Παραδομένη στον χρόνο και την εγκατάλειψη η ολυμπιακή κληρονομιά
Παραδομένο στη φθορά του χρόνου και την αδιαφορία των αρμόδιων φορέων της πολιτείας βρίσκεται το παραλιακό μέτωπο από Παλαιό Φάληρο έως και το ύψος του Μοσχάτου. Ακολουθώντας τη διαδρομή από το Ολυμπιακό Γήπεδο Χειροσφαίρισης και Τάε κβον ντο μέχρι και το Ολυμπιακό Κέντρο Μπιτς Βόλεϊ, συναντά κανείς σε απόσταση αναπνοής δύο κόσμους: από τη μία, παραλιακά, τη φροντισμένη μαρίνα με τα περιποιημένα παρτέρια και τα καλαθάκια απορριμμάτων και, από την πάνω πλευρά, εντός του ίδιου δήμου, παράλληλα με τη Λ. Ποσειδώνος, έναν απέραντο σκουπιδότοπο.
Μπάζα, αγωγοί, παλιά καλώδια, συσκευασίες, πλαστικά, παλιοσίδερα, μπουκάλια και γυαλιά σπασμένα βρίσκονται πεταμένα δεξιά και αριστερά, την ώρα που, στο συγκεκριμένο κομμάτι μεταξύ των δύο ολυμπιακών γηπέδων, ο πεζός δεν θα βρει ούτε ένα καλάθι για σκουπίδια παρά μόνο τρεις σακούλες πλαστικές - με το λογότυπο του Δήμου Καλλιθέας - κρεμασμένες πρόχειρα κατά μήκος ενός συρματοπλέγματος σκουριασμένου και τρύπιου.
Ιδια εικόνα παρατηρείται και στα φρεάτια όπου, με απόσταση μερικών μέτρων, το ένα φρεάτιο είναι αφημένο στην τύχη του, γεμάτο φύλλα, κλαδιά και σκουπίδια, και σε άλλο πιο εμφανές σημείο του δρόμου τα φρεάτια είναι φρεσκοβαμμένα και καθαρά. Κατά μήκος της διαδρομής τα κτίρια που ανήκουν στην ολυμπιακή κληρονομιά παραμένουν κατά κύριο λόγο αναξιοποίητα, ενώ μεγάλο κομμάτι τους είναι εσωτερικά λεηλατημένο, με σημάδια φθοράς σε τοίχους, κολόνες και οροφές. Αλγεινή εντύπωση προκαλούν τα αναμμένα φώτα στο εξωτερικό τους κατά τις πρωινές ώρες, σε μια περίοδο που υποτίθεται γίνεται έκκληση για εξοικονόμηση ρεύματος από το κράτος προς τους πολίτες και τους φορείς που αυτό εποπτεύει.
Τάε κβον ντο, μια άτυπη χωματερή
Ηδη από την πίσω πλευρά του Τάε κβον ντο και περιμετρικά των εγκαταστάσεων αντικρίζει κανείς τα πρώτα σημάδια εγκατάλειψης που γίνονται εντονότερα στο υπόλοιπο κομμάτι του παραλιακού μετώπου προς Καλλιθέα. Αγρια φυτά ξεφυτρώνουν παντού ενώ κλαδιά, ξερόχορτα, σακούλες, μπουκάλια, συσκευασίες και πλαστικά συνθέτουν ένα σκηνικό άτυπης χωματερής.
Περνώντας κάτω από τη γέφυρα που βρίσκεται δίπλα στο γήπεδο, με κατεύθυνση προς Μοσχάτο, βρίσκεται κανείς αντιμέτωπος με μια κατάσταση το λιγότερο τριτοκοσμική: παλιόρουχα κρεμασμένα σε σύρματα, σκουπίδια κάθε λογής, ένα καρότσι από σουπερμάρκετ και στο βάθος μια σκηνή κάμπινγκ όπου κάποιος φαίνεται να κατοικεί ανάμεσα από ακαθαρσίες, αγωγούς πεταμένους και δεκάδες πλαστικές φιάλες με νερό.
Από τη συγκεκριμένη γέφυρα μέχρι και το Ολυμπιακό Κέντρο Μπιτς Βόλεϊ η διαδρομή από τα δεξιά είναι γεμάτη άγρια φυτά τα οποία είναι διανθισμένα με σκουπίδια και μπάζα. Ψίθυροι από τις δημοτικές υπηρεσίες κάνουν λόγο για αρμοδιότητα πρασίνου που έχει ανατεθεί σε ιδιώτη για λόγους οικονομίας ενώ σε ό,τι αφορά τις μοναδικές τρεις σακούλες απορριμμάτων της ντροπής που κρέμονται από τα κατεστραμμένα συρματοπλέγματα η εκτίμηση είναι πως χρήματα υπάρχουν αλλά δεν διατίθενται για το προφανές και αναγκαίο: καλαθάκια απορριμμάτων με σακούλες για τους περαστικούς.
Στο κουφάρι του Μπιτς Βόλεϊ
Το αποκρουστικό σκηνικό ερήμωσης και εγκατάλειψης φτάνει στο αποκορύφωμά του πλησιάζοντας προς την περιοχή του Ολυμπιακού Κέντρου Μπιτς Βόλεϊ, γύρω από το κουφάρι του οποίου έχουν βρει καταφύγιο άστεγοι στρώνοντας τα υπάρχοντά τους στην αμμώδη ζώνη του, ανάμεσα από μια βλάστηση άναρχη η οποία μόνο ανασφάλεια προκαλεί στους διαβάτες, γι' αυτό και η ευρύτερη περιοχή είναι παντελώς έρημη.
