Αμηχανία της Δύσης μετά την κυριαρχία των Ταλιμπάν
Μετά τη συνέντευξη Τύπου των Ταλιμπάν και τις σκηνές που εκτυλίσσονται στο αεροδρόμιο της Καμπούλ, η Δύση προσπαθεί να βρει τον βηματισμό της στη νέα κατάσταση και αναζητά τρόπους για επίτευξη «κοινής προσέγγισης».
Βασικό θέμα που απασχολεί κυρίως τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις είναι η διαχείριση ενός – βέβαιου – προσφυγικού κύματος, ενώ στις ΗΠΑ ο Μπάιντεν βάλλεται από παντού για την εικόνα με την Καμπούλ παραδομένη στους Ταλιμπάν.
Πολιτική ή βίαιη λύση στο Αφγανιστάν;
Η πρώην κυβέρνηση του Αφγανιστάν, που πλέον κατηγορείται ανοιχτά από τις ΗΠΑ για διαφθορά, δεν φαίνεται να διατηρεί κάποιον ιδιαίτερο έλεγχο στη χώρα, αν εξαιρέσουμε την προσπάθεια του πρώην αντιπροέδρου, Αμρούλα Σαλέχ, που παραμένει στην Καμπούλ και προσπαθεί να συσπειρώσει όσους παραμένουν πιστοί στην κυβέρνηση.
Σήμερα σε συγκέντρωση που σύμφωνα με διεθνή μέσα ενημέρωσης συμμετείχαν μαχητές πιστοί στον πρώην αντιπρόεδρο της χώρας υπήρξαν συγκρούσεις με δυνάμεις των Ταλιμπάν στα βόρεια της πρωτεύουσας της Καμπούλ.
Την ίδια στιγμή υπήρξαν αναφορές για τρεις νεκρούς και περίπου δέκα τραυματίες, καθώς κάτοικοι της Τζαλαλαμπάντ δέχτηκαν πυρά ενώ ύψωσαν την πράσινη- μαύρη- κόκκινη σημαία του Αφγανιστάν, έναντι του συμβόλου των Ταλιμπάν που ήδη κυματίζει στο Προεδρικό Μέγαρο της Καμπούλ.
Οι επόμενες μέρες θα δείξουν αν το Αφγανιστάν θα κινηθεί προς έναν εμφύλιο πόλεμο ή η κυριαρχία των Ταλιμπάν θα γίνει αποδεκτή από τις υπόλοιπες δυνάμεις της χώρας.
#Taliban firing on protesters in Jalalabad city and beaten some video journalists. #Afghanidtan pic.twitter.com/AbM2JHg9I2
— Pajhwok Afghan News (@pajhwok) August 18, 2021
Ο πρώην πρόεδρος της χώρας, Ασράφ Γκανί, βρίσκεται πλέον στα ΗΑΕ, και εν μέσω πολλών κατηγοριών ότι εγκατέλειψε τη χώρα άρον άρον όταν οι Ταλιμπάν βρισκόταν στα περίχωρα της Καμπούλ, μίλησε σήμερα μέσω Facebook, λέγοντας πως έφυγε για να αποτραπεί η αιματοχυσία, ενώ χαρακτήρισε συκοφαντίες τις καταγγελίες ότι μαζί του πήρε βαλίτσες με μετρητά.
Το χάος στο αεροδρόμιο της Καμπούλ συνεχίζεται
Στην Καμπούλ οι σκηνές χάους έρχονται από το αεροδρόμιο της χώρας. Ο στόχος των ΗΠΑ να εκκενώσουν το Αφγανιστάν από το διπλωματικό και στρατιωτικό προσωπικό συνεχίζεται, με ευρωπαϊκές δυνάμεις να προσπαθούν να κάνουν το ίδιο.
Ωστόσο το αεροδρόμιο της Καμπούλ γεμίζει με Αφγανούς που άλλοι είναι και άλλοι – οι περισσότεροι – δεν είναι στις λίστες αποχώρησης, με αποτέλεσμα να επικρατεί χάος και πανικός.
