Σομαλία: Kαλλιστεία ομορφιάς στο χειρότερο μέρος του κόσμου για να είσαι γυναίκα

Σομαλία, την περασμένη Κυριακή το βράδυ.

Πολλοί άνθρωποι στριμώχνονταν σε καφετέριες και σπίτια για να παρακολουθήσουν τον τελικό του Euro ποδοσφαίρου

Την ίδια στιγμή εκατοντάδες από τις πιο κομψές κατοίκους του Μογκαντίσου συγκεντρώθηκαν στο παραθαλάσσιο ξενοδοχείο Elite για έναν άλλο διαγωνισμό.

Αυτόν της «Μις Σομαλία», σύμφωνα με πληροφορίες από το BBC.

Το γεγονός ότι περίπου ένα χιλιόμετρο μακριά εξερράγη βόμβα αυτοκινήτου έξω από το εστιατόριο Top Coffee, το οποίο ήταν γεμάτο με ποδοσφαιρόφιλους, υπογραμμίζει τη σχιζοφρενική φύση της ζωής στη Σομαλία.

Δηλαδή, ενώ οι διαγωνιζόμενες του σόου ομορφιάς έκαναν παρέλαση στο ξενοδοχείο, τουλάχιστον πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν και περίπου 20 τραυματίστηκαν στην κοντινή έκρηξη.

Η μαχητική ισλαμιστική οργάνωση αλ Σαμπάμπ, η οποία ελέγχει μεγάλο μέρος της Σομαλίας για περισσότερα από 15 χρόνια, δήλωσε ότι πραγματοποίησε την επίθεση.

Η… γέννηση της Μις Σομαλία

Η Hani Abdi Gas ίδρυσε τον διαγωνισμό Μις Σομαλία το 2021, κάτι γενναίο σε μια πολιτισμικά συντηρητική χώρα που σέρνεται από ισλαμιστές μαχητές.

Η Σομαλία βρίσκεται τακτικά στην κορυφή της λίστας με τα χειρότερα μέρη στον κόσμο για να είσαι γυναίκα.

Η κ. Gas μεγάλωσε στον προσφυγικό καταυλισμό Dadaab στην Κένυα, μαζί με εκατοντάδες χιλιάδες άλλους Σομαλούς που έφυγαν από τον πόλεμο και την ξηρασία.

Επέστρεψε στην πατρίδα της το 2020.

Αν και τα καλλιστεία αφορούν την ομορφιά, η κ. Gas δήλωσε ότι η έμπνευση πίσω από τον διαγωνισμό ήταν να υψώσει τις φωνές των γυναικών και να τις βγάλει από την απομόνωση.

«Προωθεί την ενότητα και την ενδυνάμωση», είπε.

Η κ. Gas πιστεύει ότι ήρθε η ώρα η Σομαλία να ενταχθεί στον υπόλοιπο κόσμο όσον αφορά τους διαγωνισμούς ομορφιάς.

«Θέλω να γιορτάσω τις φιλοδοξίες των γυναικών με διαφορετικό υπόβαθρο, να ενισχύσω την αυτοπεποίθησή τους και να τους δώσω την ευκαιρία να αναδείξουν τον σομαλικό πολιτισμό παγκοσμίως».

Ο φετινός διαγωνισμός αντιπροσώπευε σίγουρα γυναίκες από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα. Μία από τις διαγωνιζόμενες ήταν αστυνομικός.

Πολλοί στη Σομαλία θεωρούν τα καλλιστεία αποκρουστικά

Ορισμένοι τα θεωρούν προσβολή του Ισλάμ και της σομαλικής κουλτούρας. Άλλοι λένε ότι αποτελούν άλλη μια μορφή κακοποίησης των φύλων, υποβιβάζοντας τις γυναίκες σε αντικείμενα.

«Είμαι αηδιασμένος με την ιδέα των νεαρών γυναικών μας να διαγωνίζονται σε αυτόν τον απαίσιο διαγωνισμό», δήλωσε ο αρχηγός της φυλής Ahmed Abdi Halane.

«”Τέτοια πράγματα είναι ενάντια στον πολιτισμό και τη θρησκεία μας. Αν ένα κορίτσι φοράει στενά ρούχα και εμφανίζεται στη σκηνή, αυτό θα φέρει ντροπή στην οικογένειά της και στη φυλή της. Οι γυναίκες υποτίθεται ότι πρέπει να μένουν στο σπίτι και να φορούν σεμνά ρούχα».

Ορισμένες γυναίκες είναι επίσης αντίθετες στους διαγωνισμούς ομορφιάς.

«Είναι καλό να υποστηρίζουμε τη σομαλική νεολαία, αλλά όχι με τρόπους που έρχονται σε σύγκρουση με τη θρησκεία μας», δήλωσε η φοιτήτρια Σαμπρίνα, η οποία δεν θέλησε να αποκαλύψει το επώνυμό της.

«Δεν είναι σωστό για μια γυναίκα να εμφανίζεται δημόσια χωρίς να καλύπτει το λαιμό της και αυτό έκαναν οι διαγωνιζόμενες Μις Σομαλία».

Τα φανταχτερά, καλλίγραμμα φορέματα

Σε αντίθεση με τις ζοφερού χρώματος ρόμπες και τα πέπλα που φορούν πολλές γυναίκες της Σομαλίας, οι διαγωνιζόμενες Μις Σομαλία φορούσαν φανταχτερά, καλλίγραμμα φορέματα.

