Στα χέρια του ΣτΕ η λύση στο πολεοδομικό αλαλούμ
Στο τέλος του χρόνου ή στις αρχές του 2025 αναμένεται να ξεκαθαρίσει η κατάσταση για τα «μπόνους» δόμησης που προβλέπονται με βάση τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ) στα νέα κτίρια υψηλής ενεργειακής αναβάθμισης. Ειδικότερα, η κατάσταση θα ξεκαθαρίσει, αφού πρώτα εκδικαστούν, εκτός απροόπτου, οι υποθέσεις που έχουν παραπεμφθεί από το 5ο Τμήμα στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) τον ερχόμενο Οκτώβριο.
Στο μεταξύ, επικρατεί ένα πολεοδομικό αλαλούμ, αφού υπάρχουν πολεοδομίες σε δήμους που εκδίδουν οικοδομικές άδειες, με συνέπεια σε αυτές τις περιοχές να υπάρχει άνθηση της οικοδομικής δραστηριότητας, και πολεοδομίες σε δήμους που δεν εκδίδουν οικοδομικές άδειες.
Και ενώ έχουν έρθει τα πάνω κάτω στην έκδοση οικοδομικών αδειών, υπουργείο Περιβάλλοντος και δήμοι βρίσκονται σε τελείως διαφορετικό μήκος κύματος, χωρίς να φαίνεται (έως την οριστική κρίση της Ολομέλειας του ΣτΕ) σημείο σύγκλισης.
Την ίδια ώρα, όμηροι παραμένουν ιδιοκτήτες αστικών οικοπέδων (εντός σχεδίου), οι οποίοι δεν μπορούν να χτίσουν με βάση τις διατάξεις του ΝΟΚ που δίνουν «μπόνους» δόμησης στα νέα κτίρια υψηλής ενεργειακής κατηγορίας.
Ετσι, στην πράξη δεν υπάρχει ασφάλεια πολεοδομικού δικαίου. Διότι και σε αυτήν την περίπτωση (του ΝΟΚ) χτίζουν οι «τυχεροί» και όχι οι νόμιμοι, αφού υπάρχουν – και εδώ –, όπως προαναφέρθηκε, πολεοδομίες που βγάζουν οικοδομικές άδειες με τα «μπόνους» του ΝΟΚ και άλλες (κυρίως στην Αθήνα και στους δήμους της Αττικής με χαρακτηριστικά κηπουπόλεων) που δεν βγάζουν…
Οι δήμοι που έχουν μπλοκάρει την έκδοση οικοδομικών αδειών με «μπόνους» δόμησης κάνουν, μεταξύ άλλων, λόγο για υπερδόμηση στις περιοχές τους, μείωση των ελεύθερων χώρων, αλλά και για σημαντική περιβαλλοντική επιβάρυνση.
Σημειώνεται πως η στάση των δήμων έχει προκαλέσει και την αντίδραση του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), που υποστηρίζει, μεταξύ άλλων, πως οι δήμοι δεν έχουν καμία αρμοδιότητα να επιβάλλουν απαγορεύσεις στην έκδοση αδειών δόμησης.
Οι εξελίξεις ωστόσο τρέχουν, και πρόσφατα εκδόθηκαν αποφάσεις του 5ου Τμήματος του ΣτΕ, οι οποίες απαντούσαν σε αιτιάσεις για τη σωρευτική χρήση των «μπόνους» του ΝΟΚ, όπως και για επιμέρους θέματα. Ειδικότερα, κρίθηκαν αντισυνταγματικές τόσο οι προσαυξήσεις ύψους όσο και τα – εκτός συντελεστή δόμησης – πατάρια, εξώστες και σοφίτες.
Με την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου, αν και κρίνονται αντισυνταγματικές οι προσαυξήσεις ύψους και τετραγωνικών, η υπόθεση παραπέμφθηκε, εξαιτίας της, όπως και οι αντίστοιχες προηγούμενες προσφυγές, για τελική κρίση στην Ολομέλεια του ΣτΕ, με την εκδίκαση να αναμένεται, όπως προαναφέρθηκε, τον ερχόμενο Οκτώβριο.
Για την Ιστορία, η προσφυγή έγινε από την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής Αλίμου για κτίριο που πήρε επιπλέον ύψος 6,25 μέτρα. Για την ακρίβεια, με την προσβαλλόμενη οικοδομική άδεια, αντί ανώτατου ύψους 14 μέτρων (αντιστοιχεί σε συντελεστή δόμησης 0,8) και 5 ορόφων, όπως ισχύει για την περιοχή, εγκρίθηκαν, μεταξύ άλλων, τελικό ύψος 21,60 μέτρων και 7 όροφοι.
Μπλόκο για δύο χρόνια
Αντιδράσεις για τα «μπόνους» δόμησης υπάρχουν και στον Δήμο της Αθήνας. Την περασμένη εβδομάδα, το Δημοτικό Συμβούλιο έβαλε πάγο στα ευεργετήματα του ΝΟΚ για τα ύψη κτιρίων για μία διετία, ενόψει της ολοκλήρωσης του νέου Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου (ΤΠΣ) για την πρωτεύουσα. Το σκεπτικό της απόφασης είναι πως με αυτόν τον τρόπο ο Δήμος Αθηναίων δεν θα βρεθεί αντιμέτωπος με τετελεσμένα, τα οποία ενδέχεται να στρεβλώσουν τη διαμόρφωση προτάσεων, κατά τη μελετητική διαδικασία.
Διευκρινίζεται πως η αναστολή των οικοδομικών αδειών που αποφασίστηκε αφορά τα ισχύοντα μέγιστα επιτρεπόμενα ύψη που υπερβαίνουν τα οριζόμενα στο Βασιλικό Διάταγμα του 1955.
Τον περασμένο Απρίλιο, έγινε γνωστό, από το ΥΠΕΝ, πως οι νέες μεταβατικές διατάξεις του ΝΟΚ θα εφαρμόζονται μόνο στις περιοχές όπου ο συντελεστής δόμησης είναι μεγαλύτερος του 0,8.
Πρακτικά αυτό σημαίνει πως το συνολικό ύψος της προσαύξησης δεν δύναται να υπερβαίνει συνολικά τα 2,5 μέτρα στις περιοχές όπου ο συντελεστής δόμησης κυμαίνεται από 0,8 έως 1,6, και τα 3 μέτρα στις περιοχές όπου ο συντελεστής δόμησης είναι μεγαλύτερος του 1,6.
Θα πρέπει, ωστόσο, να διευκρινιστεί πως ο Νέος Οικοδομικός Κανονισμός, πέρα από το βασικό κείμενο του ’12, συνοδεύεται από πλήθος τροποποιήσεων και μέσα σε αυτό το τοπίο πολυνομίας που έχει δημιουργηθεί κάποιοι έκαναν χρήση του συνδυασμού άρθρων, με αποτέλεσμα να έχουν πάρει περισσότερο ύψος από αυτό που προβλέπεται.