Οσο για το εσωτερικό του σταδίου, αυτό είναι λεηλατημένο, ενώ και οι εξωτερικοί χώροι του είναι πλέον πνιγμένοι από άγρια χόρτα, σκουπίδια και πεταμένα παλιοσίδερα τα οποία φτάνουν μερικά μόνο μέτρα από την εκβολή του Ιλισού ποταμού. Επιστρέφοντας προς το Φάληρο, παραλιακά πλέον, από τη μαρίνα, συναντά ξανά κανείς σημάδια ζωής: παιδιά με ποδήλατα, νέους με ρόλερ, γονείς με καρότσια, παρέες που απολαμβάνουν τον ήλιο δίπλα στη θάλασσα και τα αραγμένα πλεούμενα.
Και, φτάνοντας παραλιακά πίσω στο Π. Φάληρο, έξω ακριβώς από την πρόσοψη του Τάε κβον ντο, ακόμα μια πλαστική πορτοκαλί σακούλα σκουπιδιών, με το γνωστό λογότυπο, κρεμασμένη από μια μεταλλική κουπαστή θυμίζει στον περαστικό τον εφιάλτη που παραμονεύει μερικά μέτρα πιο μέσα, στην παράλληλη διαδρομή της ντροπής.
Ενας απέραντος σκουπιδότοπος από τις αρχές του ’80
Παραλιακό μέτωπο Φαληρικού Ορμου: μια περιοχή που στο πέρασμα του χρόνου παρέμενε κατά βάση - με μικρές χρονικές εξαιρέσεις - μια «άτυπη» χωματερή.
Από τις αρχές κιόλας της δεκαετίας του '80, η κατασκευή του Σταδίου Ειρήνης και Φιλίας δεν βελτίωσε την ήδη επιβαρυμένη κατάσταση. Λύματα από τον Κηφισό και τον Ιλισό κατέληγαν στο παραλιακό μέτωπο, μετατρέποντάς το σε έναν απέραντο βούρκο. Μια κατάσταση που θα παραμείνει έτσι έως και τα μέσα της επόμενης δεκαετίας, όταν τελικά μπαίνει στον σχεδιασμό για τα ολυμπιακά ακίνητα. Μέχρι τότε σκουπίδια, μπάζα και παράγκες σε όλο το μήκος και το πλάτος της παραλίας από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας έως και τις Τζιτζιφιές, καταυλισμοί και κάψιμο λάστιχων, που έκαναν την περιοχή απρόσιτη και απαγορευτική για τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες. Ο όποιος σχεδιασμός για τουριστική αξιοποίηση του παραλιακού μετώπου του Φαληρικού Ορμου παρέμενε στα συρτάρια.
Η μοναδική… αναλαμπή για την περιοχή ήταν η εποχή των Ολυμπιακών Αγώνων, όπου όμως με τη λήξη έληξε και η περίοδος αίγλης της. Αρκεί κανείς να θυμηθεί πως οι μισές και πλέον εγκαταστάσεις δεν χρησιμοποιήθηκαν καν την περίοδο των Αγώνων.
Οι συζητήσεις και οι προγραμματισμοί για ανάπλαση του σημείου και αξιοποίηση των ολυμπιακών ακινήτων άργησαν… μερικές δεκαετίες. Ούτε δηλώσεις από επίσημα χείλη, όπως «η παραλιακή ζώνη του Φαληρικού Ορμου αποτελεί τη φυσική διέξοδο του Λεκανοπεδίου της Αθήνας στον Σαρωνικό» δεν ήταν αρκετές για να μπει μπροστά το όποιο σχέδιο μετατροπής της περιοχής σε αυτό που θα έπρεπε να είναι.
Μπάζα, παλιοσίδερα και πλαστικά
Χρόνια μετά τους Αγώνες, το παραλιακό μέτωπο του Φαληρικού Ορμου επέστρεψε στην προ Ολυμπιάδας εποχή: ένας απέραντος σκουπιδότοπος. Και πάλι μπάζα, παλιοσίδερα, πλαστικά, βαρέλια συνέθεταν την περιοχή, που είχε αναπλαστεί για τους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Μια βόλτα τρία χρόνια μετά τους αγώνες ήταν αρκετή για να διαπιστώσει κανείς πως η εικόνα από το Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας έως τις ολυμπιακές εγκαταστάσεις του Beach Volley δεν διέφερε σχεδόν σε τίποτα από την εικόνα της παραλίας το 2003. Τα φυτά που είχαν φυτευτεί στην παραλία λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες αφέθηκαν στην τύχη τους και ξεράθηκαν, ενώ τα λάστιχα ποτίσματος μετά δυσκολίας διακρίνονταν ανάμεσα στους σωρούς των σκουπιδιών. Ακόμη και όσοι τολμηροί, όμως, ήθελαν να φτάσουν στην παραλία αποθαρρύνονταν καθώς η πρόσβαση για τους πεζούς μέσα από τις λεωφόρους ήταν αδύνατη.