Η ηθοποιός που δεν πήγε σχολείο αλλά διαμόρφωσε τις γυναικείες αμοιβές στο Χόλιγουντ
Η μετακίνησή της από τη σκηνή στην οθόνη απορρίφθηκε ως μόδα, αλλά η Μαίρη Πίκφορντ (Mary Pickford) κέρδισε εκατομμύρια και συνίδρυσε την United Artists. Πώς, τελικά, η «γριά μαϊμού», όπως την αποκαλούσαν οι εικονολήπτες, έγινε η «αγαπημένη της Αμερικής», συμβάλλοντας στη διαμόρφωση της αμερικανικής κινηματογραφικής βιομηχανίας;
Το 1911, ο Αμερικανός σεναριογράφος και σκηνοθέτης, William deMille, έκανε την πιο ανόητη πρόβλεψη στην ιστορία της υποκριτικής. Ένα παιδί του θεάτρου που γνώριζε εγκατέλειπε τη σκηνή για την κινηματογραφική οθόνη. «Δεν μπορεί να είναι πάνω από 17 ετών», έγραφε σε ένα γράμμα του, «και τώρα πετάει ολόκληρη την καριέρα της στον κάδο των αχρήστων και θάβεται σε μια φτηνή μορφή διασκέδασης. Ποτέ δεν θα βγάλει αληθινά λεφτά με αυτές τις καλπάζουσες ταινίες».
Το θέατρο είχε ηλικία 2.500 ετών, και αυτό το κορίτσι ρίσκαρε το μέλλον της για μια μόδα. «Πείτε αντίο στη μικρή Μαίρη Πίκφορντ. Δεν θα την ξανακούσει κανείς».
Photo: Wikimedia Commons
Ο τρόπος που οι γωνίες των ματιών της έγερναν όταν χαμογελούσε
Τέσσερα χρόνια αργότερα, η Μαίρη Πίκφορντ ήταν η πιο διάσημη γυναίκα στον κόσμο- η πρώτη γυναίκα διασημότητα που δεν ήταν γνωστή μόνο από το όνομα, τη φήμη ή τις φωτογραφίες της, αλλά ακόμη και από τον τρόπο που οι γωνίες των ματιών της έγερναν όταν χαμογελούσε.
Όλοι όσοι την είχαν δει στην «Τες της Χώρας της Καταιγίδας» (1914) ή στα «Κουρέλια» (1915) ήξεραν ακριβώς πώς έμοιαζε – μακριές μπούκλες, παιδικά φορέματα, η εικόνα της αθωότητας – και πάγωσαν την εικόνα της στο μυαλό τους, έτσι για πάντα.
Οι μπούκλες κόστιζαν 50 δολάρια η καθεμία, μια περιουσία όταν το εισιτήριο του κινηματογράφου κόστιζε μόλις ένα πεντάλεπτο, και η Πίκφορντ ταξίδευε με μια βαλίτσα από αυτές.
Δείτε το βίντεο
Μια αλλόκοτη φιγούρα
Τα μαλλιά της τής ανήκαν, αλλά αυτή ανήκε σε όλους. Οι ξένοι έκλεβαν τα λουλούδια από το καπέλο της και αναστατώνονταν αν έτρεχε ξυπόλητη στην ταινία. Όταν ένα παιδί εντόπιζε την αγαπημένη της Αμερικής με μανικιούρ – «Μαμά! Δεν είναι αληθινό κοριτσάκι! Έχει μακριά νύχια!» – η Πίκφορντ τα έκοψε κοντά και απαγόρευσε στον εαυτό της να παίζει με κραγιόν και μολύβια δημοσίως, μήπως κάποιος νομίσει ότι καπνίζει, κιόλας.
Μια φορά, ένας άντρας την κοίταζε επί δύο λεπτά και τελικά της είπε: «Μπορεί να έχεις το πρόσωπο ενός αγγέλου και την καρδιά ενός διαβόλου. Αν έχεις, σε λυπάμαι. Αν δεν έχεις, προσεύχομαι για σένα».
Οι μπούκλες κόστιζαν 50 δολάρια η καθεμία, μια περιουσία όταν το εισιτήριο του κινηματογράφου κόστιζε μόλις ένα πεντάλεπτο, και η Πίκφορντ ταξίδευε με μια βαλίτσα από αυτές
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μετάξι και ατσάλι
Η Πίκφορντ, ωστόσο, είχε δουλέψει σκληρά γι’ αυτή τη φήμη. Η σκληρή δουλειά ήταν το μόνο που ήξερε.
