Προσδίδοντας διαφορετικό νόημα στη ζωή: Η πρόταση της συγχωρητικότητας
Στο μυαλό μας η συγχωρητικότητα είναι συνήθως μια θρησκευτική «υποχρέωση» που στην προσωπική μας ζωή σπάνια έχει θέση. Αν κάποιος μας έβλαψε, η δική μας αντίδραση είναι να τον βλάψουμε και εμείς, ει δυνατόν περισσότερο. Η ίδια νοοτροπία βέβαια ισχύει και για τις διαφορές μεταξύ οπαδών αθλητικών ομάδων, ή ακόμα και λαών, όπως τόσο έντονα ζούμε τελευταία.
Ομως εκτός από τη διαχρονική έμφαση από πολλές θρησκείες για τον ρόλο της συγχωρητικότητας στην πνευματική υγεία, τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερες επιστημονικές μελέτες αποδεικνύουν ότι η συγχωρητικότητα βοηθάει σημαντικά την υγεία μας.
Μια πρόσφατη μελέτη στο Πανεπιστήμιο Sinu της Κολομβίας, που δημοσιεύθηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό «International Journal of Public Health», με τίτλο «Οι καμπάνιες για συγχωρητικότητα βελτιώνουν τη συγχωρητικότητα, ψυχική υγεία και ευδαιμονία;», αφορά 2.878 φοιτητές που εκπαιδεύτηκαν με 16 τεχνικές στην ανάπτυξη της συγχωρητικότητας και τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά.
Στην καμπάνια αυτή συμμετείχαν και γνωστοί καθηγητές από άλλα πανεπιστήμια μεταξύ των οποίων το Harvard και το Stanford.
Ενας από τους επικεφαλής της μελέτης αυτής, ο καθηγητής Tyler J. VanderWeele, τόνισε πρόσφατα: «Συχνά κάνουμε μια πραγματικά πολύ καλή δουλειά στη μελέτη της φυσικής υγείας και της μελέτης του οικονομικού εισοδήματος – και πράγματι αυτά τα θέματα είναι σημαντικά, αλλά οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για κάτι περισσότερο από αυτά.
Τους ενδιαφέρουν επιπλέον να είναι ευτυχείς, να έχουν την αίσθηση ότι η ζωή τους έχει νόημα και σκοπό». Ιδιαίτερα για την ανάγκη της συγχωρητικότητας σε πρόσφατη ανακοίνωση του Προγράμματος του Harvard για την «Ανθρώπινη Ευδαιμονία», που πρόσφατα χρηματοδοτήθηκε με 43 εκατομμύρια ευρώ, καλεί όλους μας σε μια τοπική, εθνική και παγκόσμια καμπάνια.
«Η συγχωρητικότητα περιλαμβάνει την αντικατάσταση της κακής επιθυμίας προς τον επιτιθέμενο με καλή επιθυμία. Αυτό δεν σημαίνει υποχρεωτικά ότι παραβλέπουμε την άδικη επίθεση αλλά δεν ζητούμε τιμωρία από αίσθηση εκδίκησης».
Επειδή αυτό είναι πολύ δύσκολο οι ερευνητές περιέγραψαν σε ένα βιβλιαράκι (που έχει μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες) τεχνικές που τελικά βοηθιέται ο αναγνώστης να προχωρήσει σε αυτή την απόφαση που συνδέεται με τη σωματική και πνευματική του υγεία.
Στην Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση, η συγχωρητικότητα επιτυγχάνεται μέσα στην κοινότητα της Εκκλησίας.
«Η Εκκλησία δεν βοηθάει με όσα λέγει αλλά με ό,τι είναι: κοινότητα αγάπης, μιας αγάπης που δεν είναι συναίσθημα, αλλά σχέση, πράγμα που απαιτεί συνύπαρξη και αποδοχή, χωρίς αποκλειστικότητα και όρους» σύμφωνα με τον Μητροπολίτη Περγάμου Ιωάννη Ζηζιούλα.
Μάλιστα κάπου αλλού αναφέρει ότι «το να συνυπάρξουμε αιώνια με κάποιον που δεν έχουμε αποδεχθεί και δεν έχουμε συγχωρέσει αυτό είναι η Κόλαση! Γιατί Κόλαση δεν είναι κάτι που το επιβάλλει ο Θεός που τιμωρεί, αλλά είναι κάτι που εμείς δημιουργούμε για τον εαυτό μας».
Στις μέρες μας, που η διεθνής συζήτηση γίνεται για τα περισσότερα όπλα που θα χορηγήσει η Δύση στην Ουκρανία και το Ισραήλ για να αντιμετωπίσουν την εγκληματική αρχική επίθεση εναντίον τους από τη Ρωσία και τη Χαμάς, θα άξιζε να συζητηθούν εκτός από τις διεθνείς κυρώσεις, και η εναλλακτική πρόταση της συγχωρητικότητας, που αποδεδειγμένα βοηθάει τη σωματική και ψυχική υγεία όλων όσοι την ασπασθούν.
Ο καθηγητής Δημήτρης Λινός είναι διευθυντής της Χειρουργικής
Κλινικής του Ομίλου ΥΓΕΙΑ, Lecturer in Surgery Harvard Medical School και εθελοντής ιερέας