Την ίδια ώρα, πληθαίνουν οι αναφορές για πυροβολισμούς κατά αμάχων στις πύλες του αεροδρομίου της Καμπούλ.
Αμερικανοί στρατιώτες που περιφρουρούν τις επιχειρήσεις απομάκρυνσης πολιτών στο αεροδρόμιο της Καμπούλ έριξαν πυρά κατά τη διάρκεια της νύχτας σε μια προσπάθεια να ελέγξουν τα πλήθη, όμως δεν υπάρχουν αναφορές για νεκρούς ή τραυματίες, δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου Τζον Κίρμπι.
Ο Κίρμπι επισήμανε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ότι τα αμερικανικά στρατεύματα δεν πυροβόλησαν απευθείας εναντίον Αφγανών ή οποιουδήποτε άλλου.
Την ίδια ώρα η Ολλανδία διαμαρτυρήθηκε καθώς στρατιωτικό αεροπλάνο απογειώθηκε έχοντας άδεια μόνο μισής ώρας στην Καμπούλ με αποτέλεσμα να μην επιβιβαστεί κανείς Ολλανδός υπήκοος, αλλά ούτε και Αφγανός. Ολλανδικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι προειδοποιητικοί πυροβολισμοί και δακρυγόνα έπεσαν στη βόρεια πύλη του αεροδρομίου.
Σε μια ξεχωριστή ανακοίνωση, ένας αξιωματούχος των Ταλιμπάν ανέφερε πως διοικητές των Ταλιμπάν και στρατιώτες πυροβόλησαν σήμερα στον αέρα προκειμένου να διαλύσουν τα πλήθη στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
«Δεν έχουμε καμία πρόθεση να τραυματίσουμε κανέναν», δήλωσε ο ίδιος στο Reuters.
Το χάος συνεχίζεται έξω από το αεροδρόμιο, συμπλήρωσε ο αξιωματούχος, κατηγορώντας τις δυτικές δυνάμεις για ένα «χαοτικό σχέδιο απομάκρυνσης» πολιτών από το Αφγανιστάν.
Ταλιμπάν να πυροβολούν στον αέρα, αλλά και να στοχεύουν κατά αμάχων, ακόμη και παιδιών που δέχονται και ξυλοκόπημα με ραβδιά, δείχνουν φωτογραφίες από τον ανταποκριτή της αμερικανικής εφημερίδας LA Times, Marcus Yam.
Taliban attack women and children with whips as they desperately try to reach Kabul airport https://t.co/AU56hsPUfM
— i newspaper (@theipaper) August 18, 2021
Η αμηχανία της Δύσης και το βλέμμα στις προσφυγικές ροές
Η ήττα των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν έχει επιπτώσεις στην πολιτική ζωή της Αμερικής, καθώς ο Μπαίντεν βάλλεται από παντού και η δημοτικότητά του κατρακυλάει. Η ματαιότητα ενός εικοσαετούς πολέμου προκαλεί δυσαρέσκεια στους Αμερικανούς, που όμως στην πλειοψηφία τους πιστεύουν ότι οι ΗΠΑ έπρεπε να αποχωρήσουν.
Σκληρή κριτική δέχεται και ο Μπόρις Τζόνσον, καθώς η Βρετανία ήταν η πιο βασική σύμμαχος των ΗΠΑ στην εισβολή στο Αφγανιστάν.
Εκτός από την αντιπολίτευση που κατηγορεί την κυβέρνηση για το πως αντιμετωπίζει την απόσυρση των δυνάμεών της από το Αφγανιστάν, δεν λείπουν άρθρα στον Βρετανικό τύπο που αναλύουν την λανθασμένη στρατηγική εισβολής στο Αφγανιστάν και για βρετανικές αντιλήψεις αποικιοκρατίας που πρέπει να εκλείψουν.
«Η Βρετανική αυτοκρατορία έχει τελειώσει»
«Πόσες φορές πρέπει να ακουστεί στους Βρετανούς ότι η βρετανική αυτοκρατορία έχει τελειώσει; Είναι νεκρό, τελειωμένο, ξεπερασμένο, δεν πρέπει να επαναληφθεί. Ωστόσο, ο Μπόρις Τζόνσον μόλις έστειλε ένα αεροπλανοφόρο στη θάλασσα της Νότιας Κίνας.
