Ο Σουλτάνος σε σταυροδρόμι
«Σημείο καμπής» χαρακτήρισε ο τούρκος πρόεδρος, στην απρόσμενα «γειωμένη» και μετριοπαθή ομιλία που πραγματοποίησε από τα κεντρικά γραφεία του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ), το βράδυ της κυριακάτικης εκλογικής αναμέτρησης, το αποτέλεσμά της, που συνιστά τη μεγαλύτερη ήττα της καριέρας του, σε αριθμούς αλλά και σε συμβολισμούς. Μια ημέρα μετά, υπό το σοκ της απώλειας ακόμη και «προπυργίων» του ΑΚΡ στην Κωνσταντινούπολη, τη Μαύρη Θάλασσα και την Ανατολία από τον θριαμβευτή των εκλογών, το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν συγκάλεσε εκτάκτως το Κεντρικό Εκτελεστικό Συμβουλίο (ΜΥΚ) προκειμένου να αξιολογηθούν τα αποτελέσματα ανά επαρχία και περιφέρεια.
«Ποια βήματα μπορεί να κάνει ο τούρκος πρόεδρος;» αναρωτιέται ο τούρκος αναλυτής Τουρχάν Μποζκούρτ, προβλέποντας κυβερνητικό ανασχηματισμό, καρατομήσεις υπουργών και μη αποκλείοντας ακόμη και το ενδεχόμενο των πρόωρων εκλογών. «Δυο μονοπάτια έδειξαν τα εκλογικά αποτελέσματα: Ποιο θα πάρει ο Ερντογάν;» αναρωτιέται κι ο Οζμάν Τζακλί στην τουρκική «Duvar» ενώπιον των νέων δυσοίωνων για το ΑΚΡ εξισώσεων που ανέδειξαν οι κάλπες της περασμένης Κυριακής, με τον απρόσμενο θρίαμβο του CHP (αναδείχθηκε σε πρώτο κόμμα, με ποσοστό 37,76%), αλλά και την εκτόξευση του Νέου Κόμματος Ευημερίας στην τρίτη θέση, απειλώντας ευθέως το ΑΚΡ.
Τα σενάρια
Το πρώτο σενάριο για τη επόμενη ημέρα είναι «περισσότερος αυταρχισμός» εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας Μπουράκ Μπιλγκεχάν Οζπέκ. Το δεύτερο, «η επιστροφή στο κοινοβουλευτικό σύστημα» προσθέτει. «Η πόλωση κάνει το ΑΚΡ να χάνει» διακρίνει, θεωρώντας πιθανή την κρίση εντός της Λαϊκής Συμμαχίας και την επιδείνωση των σχέσεων των κυβερνητικών εταίρων ΜΗΡ και ΑΚΡ στην περίπτωση που ο τούρκος πρόεδρος επιλέξει να επιστρέψει στο κοινοβουλευτικό ή σε ένα ημιπροεδρικό σύστημα.
«Μην έχετε αυταπάτες. Ο Ερντογάν θα συνεχίσει με το ίδιο αυταρχικό καθεστώς και δεν θα πάει σε πρόωρες εκλογές. Δεν υπάρχει άλλο σενάριο. Τα υπόλοιπα είναι ευχολόγια» τονίζει στα «ΝΕΑ» διπλωματική πηγή με εμπειρία στην Τουρκία, αναγνωρίζοντας ωστόσο «το σοκ» που έχει υποστεί ο τούρκος πρόεδρος από την ήττα του. «Ενα κόμμα που έχει να πάρει την εξουσία από το 1971, το CHP, βγήκε πρώτο. Είναι η μεγάλη του ευκαιρία να ανασυνταχθεί. Ο τουρκικός λαός έχει πολλές φορές, και σε δημοτικές και σε γενικές εκλογές, ξαναπεί «στοπ». Ισως ξαναβρίσκει τον εαυτό του. Αλλά μη βιαζόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα» είναι η προτροπή του συνομιλητή μας. «Αυτοί που φοβούνται σήμερα είναι η υψηλή γραφειοκρατία στα υπουργεία, που έτρεχε κατά την προεκλογική περίοδο στην Κωνσταντινούπολη, ζητώντας ψήφους για τον Κουρούμ. Κάποιοι εξ αυτών, ίσως 1-2 υπουργοί, θα θυσιαστούν. Μην περιμένετε όμως να αλλάξει ο Ερντογάν κάτι άλλο» επαναλαμβάνει.
Επιστροφή στις αξίες
«Τα αποτελέσματα των εκλογών, μια προσωπική νίκη του Ιμάμογλου, αλλά και μια εκλογική επιτυχία για το CHP και επιδοκιμασία της νέας ηγεσίας του κόμματος, του Οζγκούρ Οζέλ, έδειξαν ότι αν το κόμμα επιστρέψει στις αξίες του, ανακτώντας την ταυτότητά του, μπορεί να προσελκύσει τους ψηφοφόρους και να ανατρέψει ένα status quo δεκαετιών» υπογραμμίζει στα «ΝΕΑ» ο αντιπρόεδρος του CHP και ακαδημαϊκός Ιλχάν Ουζτζέλ.
«Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν πίστευε ότι μπορούσε να πάρει αυτό που θέλει, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες, σε πείσμα όλων όσων υπομένει το εκλογικό σώμα. Ο υψηλός πληθωρισμός, οι αφόρητες συνθήκες ζωής στις μεγάλες πόλεις, τα εκτοξευόμενα ενοίκια, η διαφθορά, οι αδύναμοι υποψήφιοί του συνέβαλαν στην εκλογική ήττα του ΑΚΡ» προσθέτει ο Ουζτζέλ.
Ραγδαίες εξελίξεις προκαλεί κι η παταγώδης ήττα του Καλού Κόμματος της Μεράλ Ακσενέρ, που συγκάλεσε το Συμβούλιο του κόμματος για την προετοιμασία έκτακτου συνεδρίου. Διαρροές θέλουν την ηγέτιδα του εθνικιστικού κόμματος να παραιτείται.