Η ατζέντα Ερντογάν απέναντι στην Ελλάδα
Το αφήγημα του σε σχέση με την «ελληνική προκλητικότητα και παραβατικότητα» απέναντι στην Τουρκία επιχειρεί να χτίσει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Ένα αφήγημα που ανοίγει όλη την ατζέντα των τουρκικών διεκδικήσεων και την ίδια στιγμή επιχειρεί να δείξει την Αθήνα ως την υπεύθυνη για την ένταση στα ελληνοτουρκικά.
Με την Άγκυρα να προσπαθεί να απαντήσει στην διεθνοποίηση των τουρκικών προκλήσεων που έχει ξεκινήσει η Αθήνα ήδη από το 2020, σύμφωνα με την τουρκική Σαμπάχ, ο τούρκος πρόεδρος ετοιμάζεται να κάνει «απόβαση με ντοκουμέντα» στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ, προκειμένου να «εκθέσει» τόσο την Ελλάδα, όσο και το δίδυμο Φινλανδία – Σουηδία.
Αποστρατιωτικοποίηση
Οι αιτιάσεις της Τουρκίας περί αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου και η προσπάθεια σύνδεσης τους με την αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας επ’ αυτών διατυπώθηκε αρχικά από τον τούρκο υπουργό Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ και εξελίχθηκε για να φτάσει μέχρι τις επιστολές του Μόνιμου Αντιπροσώπου της Τουρκίας, Φεριντούν Σινιρλίογλου στον ΟΗΕ.
Η προσπάθεια σύνδεσης της κυριαρχίας των νησιών με την αποστρατικοποίηση γίνεται πλέον το κεντρικό αφήγημα της Άγκυρας απέναντι στην Ελλάδα.
Είναι κυρίαρχο στα τουρκικά ΜΜΕ και γίνεται το βασικό επιχείρημα στην πολιτική της έντασης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας.
Στρατηγοί, αναλυτές, δημοσιογράφοι και πολιτευτές στην Τουρκία φτάνουν να συζητούν ακόμα και για ένα στρατιωτικό επεισόδιο με την Ελλάδα, με τα πλέον ακραία σενάρια στα τηλεπαράθυρα της γείτονος να κάνουν λόγο ακόμα και για κατάληψη νησιών.
Η Τουρκία επιχειρεί να εμφανίσει την Ελλάδα ως το μέρος που παραβιάζει τις συνθήκες της Λωζάνης και των Παρισίων προκειμένου να στοιχειοθετήσει τα επιχειρήματα της.
Για το αν μπορεί να στοιχειοθετηθεί αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας των νησιών σύμφωνα με την τουρκική επιχειρηματολογία, ο πανεπιστημιακός και πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, Χρήστος Ροζάκης είναι κατηγορηματικός.
Οπως είχε αναφέρει στα «ΝΕΑ», «το καθεστώς αποστρατιωτικοποίησης που καθιερώνει η Συνθήκη της Λωζάννης είναι προσωρινό. Με την έννοια ότι η αποστρατιωτικοποίηση αποβλέπει στην αποφυγή επανάληψης των εχθροπραξιών αμέσως μετά το τέλος μιας διεθνούς σύρραξης, κυρίως από τον ηττημένο. Αυτή η κατάσταση δεν μπορεί να έχει όμως μεγάλη διάρκεια. Κάποτε ο φόβος για επανάληψη των εχθροπραξιών αναιρείται. Στην περίπτωσή μας αυτός ο φόβος αναιρέθηκε με τη δραματική βελτίωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, ιδιαίτερα το 1930, με την προσέγγιση των δύο χωρών και τη Συμφωνία που υπέγραψαν ο Ελ. Βενιζέλος και ο Μουσταφά Κεμάλ». Ξεκαθαρίζει δε σε σχέση όσον αφορά τη Συνθήκη των Παρισίων ότι «αυτή δεν συμπεριέχει, ανάμεσα στα μέρη, την Τουρκία, η οποία δεν μπορεί να την επικαλείται».
Γαλάζια Πατρίδα
Το ιδεολόγημα της «Γαλάζιας Πατρίδας» γίνεται επίσημη πολιτική και επιχειρεί να μετατρέψει τις πλέον ακραίες διεκδικήσεις της Άγκυρας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο σε τετελεσμένα.
Σε αυτό το πλαίσιο κατοχύρωσης τετελεσμένων η Άγκυρα προχώρησε στην υπογραφή του τουρκολιβυκού μνημονίου το 2019.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι το επόμενο διάστημα η τουρκική πλευρά δεν αποκλείεται να επιχειρήσει νέες κινήσεις στο πεδίο για την «κατοχύρωση» της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Στην Γαλάζια Πατρίδα εντάσσονται τα ζητήματα των χωρικών υδάτων, της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας.