Η Βρετανία δεν έχει ανάγκη, πόσο μάλλον δικαίωμα, να κυβερνά άλλες χώρες, «να κάνει τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος». Κανένας στρατιώτης δεν χρειάζεται να πεθάνει για αυτό, πόσο μάλλον 454 Βρετανοί στρατιώτες και πολίτες στο Αφγανιστάν», αναφέρει ο Simon Jenkins στον Guardian σε ένα άρθρο που μιλά για έναν πόλεμο που ήταν χαμένος εξαρχής.
Η ΕΕ μιλά για συνέχεια συνομιλιών με την κυβέρνηση που θα προκύψει στο Αφγανιστάν και συνέχεια της ανθρωπιστικής βοήθειας προκειμένου να ανακόψει ένα νέο προσφυγικό κύμα ενώ ρίχνει τις ευθύνες για την κατάσταση στην Καμπούλ στις ΗΠΑ.
Ωστόσο, ένα νέο προσφυγικό κύμα είναι αδιαμφισβήτητο ότι θα υπάρξει. Παρά τις εγγυήσεις που δίνουν οι Ταλιμπάν για γενική αμνηστία και σεβασμό δικαιωμάτων και μειονοτήτων, πολλοί Αφγανοί δεν πιστεύουν ότι θα είναι ασφαλείς και γι αυτό προσπαθούν εναγωνίως να βρουν έξοδο από τη χώρα.
Κόσμος που εργαζόταν σε υπηρεσίες και διάφορες θέσεις της παλιάς κυβέρνησης, ακτιβίστριες γυναικείων δικαιωμάτων, μειονότητες θα βρεθούν απέναντι στους Ταλιμπάν και θα αναζητήσουν σύντομα καταφύγιο σε κάποια ασφαλή χώρα. Μαζί με όλους και όλες εκείνες που θα αναγκαστούν να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς εξαιτίας της ακραίας φτώχειας που υπάρχει στη χώρα.
Αφγανιστάν: Στα ύψη η φτώχεια και η ανισότητα
Τα 20 χρόνια παρουσίας των ΗΠΑ και των δυτικών στο Αφγανιστάν το ποσοστό των κοριτσιών που φοιτούν στο Γυμνάσιο αυξήθηκε από το 6% το 2003 στο 39% το 2017, παρά την εισροή χρημάτων.
Μόλις το 5% των γυναικών σπουδάζουν σε κολλέγια ή πανεπιστήμια, την ώρα που το 22% εργάζεται.
Η φτώχεια αλλά και οι ανισότητες στο Αφανιστάν δεν εξέλειψαν τα είκοσι αυτά χρόνια παρά τις διαβεβαιώσεις περί του αντιθέτου.
Η ΕΕ καλείται να απαντήσει στο αν θα δώσει πολιτικό άσυλο σε ανθρώπους που φεύγουν από μία χώρα την οποία κυβερνούν οι Ταλιμπάν – οι οποίοι για την ΕΕ είναι τρομοκρατική οργάνωση εδώ και είκοσι χρόνια.
Τις επόμενες μέρες θα συνεδριάσουν και οι ευρωβουλευτές για τις εξελίξεις στο Αφγανιστάν ενώ θα υπάρξουν και άλλες συναντήσεις προκειμένου να ξεκαθαρίσει η στάση της ΕΕ.
Το ίδιο γίνεται και στο ΝΑΤΟ. Την Πέμπτη θα γίνει έκτακτη σύνοδος των ΥΠΕΞ της συμμαχίας προκειμένου να βρεθεί μία κοινή γραμμή απέναντι στις εξελίξεις στο Αφγανιστάν, μιας περιοχής που μπορεί οι δυτικές δυνάμεις να αποχώρησαν αλλά δεν τους είναι αδιάφορη καθώς μπορεί να μπει στην επιρροή της Κίνας ή της Ρωσίας.