Σαλβαδόρ Νταλί: «Κυρίως με το αίμα σου Γκαλά, ζωγραφίζω τις εικόνες μου» - Ο μεγάλος του έρωτας

Η ιστορία του Σαλβαδόρ Νταλί και της Γκαλά – της συζύγου του, χωρίς την οποία ο σουρεαλιστής ζωγράφος δεν θα είχε γίνει ποτέ σύμβολο της σύγχρονης τέχνης. Η ίδια, βέβαια, έχει κατηγορηθεί για ακολασία, επιθετικότητα, μονομέρεια και φιλοδοξία.

Το πραγματικό όνομα της Γκαλά ήταν Ελένα Ιβάνοβνα Ντιακόνοβα. Ήταν 10 χρόνια μεγαλύτερη από τον Νταλί και, όταν γνωρίστηκαν το 1929, ήταν παντρεμένη με τον Γάλλο συγγραφέα και ποιητή του ντανταϊσμού, Πολ Ελυάρ, και μητέρα ενός μικρού κοριτσιού. Είχε επίσης έναν εραστή, τον Μαξ Ερνστ, ο οποίος την ζωγράφισε σε πολλά πορτρέτα.

Ήταν έρωτας με την πρώτη ματιά

Στο βιβλίο του «Μυστική ζωή» ο Νταλί έγραψε: «Ήταν γραφτό να γίνει η Γκραντίβα μου, αυτή που προχωράει μπροστά, η νίκη μου, η γυναίκα μου».

Πολ Σεζάν: Ο επαναστάτης του βλέμματος

Το όνομα Γκραντίβα προέρχεται από τον τίτλο ενός μυθιστορήματος του W. Jensen, πρωταγωνιστής του οποίου ήταν ο Σίγκμουντ Φρόυντ. Η Γκραντίβα ήταν η ηρωίδα του βιβλίου και ήταν αυτή που έφερε ψυχολογική θεραπεία στον πρωταγωνιστή.

Αμέσως έγινε η μούσα του Νταλί. Η Γκαλά αποτελεί συχνό μοντέλο στο έργο του σουρεαλιστή καλλιτέχνη, συχνά σε θρησκευτικούς ρόλους, όπως η Παναγία στον πίνακα «Η Παναγία του Port Lligat».

Σκληρή προώθηση του Νταλί και κάρτες ταρώ

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ο Νταλί άρχισε να υπογράφει τους πίνακές του με το όνομά του και το όνομά της, καθώς «κυρίως με το αίμα σου, Γκαλά, ζωγραφίζω τους πίνακές μου». Η Γκαλά ενήργησε ως ατζέντης του, παλεύοντας πολύ επιθετικά για τα δικαιώματά του με τους ιδιοκτήτες γκαλερί και τους αγοραστές. Χρησιμοποιούσε επίσης κάρτες ταρώ για να επηρεάσει τις αποφάσεις του Νταλί για την καριέρα του.

Σύμφωνα με τις περισσότερες μαρτυρίες, η Γκαλά είχε έντονη σεξουαλική ορμή και, καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της, είχε πολλές εξωσυζυγικές σχέσεις, μεταξύ των οποίων και με τον πρώην σύζυγό της Πολ Ελυάρ, τις οποίες ο Νταλί ενθάρρυνε, καθώς ήταν οπαδός του κανδαυλισμού.

(σ.σ.: Ο κανδαυλισμός είναι μια παραφιλική σεξουαλική πρακτική ή φαντασίωση στην οποία ένα άτομο εκθέτει τον σύντροφό του, ή εικόνες της, σε άλλους ανθρώπους για την ηδονοβλεπτική τους απόλαυση. Ο κανδαυλισμός συνδέεται επίσης με την ηδονοβλεψία και την επιδειξιομανία).

Επίσης, ο Σαλβαδόρ Νταλί ισχυρίζεται ότι ήταν παρθένος και εντελώς ανίκανος, καθώς φοβόταν τη γυναικεία ανατομία και η Γκαλά ανέλαβε να το αλλάξει αυτό παράλληλα με τις σχέσεις της με άλλους άνδρες. Παρόλα αυτά, φαίνεται ότι η συνύπαρξή τους ήταν αρκετά αρμονική και προσοδοφόρα και για τις δύο πλευρές. Ο ίδιος έγραψε:

«Θα γυάλιζα τη Γκαλά για να την κάνω να λάμψει, να την κάνω όσο το δυνατόν πιο ευτυχισμένη, νοιαζόμενος γι’ αυτήν περισσότερο από τον εαυτό μου, γιατί χωρίς αυτήν, όλα θα τελείωναν.

»Γι’ αυτό της έδωσα ένα αρχοντικό χτισμένο πάνω στα ερείπια ενός κάστρου του 12ου αιώνα: το παλιό κάστρο Púbol στο La Bisbal, όπου θα βασίλευε σαν απόλυτη κυρίαρχος, μέχρι το σημείο που θα μπορούσα να την επισκέπτομαι μόνο με χειρόγραφη πρόσκλησή της».

Αυτό ήταν και η αρχή του τέλους

Φυσικά τίποτα δεν διαρκεί για πάντα. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, η σχέση τους άρχισε να ξεθωριάζει και για το υπόλοιπο της ζωής τους, ήταν μόνο σιγοκαμένα κομμάτια του περασμένου πάθους τους.

