Αναζητείται Ηρακλής…
Από μόνη της η είδηση ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή, ο γνωστός πληθωρισμός, μειώθηκε στην Ευρωπαϊκή Ενωση και στην Ελλάδα αυξήθηκε, ενώ ήταν ήδη πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, φανερώνει αυτόματα πως έχουμε πρόβλημα. Πόσο μεγάλο; Θα το δούμε με ακρίβεια όταν σε μερικές ημέρες η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα δώσει στη δημοσιότητα τα αναλυτικά στοιχεία για τον πληθωρισμό του Μαρτίου.
Σε κάθε περίπτωση, στο υπουργείο Ανάπτυξης και στην κυβέρνηση κάθε άλλο παρά ικανοποιημένοι μπορεί και πρέπει να αισθάνονται από τον πρώτο μήνα εφαρμογής των μέτρων για τον έλεγχο των τιμών στα σουπερμάρκετ. Δικαιολογίες του παρελθόντος, που ήταν αληθινές, ότι αυξήθηκαν οι τιμές των καυσίμων ή οι τιμές του κακάου, της ζάχαρης και των εισαγόμενων χυμών, δεν νομίζω πως χωρούν. Απλώς γιατί αυτά είναι προϊόντα που επηρεάζουν κάθε χώρα και στις άλλες χώρες ο πληθωρισμός μειώθηκε. Αργά αλλά σταθερά. Σε εμάς που περάσαμε το μεγαλύτερο μέρος του κύματος ακρίβειας στις χαμηλές θέσεις, παρατηρείται τώρα που το φαινόμενο εκτονώνεται μια σταθερή παρουσία στις υψηλές θέσεις, με την ακρίβεια να επιμένει ανοδικά, επίσης αργά αλλά σταθερά. Και αυτό δεν είναι καλό, όχι μόνο γιατί τα εισοδήματα είναι πολύ χαμηλότερα από τις υπόλοιπες χώρες, αλλά και γιατί οι έλληνες καταναλωτές πλήρωναν ακριβότερα πολλά προϊόντα ακόμα και πριν από την πληθωριστική κρίση, ακόμα και μέσα στην οικονομική κρίση.
Το καμπανάκι για επανασχεδιασμό της κυβερνητικής πολιτικής για την ακρίβεια είναι ηχηρό και θυμίζει έντονα τις πρώτες αποτυχημένες προσπάθειες να αντιμετωπιστεί το σοκ στους λογαριασμούς του ρεύματος, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Τότε είχαν χρειαστεί 8 μήνες για να αντιληφθεί η κυβέρνηση ότι δεν αρκούν συμβατικά μέτρα, αλλά χρειάζονται υβριδικές λύσεις, και είχαν βρεθεί με τον εξαιρετικά πετυχημένο μηχανισμό στήριξης που δημιουργήθηκε.
Μια νέα τέτοια μεγάλη, πρωτότυπη λύση χρειάζεται και τώρα. Σε διαφορετική περίπτωση ο γόρδιος δεσμός των ανατιμήσεων στα ράφια των σουπερμάρκετ δεν πρόκειται να σπάσει. Οι προμηθευτικές εταιρείες είναι σαφές ότι προσαρμόστηκαν. Αλλαξαν τα προϊόντα, τα «ελάφρυναν» από προϊόν και τα λάνσαραν σε μια τιμή που ικανοποίησε την κυβέρνηση, αλλά όχι τον καταναλωτή. Την ίδια στιγμή συνεχίστηκαν οι αδικαιολόγητες αυξήσεις σε άλλους τομείς. Θα μάθουμε επίσημα σε λίγες ημέρες ότι οι ακτοπλοϊκές εταιρείες, οι οποίες είχαν αυξήσει τα εισιτήρια στην αρχή της ενεργειακής κρίσης και όταν αυτή πέρασε δεν τα μείωσαν, τώρα τα αυξάνουν, καθώς οι τιμές των καυσίμων αυξήθηκαν, λέει, εκ νέου. Παρεμπιπτόντως, τον τελευταίο χρόνο οι διεθνείς τιμές του πετρελαίου κινούνται σταθερά μεταξύ 70 και 90 δολαρίων το βαρέλι, κοντά δηλαδή στον ιστορικό τους μέσο όρο. Κι όμως, σε κάθε ανοδικό ξέσπασμα τα εισιτήρια ανεβαίνουν και άλλο.
Το νέο ωστόσο μεγάλο πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση είναι αυτό των ανατιμήσεων των υπηρεσιών. Οι επιτηδευματίες, τώρα που πλησιάζουν οι φορολογικές δηλώσεις και υπολογίζουν τον φόρο βάσει τεκμηρίων που θα πληρώσουν, αρχίζουν να μετακυλίουν σχεδόν εκδικητικά την επιβάρυνση στους πελάτες τους. Ηδη καταγράφεται η μεγαλύτερη επιβάρυνση του πληθωρισμού από τις υπηρεσίες.
Ο πληθωρισμός είναι σαν Λερναία Υδρα, έχει πολλά πλοκάμια και μόλις κόβεις ένα, αυτόματα πετάγεται άλλο. Και έναν Ηρακλή δεν έχουμε βρει ακόμη.