Αν ρωτούσατε την Πίκφορντ γιατί το κοινό την αγαπούσε, θα απαντούσε ότι δεν είχε την ψευδαίσθηση ότι ήταν η πιο όμορφη ή ταλαντούχα ηθοποιός του Χόλιγουντ. Οι εικονολήπτες την αποκαλούσαν «γριά μαϊμού» και η Πίκφορντ ήξερε ότι ήταν καταλληλότερη για ελαφριά ψυχαγωγία παρά για σύνθετες τραγωδίες.
Ο κόσμος ερωτευόταν τον συνδυασμό της απαλότητας και του ατσαλιού της. Οι χαρακτήρες της σε ταινίες όπως «Η Μικρή Πριγκίπισσα» (1917) και «Ο Μπαμπάς με τα Μακριά Πόδια» (1919) ήταν ευάλωτοι. Ήταν φτωχοί- ή ήταν πλούσιοι και γίνονταν φτωχοί- ήταν ορφανοί ή εγκαταλελειμμένοι ή απλώς τους είχαν αφήσει να σώσουν την κατάσταση – αλλά ποτέ δεν έσπασαν.
Photo: Wikimedia Commons
Έδειχνε βικτοριανή και ενεργούσε μοντέρνα
Η Πίκφορντ, η οποία πιστώνεται με τον ορισμό του αρχέτυπου της νεαρής γυναίκας του κινηματογράφου, ήταν η πρώτη κοντινή ηθοποιός του Χόλιγουντ και η συνείδηση του Χόλιγουντ. Οι στρατιώτες φορούσαν το πορτρέτο της σε λουκέτα που έπαιρναν μαζί τους στον πόλεμο.
Έδειχνε βικτοριανή και ενεργούσε μοντέρνα. Ήταν η πρώτη ηθοποιός που πέταξε με αεροπλάνο στον κινηματογράφο και εφηύρε τον φωτισμό spot για να δείχνει νεότερη. Πριν από την Πίκφορντ, ο κινηματογράφος ήταν κακόφημος.
Δεν είναι περίεργο που η αλλαγή καριέρας της ανησύχησε τον , William deMille. Αλλά αντί το Χόλιγουντ να την καταστρέψει, εκείνη βοήθησε στη διάσωσή του – γεγονός που την καθιστά την απόλυτη ηρωίδα του Χόλιγουντ.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Γεννημένη να επιτύχει
Όχι ότι το Χόλιγουντ ήταν ο στόχος. Όταν η Πίκφορντ ήταν πέντε ετών και την έλεγαν ακόμη Γκλάντις Σμιθ, η χήρα μητέρα της Σάρλοτ επέτρεψε σε ένα περιοδεύον θεατρικό ζευγάρι να την ανεβάσει στη σκηνή έναντι αμοιβής. Το χειροκρότημα ήταν υπέροχο- τα μετρητά ήταν καλύτερα.
Η Πίκφορντ είχε ως γνώμονα την επιτυχία, σχεδόν τρομακτικά, ακόμη και στα πρώτα της χρόνια ως ηθοποιός. Μάτωνε τα μάγουλά της με μια καρφίτσα για να μιμηθεί τις μεγαλύτερες καλλονές που φορούσαν ρουζ.
Το σχολείο είχε τελειώσει – η Πίκφορντ φοίτησε μόνο για τρεις μήνες – και αντ’ αυτού έμαθε να διαβάζει από τις διαφημιστικές πινακίδες που έβλεπε στο δρόμο. Ισχυριζόταν ότι μισούσε δια βίου το σκούρο κόκκινο χρώμα των καθισμάτων των τρένων.
Οι ταινίες ήταν ιδέα της μητέρας της
Είχε γνωρίσει τον deMille όταν έπαιξε στο έργο του στο Broadway σε ηλικία 15 ετών. Ο μικρότερος αδελφός του Cecil (ο οποίος έγραψε με κεφαλαίο το οικογενειακό όνομα για να το κάνει DeMille) ήταν ένα άλλο μέλος του καστ. Και οι δύο άνδρες θα γίνονταν μεγάλα ονόματα στο Χόλιγουντ – χρόνια αφότου η Πίκφορντ έδειξε στους αμφισβητίες ότι μπορούσε να γίνει σταρ. Έφτασε το 1910, ένα μήνα πριν το Χόλιγουντ πάρει το επίσημο όνομά του, ως το ανερχόμενο αστέρι της εταιρείας Biograph του DW Griffith.