Πολιτική υπερπτήσεων και παραβιάσεων
Η Άγκυρα επιμένει και στη διαρκώς εντεινόμενη πολιτική των υπερπτήσεων και παραβιάσεων επιχειρώντας παράλληλα με την συντήρηση του αφηγήματος των γκρίζων ζωνών, μέσω των υπερπτήσεων πάνω από συγκεκριμένα νησιά να δώσει έμφαση και στο αφήγημα περί αποστρατικοποίησης.
Και σε αυτό το ζήτημα δε επιχειρεί να δείξει ως υπεύθυνη της έντασης την Αθήνα, η οποία – σύμφωνα με την Άγκυρα – είναι εκείνη που προχωρά πρώτη σε κινήσεις προκλήσεων απέναντι στην τουρκική πλευρά.
Μεταναστευτικό
Ψηλά στην ατζέντα της Άγκυρας είναι και το μεταναστευτικό.
Η Τουρκία επιμένει στην εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού – προσφυγικού και επιτίθεται στην Ελλάδα την οποία κατηγορεί για pushbacks.
Ο διευθυντής επικοινωνίας της Τουρκικής Προεδρίας, Φαχρετίν Αλτούν, ο υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, ο υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, ο υπουργός Εσωτερικών Σουλεϊμάν Σοϊλού έχουν επανειλημμένα κατηγορήσει την Αθήνα για «απάνθρωπη πολιτική» στο μεταναστευτικό που παραβιάζει ανθρώπινα δικαιώματα και ελευθερίες.
Ανάλογες δηλώσεις έχουν γίνει και στο παρελθόν και από τον τούρκο πρόεδρο, με τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να επανέρχεται σήμερα και να κατηγορεί τις ελληνικές αρχές για ληστείες, ξυλοδαρμούς, διώξεις ακόμα και δολοφονίες προσφύγων.
Αυτό που αποφεύγει να σημειώσει η Τουρκία είναι ο δικός της ρόλος στο μεταναστευτικό – προσφυγικό. Το ζήτημα αξιοποιείται καθώς το αντιμεταναστευτικό ρεύμα εντείνεται στην Τουρκία λόγω στη σκιά και της οικονομικής κρίσης.
Τρομοκρατία
Το αφήγημα της υπόθαλψης τρομοκρατών από την Ελλάδα είναι κάτι που επίσης χρησιμοποιεί συχνά η τουρκική πλευρά για τη δημιουργία εντυπώσεων.
Στο στόχαστρο των τουρκικών ΜΜΕ άλλωστε έχουν μπει επανειλημμένα τόσο οι τούρκοι διαφωνούντες που έχουν έρθει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα και η Άγκυρα χαρακτηρίζει «γκιουλενιστές», όσο και οι κούρδοι που χαρακτηρίζονται από την τουρκική πλευρά «μαχητές του ΡΚΚ».
Η προσφυγική δομή του Λαυρίου για την Άγκυρα είναι «στρατόπεδο εκπαίδευσης τρομοκρατών» και η Αθήνα καταγγέλλεται και με αιχμή την υποψηφιότητα Σουηδίας και Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ως ένα ζήτημα που απειλεί την ασφάλεια της Τουρκίας.
Και ως εκ τούτου προσφέρεται για επιθέσεις.
Μουσουλμανική κοινότητα στη Θράκη
Η Άγκυρα εξακολουθεί να προσπαθεί να ελέγξει τη μουσουλμανική κοινότητα στη Θράκη, την οποία επιμένει να χαρακτηρίζει τουρκική μειονότητα.
Οι επισκέψεις τούρκων αξιωματούχων στη Θράκη θέλουν να δείξουν ότι η Άγκυρα διατηρεί και ενισχύει το ενδιαφέρον της για την περιοχή, με στόχο να μπορεί να τη μετατρέψει σε πρόβλημα για την Αθήνα ανά πάσα στιγμή.
Στη ρητορική της Άγκυρας στο ζήτημα της Θράκης εξέχουσα θέση έχει ο διορισμός των μουφτήδων.
Παράλληλα η τουρκική πλευρά καταγγέλλει την Ελλάδα για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθεριών σε διεθνή φόρα.
Αξιοποίηση ανάλογα με τις περιστάσεις
Τα ζητήματα αυτά παραμένουν ψηλά στην τουρκική ατζέντα επί σειρά ετών και επιχειρείται η αξιοποίηση τους ανάλογα με τις περιστάσεις.
Με αυτή την ατζέντα αναμένεται να προσγειωθεί και ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη Μαδρίτη, όσον αφορά τα ελληνοτουρκικά, προσπαθώντας να αποκομίσει κάποιες υποχωρήσεις που θα μπορούσαν να ικανοποιήσουν την Άγκυρα.
Το πλαίσιο των τουρκικών αιτιάσεων συμπληρώνει η τουρκική ενόχληση για την ενίσχυση της ελληνοαμερικανικής συνεργασίας και δη όσον αφορά τις αμερικανικές βάσεις σε Αλεξανδρούπολη και Σούδα, με τον Ερντογάν να μην δείχνει διατεθειμένος προς το παρόν να ρίξει τους τόνους…