Φον ντερ Λάιεν: Στην κόψη του ξυραφιού θα κριθεί η προεδρία της Κομισιόν

Τι και αν η Φον ντερ Λάιεν έχει ήδη συμφωνηθεί στη Σύνοδο Κορυφής ότι θα είναι η μοναδική υποψήφια για την προεδρία της Κομισιόν, όλα θα κριθούν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι νέοι ευρωβουλευτές αναμένεται να αποφασίσουν σήμερα (18/07) αν και εφόσον θα δώσουν στην απερχόμενη πρόεδρο της Κομισιόν μία ακόμα θητεία. Βέβαια αν δεν γίνει αυτό η Ένωση θα βρίσκεται ενώπιον μίας θερινής κρίσης.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με δημοσίευμα του Guardian, μετά την έγκριση των ηγετών της ΕΕ, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πρέπει να εξασφαλίσει τουλάχιστον 361 ευρωβουλευτές, δηλαδή την απλή πλειοψηφία του νεοεκλεγέντος ευρωκοινοβουλίου. Στα χαρτιά, οι τρεις ομάδες που την στήριξαν το 2019, Σοσιαλιστές, Renew και Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, έχουν 401 ευρωβουλευτές, πράγμα που της εξασφαλίζει την πολυπόθητη πλειοψηφία.

Στην κόψη του ξυραφιού

Παρόλα αυτά οι ομάδες του Ευρωκοινοβουλίου δεν είναι πολύ πειθαρχημένες και οι ειδικοί αναμένουν ότι το 10-15% των ευρωβουλευτών αναμένεται να παρεκκλίνουν από την γραμμή του κόμματος τους λόγω της μυστικής ψηφοφορίας. Αυτή τη στιγμή δεν μπορεί καν να υπολογίζει στη ομόφωνη υποστήριξη της δικής της ομάδας του ΕΛΚ.

Σε ότι αφορά, στην ευρωομάδα Renew, αυτή θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τη Φον ντερ Λάιεν, καθώς τέσσερα μέλη της ευρωομάδας της Fianna Fáil έχουν δηλώσει ότι δεν θα την ψηφίσουν, λέγοντας ότι έχει στηρίξει υπερβολικά το Ισραήλ στον πόλεμο του κατά της Χαμάς στη Γάζα. Ο Billy Kelleher, αντιπρόεδρος της Renew, δήλωσε ότι υπό την εποπτεία της η ΕΕ είχε πάψει να θεωρείται «ειλικρινής διαμεσολαβητής στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή».

Πού θα επικέντρωθεί το πρόγραμμα της

Σύμφωνα με την διαδικασία, η απερχόμενη πρόεδρος θα εκθέσει το πρόγραμμά της για τα επόμενα πέντε χρόνια σε ομιλία της στη συνέλευση του Στρασβούργου στις 9 το πρωί τοπική ώρα την Πέμπτη.  Το πρόγραμμα αυτό είναι πιθανό να επικεντρωθεί στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ εν μέσω ανησυχιών -ιδίως από τη δική της ομάδα του ΕΛΚ- ότι το οικονομικό βάρος της Ευρώπης μειώνεται έναντι των ΗΠΑ και της Κίνας.

Αναμένεται επίσης να υποσχεθεί τη συνέχιση της πράσινης συμφωνίας και να παρουσιάσει ιδέες για τη χρηματοδότηση της πράσινης μετάβασης που απαιτείται για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης. Άλλα θέματα που είναι πιθανό να βρίσκονται ψηλά στην ατζέντα της είναι η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ και η υβριδική απειλή από τη Ρωσία, συμπεριλαμβανομένου του ύποπτου ρόλου της Μόσχας στη χρήση της απειλής της μετανάστευσης για την αποδυνάμωση και την άσκηση πίεσης στην ΕΕ.

Επίσης, η Φον ντερ Λάιεν μπορεί να αναφερθεί στην προστασία των κρίσιμα υποβαθμισμένων δασών, λιβαδιών, και θαλασσών της Ευρώπης. Στο παρελθόν απέσυρε σχέδια για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων και αμβλύνθηκαν οι στόχοι για τη ρύπανση λόγω των διαμαρτυριών των μεγαλοαγροτών. Εξαιτίας τούτου αντιμετωπίζει εκκλήσεις από τη Δεξιά για την αποδυνάμωση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας.

Μέχρι τελευταία στιγμή η απόφαση των Πρασίνων

Οι Πράσινοι, οι οποίοι έχουν 53 ευρωβουλευτές, τείνουν να είναι πιο πειθαρχημένοι από άλλες ομάδες, αλλά επέμειναν ότι δεν θα αποφασίσουν πώς θα ψηφίσουν μέχρι η φον ντερ Λάιεν να εμφανιστεί στο βήμα της συνέλευσης του Στρασβούργου την Πέμπτη το πρωί.