Το 1968, ο ζωγράφος αγόρασε στη Γκαλά ένα κάστρο στο Púbol της Girona και συμφωνήθηκε ότι ο ζωγράφος δεν μπορούσε να πάει εκεί χωρίς την προηγούμενη άδειά της. Η Γκαλά περνούσε μεγάλο μέρος του χρόνου της εκεί με τη συντροφιά νεαρών ανδρών, για τους οποίους ξόδευε μια περιουσία.

Με τη σειρά του, ο Νταλί φύλαγε τον εαυτό του για τη συντροφιά ελκυστικών νεαρών κυριών, αν και δεν ήθελε τίποτα από αυτές παρά μόνο την ομορφιά τους. Λέγεται ότι έκαναν εβδομαδιαία όργια, αν και, σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες, ο ίδιος ο καλλιτέχνης δεν συμμετείχε παρά μόνο παρακολουθούσε.

Δείτε το βίντεο

Ο ρεαλισμός της παράλυσης

Το 1980, σε ηλικία 76 ετών, ο Νταλί αναγκάστηκε να αποσυρθεί λόγω παράλυσης. Η κινητική διαταραχή τον άφησε ανίκανο να κρατήσει ένα πινέλο, και καθώς η κατάστασή του επιδεινωνόταν, γινόταν λιγότερο ανεκτικός στη συνέχιση των υποθέσεων της Γκαλά.

Η Γκαλά χρησιμοποιούσε επίσης τα έσοδα από την τέχνη του Νταλί για να σπαταλά χρήματα και δώρα στους εραστές της, οι οποίοι ήταν κυρίως νεαροί άνδρες καλλιτέχνες. Μια μέρα, ο καλλιτέχνης φέρθηκε με επιθετικότητα. Χτύπησε την Γκαλά τόσο άσχημα, που της έσπασε δύο πλευρά. Για να τον ηρεμήσει, η Γκαλά του έδωσε μεγάλες δόσεις βάλιουμ και άλλα ηρεμιστικά, τα οποία τον έκαναν ληθαργικό. Στη συνέχεια φέρεται να του έδωσε «άγνωστες ποσότητες ενός ή περισσότερων τύπων αμφεταμίνης», οι οποίες προκάλεσαν «μη αναστρέψιμη νευρική βλάβη».

Ο θάνατος ενός έρωτα

Η Γκαλά πέθανε στο Port Lligat της Ισπανίας στις 10 Ιουνίου 1982, μετά από σοβαρή γρίπη. Κηδεύτηκε στο Púbol της Ισπανίας, στους χώρους του κάστρου που ήταν δώρο του συζύγου της. Κατά τη στιγμή του θανάτου της, είχε σχέση με τον 22χρονο ηθοποιό του «Jesus Christ Superstar», Τζεφ Φένχολτ, για τον οποίο εγκατέλειψε τον Νταλί.

Αλλά όταν πέθανε η Γκαλά, η ζωή του Νταλί έγινε ανιαρή. Σταμάτησε να τρώει, φώναζε και έκλαιγε συνεχώς.

Μετά την κηδεία της, ο Νταλί κλειδώθηκε στον υπερρεαλιστικό πύργο του στο Πουμπόλ της Ισπανίας, τράβηξε τις κουρτίνες και αρνήθηκε να φάει ή να πιει οτιδήποτε. Αρνήθηκε την είσοδο στους φίλους και τους βοηθούς του και απαγόρευσε σε οποιονδήποτε να αναφέρει το όνομα της Γκαλά. Όπως γράφει στο βιβλίο του «Οι ανείπωτες εξομολογήσεις», το 1973, το ίδιο το κάστρο ήταν μια μαρτυρία της αγάπης του:

«Τα πάντα γιορτάζουν τη λατρεία της Gala, ακόμη και η στρογγυλή αίθουσα, με την τέλεια ηχώ που στεφανώνει το κτήριο στο σύνολό του και η οποία είναι σαν ένας θόλος αυτού του Γαλαξιακού καθεδρικού ναού. Όταν περπατάω σε αυτό το σπίτι κοιτάζω τον εαυτό μου και βλέπω την ομόκεντρη εικόνα μου. Μου αρέσει η μαυριδερή αυστηρότητά του. Έπρεπε να προσφέρω στη Γκαλά μια προστασία πιο επίσημη και αντάξια της αγάπης μας. Γι’ αυτό της έδωσα ένα αρχοντικό χτισμένο πάνω στα ερείπια ενός κάστρου του 12ου αιώνα: το παλιό κάστρο Púbol στο La Bisbal, όπου θα βασίλευε σαν απόλυτη κυρίαρχος, μέχρι το σημείο που θα μπορούσα να την επισκέπτομαι μόνο με χειρόγραφη πρόσκλησή της. Περιορίστηκα στην ευχαρίστηση να διακοσμήσω τα ταβάνια της, ώστε όταν σήκωνε τα μάτια της, να με βρίσκει πάντα στον ουρανό της».

Έζησε περισσότερο από τη σύζυγό του κατά επτά χρόνια -πέθανε στις 23 Ιανουαρίου του 1989. Μαζί έζησαν για 53 χρόνια.