Ολες οι αλλαγές σε ωράριο εργασίας, άδειες, υπερωρίες, απολύσεις και Κυριακές
Του Κώστα Παπαδή
Το νέο καθεστώς διευθέτησης του ωραρίου εργασίας, των υπερωριών, της τετραήμερης εργασίας, της εργασίας κατά την Κυριακή και των απολύσεων περιγράφεται σε εγκύκλιο του υπουργείου Εργασίας, η οποία εκδόθηκε σε εφαρμογή του νέου εργασιακού νόμου 4808/2021. Οι διατάξεις του νέου νόμου περιλαμβάνουν αλλαγές στο μέχρι πρότινος ισχύον εργασιακό καθεστώς, αλλά και δικλίδες ασφαλείας για την προστασία των εργαζομένων και τον έλεγχο εφαρμογής της εργατικής νομοθεσίας.
Αναλυτικά:
40ωρο και 8ωρο. Επιβεβαιώνεται το πλήρες συμβατικό ωράριο εργασίας των 40 ωρών εβδομαδιαίως για κάθε εργαζόμενο με εξαρτημένη σχέση εργασίας. Για 5ήμερη εβδομάδα εργασίας το πλήρες συμβατικό ωράριο είναι το 8ωρο ημερησίως και για 6ήμερη εβδομάδα το πλήρες ωράριο είναι 6 ώρες και 40 λεπτά ημερησίως.
4ήμερη εργασία. Στο πλαίσιο διευθέτησης του χρόνου εργασίας παρέχεται η δυνατότητα 4ήμερης πλήρους απασχόλησης διάρκειας 40 ωρών εβδομαδιαίως και 10 ωρών ημερησίως, ύστερα από αίτηση του εργαζομένου. Δεν είναι επιτρεπτή η απασχόληση πέραν των 10 ωρών ημερησίως και των 40 ωρών εβδομαδιαίως που κατανέμεται σε 4ήμερη βάση.
Διευθέτηση του χρόνου εργασίας. Οπου δεν υπάρχει συνδικαλιστική οργάνωση στην επιχείρηση ή δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία με συλλογική σύμβαση, η διευθέτηση του χρόνου εργασίας που προβλέπεται στον νόμο 1892/1990 μπορεί να εφαρμοστεί κατόπιν αιτήματος του εργαζομένου, με ατομική συμφωνία. Ο εργοδότης υποχρεώνεται να υποβάλει τη συμφωνία για διευθέτηση του χρόνου εργασίας στο ΠΣ ΕΡΓΑΝΗ, προκειμένου να διευκολύνονται οι έλεγχοι.
Διάλειμμα. Χορηγείται ύστερα από 4 ώρες εργασίας (αντί για 6 που ίσχυε πριν) και θα έχει ανώτατο όριο τα 30 λεπτά την ημέρα. Ο χρόνος του διαλείμματος δεν αποτελεί χρόνο εργασίας. Σε επιχειρήσεις στις οποίες λόγω της φύσης και της έντασης της εργασίας απαιτείται η χορήγηση διαλείμματος μεγαλύτερης διάρκειας των 30 λεπτών, αυτή είναι δυνατή στο πλαίσιο της διαβούλευσης μεταξύ του εργοδότη και των εκπροσώπων των εργαζομένων.
Μερική απασχόληση. Επιτρέπεται στους εργαζομένους μερικής απασχόλησης να παρέχουν, εφόσον συμφωνούν, εργασία πέρα από τη συμφωνημένη και σε ώρες που δεν είναι συνεχόμενες με το ωράριό τους, με προσαύξηση 12% επί της αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα, όπως ίσχυε άλλωστε και μέχρι σήμερα. Σε κάθε περίπτωση ισχύει ανώτατο όριο που είναι μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου.
Υπερωρίες. Το όριο των επιτρεπόμενων υπερωριών αυξάνεται στις 150 ώρες τον χρόνο και μέχρι 3 ώρες ημερησίως σε όλους τους κλάδους της οικονομίας. Οι υπερωρίες αμείβονται με το ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 40%. Σημειώνεται ότι για το 2021 οι ώρες υπερωριακής απασχόλησης που έχουν ήδη πραγματοποιηθεί σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας θα αφαιρεθούν από το νέο όριο των 150 ωρών ετησίως. Σε περιπτώσεις επείγουσας φύσης εργασίας μπορεί να χορηγείται άδεια για υπέρβαση του ορίου των 150 ωρών ετησίως. Οι υπερωρίες αυτές αμείβονται με το ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 60%. Ως παράνομη υπερωρία χαρακτηρίζεται η υπερωριακή απασχόληση που πραγματοποιείται χωρίς την τήρηση των προβλεπόμενων διατυπώσεων. Αμείβεται με το καταβαλλόμενο ωρομίσθιο προσαυξημένο κατά 120% (από 80% που ήταν πριν).
Αδειες. Δίνεται η δυνατότητα εξάντλησης της ετήσιας κανονικής άδειας έως και το πρώτο τρίμηνο του επόμενου ημερολογιακού έτους. Θεσμοθετείται για πρώτη φορά άδεια άνευ αποδοχών στον ιδιωτικό τομέα.
Απασχόληση τις Κυριακές. Επιτρέπεται σε κλάδους όπως ταχυδρομικές υπηρεσίες, παραγωγή-διανομή υγειονομικού υλικού, φαρμακοβιομηχανία, εφοδιαστική αλυσίδα, data centers, έτοιμο σκυρόδεμα κ.ά.