«Είχαμε καλές συζητήσεις με την πρόεδρο», δήλωσε ο Bas Eickhout, συμπρόεδρος της ομάδας των Πρασίνων. «Με βάση τις πολιτικές κατευθυντήριες γραμμές [το πρόγραμμά της] και την ομιλία της θα αποφασίσουμε». Υπενθυμίζεται ότι οι Πράσινοι ψήφισαν κατά της φον ντερ Λάιεν το 2019, πράγμα που σημαίνει ότι πέρασε με μόλις εννέα ψήφους διαφορά.

«Το ευρωπαϊκό σκηνικό είναι πολύ πιο δύσκολο από ό,τι πριν από πέντε χρόνια. Το γνωρίζουμε πολύ καλά. Και νομίζω ότι το λαμβάνουμε αυτό υπόψη», δήλωσε ο Eickhout. «Επομένως, δεν περιμένουμε ένα πλήρες ευρωπαϊκό πράσινο πρόγραμμα από αυτόν τον υποψήφιο. Αλλά είναι σαφές ότι πρέπει να έχει κάποιες σαφείς γραμμές».

Σημειώνεται δε ότι την Τρίτη οι Πράσινοι υποστήριξαν την Ρομπέρτα Μέτσολα, την κεντροδεξιά ευρωβουλευτή από τη Μάλτα, για μια δεύτερη θητεία ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σε μια ένδειξη ότι η ομάδα κλίνει προς τη φον ντερ Λάιεν.

Μπαλαντέρ η ομάδα της Μελόνι

Ένας μπαλαντέρ, ωστόσο, είναι η ομάδα των Ευρωπαίων Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) της Giorgia Meloni. Στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, ο Ιταλός πρωθυπουργός απείχε από τον επαναδιορισμό της φον ντερ Λάιεν, εξοργισμένος που αποκλείστηκε από μια συμφωνία για τις κορυφαίες θέσεις εργασίας που διαμορφώθηκε μεταξύ έξι ανδρών ηγετών από τρεις κυρίαρχες πολιτικές ομάδες.

Όμως από τότε που η Μελόνι ήρθε στην εξουσία είχε μια γόνιμη σχέση με την επιτροπή της φον ντερ Λάιεν, η οποία έχει αποδεσμεύσει κονδύλια στο πλαίσιο ενός σχεδίου ανάκαμψης της Ιταλίας μετά την Κοπίνδη ύψους 194 δισ. ευρώ και ακολούθησε το παράδειγμα της Ρώμης στη σύναψη συμφωνιών με αφρικανικές χώρες με σκοπό να περιοριστεί ο αριθμός των ανθρώπων που διασχίζουν τη Μεσόγειο για να φτάσουν στην Ευρώπη.

Οι 78 ευρωβουλευτές του ECR είναι πιθανό να διχαστούν, με το Νόμο και Δικαιοσύνη της Πολωνίας να ψηφίζει κατά της φον ντερ Λάιεν και το Δημοκρατικό Κόμμα των Πολιτών, του οποίου ηγείται ο πρωθυπουργός της Τσεχίας, Πετρ Φιάλα, να την υποστηρίζει. Μετά από μια πρόσφατη συνάντηση, η ομάδα ECR έγραψε στο Twitter ότι η επόμενη Επιτροπή «χρειάζεται μια σοβαρή αλλαγή πορείας».

Τι θα γίνει αν χάσει η Φον ντερ Λάιεν

Σε περίπτωση που η Φον ντερ Λάιεν χάσει, οι ηγέτες της ΕΕ έχουν προθεσμία ενός μηνός για να προτείνουν έναν εναλλακτικό υποψήφιο. Εκτός από τη δημιουργία κενού ηγεσίας, μια απόρριψη θα προκαλούσε τεράστια αβεβαιότητα σχετικά με την κατεύθυνση της ΕΕ, καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και η Ευρώπη παλεύει με το πώς θα αντιμετωπίσει την πιθανή επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ.

Ο David McAllister, ανώτερος ευρωβουλευτής του ΕΛΚ και στενός σύμμαχος της von der Leyen, δήλωσε ότι δεν θα υπάρξει δεύτερη ευκαιρία αν δεν περάσει την Πέμπτη. «Αυτό σημαίνει ότι καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού η Ευρωπαϊκή Ένωση θα βρισκόταν σε θεσμική κρίση.

Επίσης θα κινδύνευε όλο το πακέτο που συμφωνήθηκε μεταξύ των πολιτικών ομάδων μετά τις εκλογές», είπε αναφερόμενος στην πολύπλοκη συμφωνία για τις τρεις κορυφαίες θέσεις εργασίας που λαμβάνει υπόψη τη γεωγραφία και την πολιτική τοποθέτηση. «Δεν θα είχαμε ξεκάθαρη ηγεσία στο τιμόνι της Επιτροπής», πρόσθεσε.