Οι ταινίες ήταν ιδέα της μητέρας της. Στην αρχή, η Πίκφορντ ήλπιζε ότι ο Griffith θα έλεγε όχι. Αλλά εκείνες τις πρώτες μέρες, οι σκηνοθέτες έψαχναν απεγνωσμένα για ηθοποιούς, οπότε την έσυρε στο στούντιό του, έβαψε το πρόσωπό της ασπρόμαυρο – «έμοιαζα με τον Πάντσο Βίγια», γκρίνιαζε – και διέταξε αυτή την έφηβη βετεράνο του θεάτρου να υπερβάλλει. Εκείνη αρνήθηκε, και η δυναμική της σχέσης τους δεν άλλαξε ποτέ.
Ο Griffith ήταν αποφασισμένος να σπάσει τη θέληση της Πίκφορντ, κοροϊδεύοντάς την ως «τη Μεγάλη Αφίλητη» – και ήταν η μόνη ηθοποιός που αντιστάθηκε, επειδή είχε τη θεατρική της καριέρα ως δίχτυ ασφαλείας.
Photo: Wikimedia Commons
Ο μισθός της εκτοξεύτηκε
Μια μέρα, μετά την επιτυχία που σημείωσε μια πρώιμη μικρού μήκους ταινία με τίτλο Wilful Peggy, η Πίκφορντ αναγνωρίστηκε από τρεις οπαδούς. Ο κόσμος ήξερε το πρόσωπό της. Ζήτησε αμέσως από τον Griffith αύξηση 5 δολαρίων.
Εκείνος προσπαθούσε να την εμποδίσει να συνειδητοποιήσει την αξία της – είχε διατάξει να σκιστεί όλη η αλληλογραφία των θαυμαστών που απευθυνόταν στο «κορίτσι με τις χρυσές μπούκλες» πριν προλάβει να τη δει – αλλά η φήμη που αποκτούσε δεν μπορούσε να αποφεύγεται για πάντα. Όχι ότι ο Griffith δεν προσπάθησε να κρύψει τα μαλλιά της κάτω από μαύρες περούκες.
Μέσα σε λίγα χρόνια, ο ετήσιος μισθός της Πίκφορντ έφτασε τα 560.000 δολάρια, τα τρία τέταρτα των οποίων έβαλε με σύνεση κατευθείαν σε αποταμιεύσεις, και ένα χρόνο μετά έφτασε το ένα εκατομμύριο δολάρια.
Η Αλίκη σε μια αιώνια χώρα των θαυμάτων
Για να κερδίσει τόσα χρήματα, η Πίκφορντ είχε την πολυτέλεια να είναι πιστή τόσο στον εαυτό της όσο και στο κοινό της. Το να είναι πιστή στον εαυτό της σήμαινε ότι έπρεπε να χωρίσει με οποιοδήποτε στούντιο αν κάποιος άλλος της έκανε καλύτερη προσφορά.
Ήξερε την αξία της, οπότε όταν μετά από δυόμισι χρόνια και 103 ταινίες, ο Griffith διέταξε την «ξεροκέφαλη σταρ του» να επιδείξει τα πόδια της με κοστούμι ανθρώπου των σπηλαίων, εκείνη παραιτήθηκε.
Και το να είναι πιστή στο κοινό της σήμαινε ότι έπρεπε να παραμείνει για πάντα παιδί: μια ενήλικη γυναίκα, έξυπνη και σκληρή όσο κάθε επιχειρηματίας, που περνούσε τη ζωή της τρέχοντας γύρω από υπερμεγέθη έπιπλα σχεδιασμένα για να την κάνουν να φαίνεται μικρότερη. Η Αλίκη σε μια αιώνια χώρα των θαυμάτων.
Η ξαφνική άνοδος της καριέρας του Chaplin την είχε εκνευρίσει. «Γιατί αυτός ο κλόουν έβγαζε τα διπλάσια χρήματα;»
Η Μαίρη Πίκφορντ με τον Ντάγκλας Φέρμπανκς / Photo: Wikimedia Commons
Έβαζε το ταλέντο επικεφαλής
Με τον τρόπο της, επαναστάτησε. Πρώτον, παντρεύτηκε έναν συγκαταβατικό ηλικιωμένο ηθοποιό, τον Όουεν Μουρ, εν μέρει για να αποδείξει ότι ήταν ενήλικη. Η σχέση τους ήταν μια από τις σπάνιες κακές αποφάσεις της. Στα πάρτι, ο Μουρ σχολίαζε: «Η Μαίρη έχει ένα εκφραστικό ταλέντο. Δύσκολα θα το έλεγα εγκεφαλικό».
