Μελάνι που εξαφανίζεται, πλαστά γκάλοπ και νοθεία
Τα δημοσιεύματα είναι καταστροφολογικά και χαρακτηρίζονται από βαθιά περιφρόνηση για τον Εμανουέλ Μακρόν, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι και την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Οι Ουκρανοί είναι «έτοιμοι να καθαιρέσουν» τον ηγέτη τους, ο Μακρόν παραβιάζει τους γαλλικούς «κανόνες» με τη βοήθεια προς την Ουκρανία, μια «ανεξέλεγκτη εισροή» από τα ανατολικά «βλάπτει σοβαρά τους Γερμανούς».
Σύμφωνα με νέα έρευνα, αυτά είναι μόνο μερικά παραδείγματα μιας τεράστιας φιλορωσικής προπαγανδιστικής εκστρατείας που κατακλύζει λογαριασμούς στο Facebook γάλλων και γερμανών πολιτών, ενόψει των ευρωεκλογών του επόμενου μήνα.
Οι αναρτήσεις – που συγκεντρώθηκαν από τον ειδικό της τεχνολογίας Πολ Μπουσό – δημοσιεύτηκαν όλες στο Facebook κατά τις πρώτες 13 ημέρες του Μαΐου. Καμία δεν χαρακτηρίστηκε πολιτική διαφήμιση, κάτι που αποτελεί σαφή παραβίαση των κανόνων της Meta και πιθανή παραβίαση του κοινοτικού δικαίου. Τον Απρίλιο, η Κομισιόν άνοιξε έρευνα για τη Meta λόγω υποψιών ότι απέτυχε να αποτρέψει τη διάδοση παραπλανητικών διαφημίσεων και παραπληροφόρησης.
Συστημική αποτυχία
Ο Μπουσό, διδάκτωρ ερευνητής στη Σχολή Ανωτέρων Σπουδών στις Κοινωνικές Επιστήμες στο Παρίσι, πιστεύει ότι οι διαφημίσεις αποκαλύπτουν μια «συστημική αποτυχία» της πλατφόρμας Meta. Σε μια προηγούμενη έκθεση για την AI Forensics, ο Μπουσό είχε διαπιστώσει ότι τα κείμενα της φιλορωσικής προπαγάνδας είχαν φτάσει σε 38 εκατομμύρια μεμονωμένους λογαριασμούς στη Γαλλία και τη Γερμανία μεταξύ Αυγούστου 2023 και Μαρτίου 2024, με τους περισσότερους να περνούν απαρατήρητοι. Λιγότερο από το 5% των αδήλωτων πολιτικών διαφημίσεων που εμφανίζονται στο Facebook σε 16 ευρωπαϊκές χώρες εντοπίστηκε από το σύστημα ανίχνευσης της Meta, σύμφωνα με την AI Forensics.
«Είναι τεχνικά εφικτό να εντοπιστεί σε πραγματικό χρόνο ένα συντονισμένο δίκτυο προπαγάνδας», είπε ο Μπουσό. «Το γεγονός ότι η Meta δεν αντιμετωπίζει συστηματικά αυτό το ζήτημα δείχνει έλλειψη προθυμίας, περισσότερο από έλλειψη τεχνικής σκοπιμότητας».
Παραπληροφόρηση
Η παραπληροφόρηση είναι μόνο μια πτυχή της ξένης παρέμβασης που αντιμετωπίζουν οι ευρωπαϊκές δημοκρατίες, παράλληλα με την κατασκοπεία, τις επιχειρήσεις επιρροής και τις επιθέσεις στον κυβερνοχώρο. «Η κλίμακα της απειλής είναι πολύ υψηλή», είπε η Ναταλί Λουαζό, γαλλίδα ευρωβουλευτής με το κόμμα του Μακρόν, η οποία προεδρεύει της υποεπιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την ασφάλεια και την άμυνα. «Η Ρωσία επενδύει εδώ και δεκαετίες σε παρεμβάσεις σε ορισμένες δυτικές χώρες, κυρίως στη Γαλλία», πρόσθεσε, αναφερόμενη στην υποστήριξη του Κρεμλίνου σε γαλλικά πολιτικά κόμματα, σε στενούς δεσμούς με γάλλους διανοούμενους και πολιτικούς και στη «μαζική» επένδυση της Ρωσίας στη χειραγώγηση πληροφοριών.
Δεν πρόκειται για μια αφηρημένη απειλή. «Δεν είναι επιστημονική φαντασία, είναι ήδη εδώ», είπε η Λουαζό, επικαλούμενη τις περσινές εκλογές στη Σλοβακία, όπου ένας φιλευρωπαίος και φιλονατοϊκός υποψήφιος, ο Μίσαλ Σίμετσκα της Προοδευτικής Σλοβακίας, έχασε στο νήμα από τον Ρόμπερτ Φίτσο, τον λαϊκιστή ηγέτη που έπεσε θύμα αυτή την εβδομάδα μιας απόπειρας δολοφονίας. Η ήττα του Σίμετσκα ήρθε μετά την εμφάνιση ενός πλαστού ηχητικού που υποτίθεται ότι τον έδειχνε να συζητά πώς θα νοθεύσει τις εκλογές αγοράζοντας ψήφους.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι έχουν αποκαλύψει χιλιάδες παραδείγματα παραπληροφόρησης την τελευταία δεκαετία και είναι έτοιμοι για ένα κύμα fake δημοσιευμάτων με στόχο να δημιουργηθεί σύγχυση για την εκλογική διαδικασία. Σε πρόσφατες εκλογές σε όλη την ήπειρο, ψηφοφόροι διάβασαν κατασκευασμένες ιστορίες για μελάνι σε πένες αξιωματούχων που εξαφανίζεται, στημένες δημοσκοπήσεις και απάτες με την εκλογική ψήφο.
Δεύτερη θητεία
Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, η οποία διεκδικεί μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μετά τις εκλογές της ΕΕ, υποσχέθηκε την περασμένη εβδομάδα να δημιουργήσει ένα κέντρο της ΕΕ για την αντιμετώπιση των ξένων παρεμβάσεων. Η Επιτροπή, πρόσθεσε, θα είναι «σε επαγρύπνηση και δεν θα κάνει συμβιβασμούς» στην επιβολή της νομοθεσίας της ΕΕ, ιδίως της Πράξης για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες της ΕΕ, η οποία αποσκοπεί στην προστασία των πολιτών από την παραπληροφόρηση – και παρέχει τη νομική βάση για τη διερεύνηση της παραπληροφόρησης στις πλατφόρμες Meta.
Η Λουαζό είπε ότι βλέπει πολύ θετικά ένα κέντρο της ΕΕ για την αντιμετώπιση της ξένης παρέμβασης. Εχει υποστηρίξει άλλωστε ότι η ΕΕ χρειάζεται ένα ισοδύναμο του γαλλικού πρακτορείου Viginum. Σε μια συνέντευξη πριν ανακοινωθεί η υπόσχεση της Φον ντερ Λάιεν, η Λουαζό ανέφερε ότι η απάντηση της ΕΕ ήταν ανεπαρκής ως προς το μέγεθος της απειλής: «Υπάρχει ένα είδος νωθρότητας ή εφησυχασμού που επιτρέπει στη Ρωσία να συνεχίσει να εργάζεται».