Ντυμένη με ένα μακρύ χρυσό φόρεμα με μανίκια που κατέληγαν στο πάτωμα, η 24χρονη Aisha Ikow στέφθηκε Μις Σομαλία και πήρε στο σπίτι της ένα χρηματικό έπαθλο 1.000 δολαρίων (770 λίρες).

Είναι φοιτήτρια πανεπιστημίου και μακιγιέζ και εκπροσωπεί τη νοτιοδυτική πολιτεία. Οι άλλες φιναλίστ ήταν οι περιφερειακές βασίλισσες ομορφιάς από την Jubaland στο νότο και την Galmudug στην κεντρική Σομαλία.

«Θα το χρησιμοποιήσω αυτό ως ευκαιρία για να αγωνιστώ κατά των πρόωρων γάμων και να προωθήσω την εκπαίδευση των κοριτσιών», δήλωσε η νικήτρια.

«Ο διαγωνισμός γιορτάζει τη σομαλική κουλτούρα και ομορφιά, ενώ παράλληλα διαμορφώνει ένα καλύτερο μέλλον για τις γυναίκες», πρόσθεσε.

Οι κριτές και η ψήφος του ενός δολαρίου

Οι έξι κριτές, πέντε γυναίκες και ένας άνδρας, δυσκολεύτηκαν να επιλέξουν τη νικήτρια.

Στην επιτροπή συμμετείχαν η ιδρύτρια κα Gas, ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Νεολαίας και η Μις Σομαλία 2022. Έκριναν τις διαγωνιζόμενες σύμφωνα με τη σωματική τους ομορφιά, τον τρόπο που περπάτησαν στην πασαρέλα, τον τρόπο που ντύθηκαν και τον τρόπο που μίλησαν δημόσια.

Υπήρξε επίσης μια διαδικτυακή ψηφοφορία ανοιχτή στο κοινό.

Η ψήφος κόστιζε 1 δολάριο, ενώ τα χρήματα που συγκεντρώθηκαν χρησιμοποιήθηκαν για τη χρηματοδότηση της εκδήλωσης στο Μογκαντίσου και των ταξιδιών στο εξωτερικό για να συμμετάσχουν στους διαγωνισμούς Miss Africa, Miss World και Miss Universe.

Τα νυχτερινά καλλιστεία σε ένα πολυτελές παραθαλάσσιο ξενοδοχείο απείχαν πολύ από τη ζωή των περισσότερων ανθρώπων στη Σομαλία, ιδίως των γυναικών.

Οι μισές γυναίκες στη Σομαλία έχουν βιώσει ακραία βία

Τέσσερα εκατομμύρια Σομαλοί, περίπου το ένα τέταρτο του πληθυσμού, ζουν σε άλλα μέρη της χώρας αφού αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις εστίες τους.

Ο ΟΗΕ εκτιμά ότι το 70% έως 80% από αυτούς είναι γυναίκες.

Το 2024, συγκεντρώθηκαν αρκετά στοιχεία ώστε η Σομαλία να συμπεριληφθεί στον Δείκτη Ανθρώπινης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών για πρώτη φορά μετά από τρεις δεκαετίες. Κατέλαβε την τελευταία θέση.

Η Σομαλία είναι τέταρτη από το τέλος στο δείκτη ανισότητας των φύλων του ΟΗΕ. Ομάδες βοήθειας λένε ότι το 52% των γυναικών στη χώρα έχουν βιώσει βία λόγω φύλου. Περίπου το 98% υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων.

Παραδοσιακά, όταν ένας άνδρας βίαζε μια γυναίκα, η «τιμωρία» του ήταν ότι έπρεπε να παντρευτεί τη γυναίκα που είχε κακοποιήσει σεξουαλικά. Η στάση απέναντι στον βιασμό και σε άλλες μορφές κακοποίησης των γυναικών δεν έχει αλλάξει πολύ με την πάροδο των ετών.

Το 2013, μια γυναίκα στο Μογκαντίσου καταδικάστηκε σε φυλάκιση ενός έτους αφού κατήγγειλε ότι είχε βιαστεί από μέλη των δυνάμεων ασφαλείας.

Αλλάζει κάτι στην Σομαλία;

Στην αυτοανακηρυχθείσα δημοκρατία της Σομαλιλάνδης, οι θρησκευτικοί ηγέτες ακύρωσαν έναν νόμο του 2018 για τα σεξουαλικά αδικήματα σχεδόν αμέσως μόλις υπογράφηκε. Η αναθεωρημένη έκδοση δεν προστατεύει τις γυναίκες από τον παιδικό γάμο, τον αναγκαστικό γάμο, τον βιασμό ή άλλες μορφές σεξουαλικής κακοποίησης.

Αλλά το γεγονός ότι ένας διαγωνισμός Μις Σομαλία μπορεί να διεξαχθεί στο Μογκαντίσου ακόμη και ένα χιλιόμετρο μακριά από μια βομβιστική επίθεση αυτοκτονίας, δείχνει ότι η χώρα αλλάζει τόσο από πλευράς συμπεριφοράς όσο και από πλευράς ασφάλειας.

Ένας διαγωνισμός ομορφιάς θα ήταν αδιανόητος πριν από μερικά χρόνια, ιδίως όταν η αλ Σαμπάμπ ήλεγχε την πρωτεύουσα.

Το πλήθος στο Elite Hotel δεν έφυγε μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες. Δεν άκουσαν τον ήχο της κοντινής επίθεσης, καθώς τον έπνιξε ο θόρυβος των κυμάτων του Ινδικού Ωκεανού που έσπαγαν στην παραλία.