Λίγο αργότερα, ερωτεύτηκε τον διάσημο Ντάγκλας Φέρμπανκς, αλλά φοβήθηκε τόσο πολύ να μην αναστατώσει το κοινό, που ανέβαλε το διαζύγιο με τον Μουρ για τρία χρόνια. Τελικά παντρεύτηκε τον Φέρμπανγκς το 1920 και μετέτρεψαν την έπαυλή τους στο Beverly Hills, Pickfair, σε υψηλή αυλή της Καλιφόρνιας – οι επισκέπτες ήταν ο George Bernard Shaw, ο Albert Einstein, η Helen Keller, ο HG Wells, η Amelia Earhart, ο F Scott Fitzgerald, ο Noël Coward και ο καλύτερος φίλος του Fairbanks, ο Charlie Chaplin.
Μέχρι να παντρευτούν, το ζευγάρι είχε ήδη υπογράψει ένα εξίσου σημαντικό συμβόλαιο ιδρύοντας την United Artists (UA), ένα κινηματογραφικό στούντιο που έβαζε το ταλέντο επικεφαλής – όχι τους παραγωγούς και τους τραπεζίτες που προσπαθούσαν πάντα να αποδείξουν ότι γνώριζαν περισσότερα για την κινηματογραφική βιομηχανία από τη γυναίκα που βοήθησε στη σφυρηλάτησή της.
Τους δίδαξε σταριλίκι και ισότητα
Για τη δημιουργία του UA, συνεργάστηκαν με την κατά καιρούς νέμεση της Πίκφορντ, τον Griffith, καθώς και με τον Chaplin, η ξαφνική άνοδος της καριέρας του οποίου την είχε εκνευρίσει. «Γιατί αυτός ο κλόουν έβγαζε τα διπλάσια χρήματα;».
Όμως η Πίκφορντ αποφάσισε τακτικιστικά ότι ήταν προτιμότερο να ενωθούν στη δύναμη παρά να χωριστούν από εγωισμούς. Το κορίτσι που δεν πρόλαβε ποτέ να πάει σχολείο δίδαξε σε όλο το Χόλιγουντ πώς να είναι μια σύγχρονη σταρ – στην πραγματική ζωή, δεν ήταν θύμα κανενός.
Η Πίκφορντ ήταν επίσης ένας από τους αρχικούς ιδρυτές της Ακαδημίας Κινηματογραφικών Τεχνών και Επιστημών, το 1927.
Η Μαίρη Πίκφορντ απεβίωσε: στις 29 Μαΐου 1979 / Photo: Wikimedia Commons
«Όταν φεύγω εγώ, φεύγουν και οι ταινίες μου»
Καθώς η εποχή του βωβού κινηματογράφου περνούσε στον ήχο και η Little Mary πλησίαζε τα 40, έκανε τις πρώτες της αποτυχίες και εγκατέλειψε για πάντα την παρουσία της μπροστά από την κάμερα – όχι όμως πριν κερδίσει το δεύτερο Όσκαρ καλύτερης ηθοποιού, για τον πρώτο της ρόλο σε ταινία ήχου στο Coquette του 1929.
Η κόμμωσή της στην ταινία σόκαρε τους θαυμαστές της, με το κόψιμο των χαρακτηριστικών μπούκλων της να γίνεται πρωτοσέλιδο στους New York Times.
Είχε επιτέλους κερδίσει αρκετά χρήματα για να χαλαρώσει, οπότε θέλησε να πάρει τα λόγια του deMille κυριολεκτικά και να κάψει ολόκληρο το έργο της – να πετάξει ολόκληρη την καριέρα της στον κάδο απορριμμάτων. «Γιατί όχι; Εγώ τα έφτιαξα», είπε η Πίκφορντ για τα εκατομμύρια μέτρα υλικού της- δύο δεκαετίες μεγάλωσε δημόσια και ήταν έτοιμη να τα ξεπεράσει για να γίνει παραγωγός και φιλάνθρωπος.
«Όταν φεύγω εγώ, φεύγουν και οι ταινίες μου».
*Με στοιχεία από bbc.com