Γιατί «φλερτάρουμε» ξανά με τον κορωνοϊό το φετινό καλοκαίρι
Οι υποπαραλλαγές FLiRT είναι η αιτία που… φλερτάρουμε και φέτος το καλοκαίρι με τον κορωνοϊό, όπως μαρτυρά η ραγδαία αύξηση των νοσηλειών λόγω Covid αλλά και των αιτημάτων για αντιιική θεραπεία. Και παρότι το αναδυόμενο αυτό κύμα δεν θυμίζει σε τίποτα εκείνα που σηκώθηκαν τα κρίσιμα χρόνια της πανδημίας οι επιστήμονες εφιστούν για μία ακόμη φορά την προσοχή των ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, δεδομένου πως εξακολουθεί να εγκυμονεί ο κίνδυνος σοβαρής νόσησης.
Αντιιικά χάπια
Κάνοντας μια αναδρομή στο πρόσφατο παρελθόν, ο καθηγητής Πνευμονολογίας στην Ιατρική Σχολή του ΕΚΠΑ και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Στέλιος Λουκίδης υπενθυμίζει πως το αμέσως προηγούμενο κύμα κρουσμάτων καταγράφτηκε κατά την περίοδο Δεκεμβρίου – Ιανουαρίου. «Εκείνο το δίμηνο εκτιμάμε πως πιθανώς να νόσησε με τον πανδημικό ιό το 30% του πληθυσμού, δημιουργώντας έτσι ένα υποτυπώδες τείχος ανοσίας».
Εκτοτε, τους μήνες που ακολούθησαν, η κυκλοφορία του ιού ήταν χαμηλή, όμως σύμφωνα με τον καθηγητή η εικόνα ανατρέπεται τις τελευταίες εβδομάδες, γεγονός που μαρτυρά πως η ανοσία (μέσω εμβολιασμού ή φυσικής νόσησης) φθίνει. «Είναι ενδεικτικό πως έως και τον Μάιο οι αιτήσεις για λήψη αντιιικών χαπιών δεν ξεπερνούσαν ημερησίως τις 45-50. Το τελευταίο δεκαπενθήμερο, όμως, ο αντίστοιχος αριθμός διαμορφώνεται σε 200 την ημέρα».
Υπάρχει ακόμη ένας εμπειρικός δείκτης που ο κύριος Λουκίδης επικαλείται και συνήθως μαρτυρά τη δυναμική επιστροφή στην κοινότητα του ιού SARS-CoV-2. «Οταν τα τηλεφωνήματα που δεχόμαστε στα ιατρεία μας για συμβουλές ή για ραντεβού αυξάνονται κατά 20%, αμέσως υποψιαζόμαστε ότι ο κορωνοϊός έχει κάνει και πάλι την εμφάνισή του».
Εν τω μεταξύ, τα επίσημα δεδομένα του υπουργείου Υγείας συμφωνούν απόλυτα με τις παρατηρήσεις των ειδικών. Οι νοσηλείες στα νοσοκομεία της χώρας έχουν τριπλασιαστεί συγκριτικά με τον περασμένο Απρίλιο, καθώς μόλις σε ένα 24ωρο περισσότεροι από 70 ασθενείς κρίθηκε πως χρειάζονται νοσοκομειακή φροντίδα.
Νέες μεταλλάξεις
Συστήνοντάς μας με τις νέες υποπαραλλαγές που κερδίζουν έδαφος εντός και εκτός συνόρων και ευθύνονται για την καλοκαιρινή αυτή έξαρση, ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ Δημήτρης Παρασκευής εξηγεί πως οι KP ή JN (γνωστές και ως FLiRT) που παρουσιάζουν αυξανόμενα ποσοστά ανά την υφήλιο «είναι υποομάδες της JN.1 που αποτελούσε μέχρι πρότινος την κυρίαρχη ομάδα και προκάλεσε τo επιδημικό κύμα κατά την προηγούμενη χειμερινή περίοδο. Οι νέες υποπαραλλαγές χαρακτηρίζονται από την ενσωμάτωση τριών μεταλλάξεων, από κοινού, στις θέσεις 456, 346 και 572 της εξωτερικής πρωτεΐνης spike του ιού. Μεταλλάξεις σε αυτές τις θέσεις πιθανόν προσδίδουν πλεονέκτημα στον ιό να προσβάλλει άτομα με προϋπάρχουσα ανοσία, κάτι που επιβεβαιώνεται τόσο από τα αυξανόμενα ποσοστά τους έναντι της JN.1, αλλά και από τον αυξανόμενο αριθμό κρουσμάτων».
Σε κάθε περίπτωση, ο ιός SARS-CoV-2, όπως μας έχει δείξει εξαρχής, μεταλλάσσεται συνεχώς και η ανάδυση νέων υποπαραλλαγών με συγκριτικό πλεονέκτημα αναφορικά με τη δυνατότητα να προσβάλλουν τον άνθρωπο δεν αποτελεί νέο δεδομένο. «Παρόμοια συμβαίνει και με τον ιό της γρίπης όπου κάθε έτος επικρατεί μια υποπαραλλαγή με αυξημένη δυνατότητα να προκαλεί μολύνσεις. Παρ’ όλα αυτά, οι δύο αυτοί ιοί διαφέρουν αναφορικά με τη χρονική περίοδο που παρατηρείται το εκάστοτε επιδημικό κύμα. Η γρίπη παρουσιάζει σχεδόν σταθερή εποχικότητα, με την πλειονότητα των κρουσμάτων να συμβαίνει την περίοδο φθινοπώρου / χειμώνα, ενώ ο SARS-CoV-2 δεν παρουσιάζει ταυτόσημο πρότυπο εμφανίζοντας ενίοτε εξάρσεις ακόμα και κατά τη θερινή περίοδο. Αυτό το δεδομένο αξίζει να τονιστεί ειδικά για τα άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες προκειμένου να λαμβάνουν τα κατάλληλα προληπτικά μέτρα ή να αναζητούν ιατρική συμβουλή αν έχουν διαγνωσθεί με Covid-19», συμπληρώνει ο ίδιος.
Οσο για τα συμπτώματα που προκαλούν τα… νέα μέλη της οικογένειας του πανδημικού ιού, ο υψηλός πυρετός και ο πονόλαιμος είναι οι εκδηλώσεις που ταλαιπωρούν τους ασθενείς ανεξαρτήτως ηλικίας. «Οι ηλικιωμένοι εντούτοις και τα ευπαθή άτομα, που δεν έχουν εμβολιαστεί, διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο σοβαρής νόσησης. Εξού και κρίνεται αναγκαία η άμεση διάγνωσή τους και η λήψη αγωγής», καταλήγει ο κύριος Λουκίδης.