές δυσκολίες μπροστά μας».
Οι αναδυόμενες οικονομίες, σε κάποιες περιπτώσεις ήδη υπό πίεση από αδύναμα νομίσματα, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες γιατί ο κύριος όγκος των εξόδων τους είναι για τα τρόφιμα. Για τις πιο φτωχές και συχνά πολιτικά ασταθείς χώρες, η αύξηση των τιμών στις πρώτες ύλες απειλεί να αυξήσει την πείνα παγκοσμίως.
«Η ασταμάτητη αύξηση στις τιμές διογκώνει τη φτώχεια, οδηγώντας εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα και την απελπισία», είπε ο Κρις Νικόι, επικεφαλής για τη Δυτική Αφρική στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης. «Εκατομμύρια φτωχές οικογένειες, που ήδη παλεύουν για την επιβίωσή τους, δεν θα μπορούν να εξασφαλίσουν ένα βασικό γεύμα».
Πιο ακριβές τιμές για τρόφιμα
Η πρόσφατη αύξηση στις τιμές των σιτηρών ακολουθεί μήνες κερδών από τη ζήτηση για εισαγωγές από την Κίνα. Οι τιμές του καλαμποκιού διπλασιάστηκαν τον τελευταίο χρόνο, ενώ η σόγια αυξήθηκε περίπου στο 80% και το σιτάρι 30%.
Με τις αγορές από την Κίνα να συνεχίζονται και μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα να απειλούν τα σιτηρά στη Βραζιλία και τις ΗΠΑ, δεν φαίνεται να υπάρχει ανάπαυλα. Οι αναλυτές όλοι βλέπουν ένα ρίσκο αυξημένων τιμών, οι οποίες θα διαφέρουν από αγορά σε αγορά.
Οι συνέπειες στα ράφια των σούπερ μάρκετ ήδη φαίνονται από την αύξηση της τιμής της τορτίγιας στο Μεξικό, του μοσχαριού στη Βραζιλία και του φοινικέλαιου στη Μιανμάρ. Στις ΗΠΑ, έχει ακριβύνει το μπέικον και άλλα κρεατικά.
«Γενικά ο κόσμος βλέπει τον πληθωρισμό αυτό να συνεχίζεται», σχολιάζει ο Τόσιν Τζακ, αναλυτής για τη Mintec, η οποία ελέγχει τις τιμές εμπορευμάτων. «Αυτό θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό και θα επηρεάσει τα καταναλωτικά προϊόντα».
Η απειλή του πληθωρισμού τροφίμων κάνει τις κυβερνήσεις νευρικές. Η Ρωσία, ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο, διέταξε το πάγωμα σε ορισμένες τιμές λιανικής, λαμβάνοντας παράλληλα μέτρα για τον περιορισμό των εξαγωγών. Η Βολιβία έχει απαγορεύσει προσωρινά τις εξαγωγές βοείου κρέατος για να διασφαλίσει τον εφοδιασμό στο σπίτι και να ελεγχθούν οι τιμές.
Γενικά, οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίων αυξάνονται εδώ και 10 συνεχόμενους μήνες, το μεγαλύτερο ράλι τιμών εδώ και μια δεκαετία, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Η αύξηση αυτή ξυπνά μνήμες από το 2008 και το 2011, όταν διαδηλώσεις για τα τρόφιμα είχαν ξεσπάσει σε περισσότερα από 30 έθνη στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, υποδαυλισμένες από την πολιτική ένταση της Αραβικής Άνοιξης.
Αυξήσεις τιμών και στις πλούσιες χώρες
Ακόμα και στα πλούσια έθνη, όπου το φαγητό αποτελεί μικρότερο ποσοστό των εξόδων του καταναλωτή, ίσως έρθουν κάποιες αλλαγές. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, η καθυστέρηση ανάμεσα στην αύξηση των τιμών των εμπορευμάτων και τις τιμές για ακριβότερα αγαθά είναι συνήθως έξι μήνες, σύμφωνα με την OC&C Strategy Consultants.
Οι καταστηματάρχες και οι βιομήχανοι χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές για να μετριάσουν το «χτύπημα» στους καταναλωτές, συμπεριλαβανομένου της μείωσης της διάρκειας των διάφορων promotins και της μείωσης του μεγέθους των προϊόντων, ενώ τα ίδια τα προϊόντα δεν αλλάζουν.
«Μόλις τα μεγάλα εμπορεύματα τροφίμων, όπως το σιτάρι, η ζάχαρη, τα φυτικά έλαια, αρχίζουν να δείχνουν αύξηση τιμών στα χρηματιστήρια που συνδέονται με τη διατροφή για παρατεταμένη χρονική περίοδο, οι βιομηχανίες μετακυλούν το κόστος», δήλωσε ο Γουιλ Χάιλαρ, διευθύνων σύμβουλος στην OC&C.
Σε συνδυασμό με το υψηλότερο κόστος μεταφοράς δημιουργούνται επιπλέον πονοκέφαλοι στην αλυσίδα εφοδιασμού καθώς αυξάνονται και οι τιμές συσκευασίας. Οι πολυεθνικοί γίγαντες τροφίμων και ποτών ήδη αναφέρουν ότι παρακολουθούν περιθώρια.
Η Coca-Cola Co. έστειλε σήμα για υψηλότερο κόστος σε πλαστικό και αλουμίνιο, καθώς και καφέ και σιρόπι καλαμποκιού υψηλής φρουκτόζης, το βασικό συστατικό του προϊόντος. Η Nestle SA, η μεγαλύτερη εταιρεία τροφίμων στον κόσμο, προειδοποίησε ότι δεν θα είναι σε θέση να αντισταθμίσει όλο το κόστος των προϊόντων της και ότι αυξάνει τις τιμές όπου χρειάζεται.
«Το περιβάλλον είναι ιδιαίτερα τοξικό σήμερα, πολύ μικρή ορατότητα για το μέλλον, πολλές εκπλήξεις. Πρέπει να αλλάξουμε τις τιμές μας», είπε αυτήν την εβδομάδα ο επικεφαλής της Νestle, Mark Schneider.