«Νέο» μουσείο για τη Δήλο, τρία χρόνια μετά

Οι αλλαγές που έφερε στην εμπειρία των επισκεπτών η ανακαίνιση κόστους 1,2 εκατ. ευρώ στο αρχαιολογικό μουσείο του νησιού, που επαναλει­τούργησε την περασμένη Παρασκευή

Οι αιώνιοι φύλακες του Ιερού του Απόλλωνα, τα πέντε σωζόμενα μαρμάρινα λιοντάρια της Δήλου, «αντικρίζουν» και πάλι την Ιερή Λίμνη – στην όχθη της οποίας η Λητώ γέννησε το θεϊκό δίδυμο του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος. :Στέκονται αγέρωχα ενώ γύρω τους ακούγονται οι ριπές του ανέμου αναμεμειγμένες με τους κράγους των γλάρων, το τερέτισμα των τζιτζικιών και τις φωνές των πιστών.

Η εικόνα της αποξηραμένης από το 1925 λόγω κρουσμάτων ελονοσίας λίμνης βεβαίως είναι αποτυπωμένη σε υπερμεγέθη πανό που «ντύνουν» την αίθουσα του φρεσκο-ανακαινισμένου αρχαιολογικού μουσείου της Δήλου, επιχειρώντας να δώσουν στον επισκέπτη το τοπίο μέσα στο οποίο είχαν στηθεί τα εμβληματικά γλυπτά του 7ου αι. π.Χ. Και το ηχοτοπίο με το οποίο επενδύεται το εκθεσιακό περιβάλλον (σχεδιασμός ήχου: Γιάννης Σκανδάμης, μουσική Αλίκη Μαρκαντωνάτου) ενισχύει την αίσθηση μιας εορταστικής ημέρας στο μεγάλο Ιερό.

Είναι μία από τις νέες εμπειρίες που έχουν από την Παρασκευή οι επισκέπτες τού εδώ και τρία (και πλέον) χρόνια κλειστού αρχαιολογικού μουσείου της Δήλου, το οποίο ανακαινίστηκε με κόστος 1,2 εκατ. ευρώ (ενταγμένο στα ΕΣΠΑ Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου) και η επαναλειτουργία του πραγματοποιήθηκε παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας, Κατερίνας Σακελλαροπούλου.

Μία δεύτερη αξιοσημείωτη και πρωτόγνωρη για τους επισκέπτες εικόνα είναι εκείνη του αγάλματος του ρωμαίου επιχειρηματία και εκ των χορηγών ανέγερσης του μεγαλύτερου οικοδομήματος στη Δήλο, της Αγοράς των Ιταλών, Γάιου Οφέλλιου Φέρου, ο οποίος απεγκλωβίστηκε από τη σκαλωσιά που τον κρατούσε όρθιο εδώ και τρεις δεκαετίες. Τώρα στέκεται πλέον «ελεύθερος» χάρη σε ένα πρωτοποριακό σύστημα που σχεδιάστηκε με πρωτοβουλία της Γαλλικής Σχολής Αθηνών.

Ορατές και αόρατες παρεμβάσεις

Αν και εκ πρώτης όψεως η αίσθηση είναι ότι οι παρεμβάσεις που έχουν γίνει στο μουσείο του μεγαλύτερου αρχαιολογικού χώρου στην Ελλάδα, με τη συμπλήρωση 120 χρόνων από τη θεμελίωσή του, περιορίζονται σε εργασίες ελαιοχρωματισμού – με τους γήινους τόνους να κυριαρχούν –, στην τοποθέτηση νέων κουφωμάτων, στην αντικατάσταση των προθηκών και σε πλήρη ανανέωση και εμπλουτισμό του εποπτικού υλικού (να υπενθυμίσουμε ότι στην προηγούμενη φάση ο υπομνηματισμός των εκθεμάτων ήταν ελάχιστος και αρκετά συχνά δυσνόητος), τα φαινόμενα απατούν.

Εχουν υλοποιηθεί, όπως εξήγησαν στα «ΝΕΑ» ο προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης, ο επιμελητής αρχαιοτήτων Δήλου Θέμης Βάκουλης και η επιμελήτρια των μουσείων Δήλου και Μυκόνου, Μαρία Κουτσουμπού, «πολλά έργα υποδομής που δεν είναι ορατά στον επισκέπτη. Ενισχύθηκε ο φορέας του κτιρίου, κατασκευάστηκε νέος υποσταθμός, δημιουργήθηκαν εργαστήρια και τοποθετήθηκαν σύγχρονα συστήματα αποθήκευσης των αρχαιοτήτων» αναφέρουν μεταξύ άλλων.

Το ανακαινισμένο μουσείο ωστόσο δεν διαθέτει κλιματισμό, γεγονός που σχολιάστηκε και από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός του δεν λειτούργησε την ημέρα των εγκαινίων, σύμφωνα με τους υπευθύνους, επειδή δεν ανοίχτηκαν όπως προβλεπόταν τα παράθυρα της βόρειας πλευράς, ώστε να μην μπει σκόνη και χώμα εν όψει της επίσκεψης της κυρίας Σακελλαροπούλου. Θα εξετάσουν, όπως αναφέρουν, την αποτελεσματικότητα του αρχικού σχεδιασμού και αν διαπιστώσουν ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί όταν ο αριθμός επισκεπτών είναι μεγάλος (να σημειωθεί ότι από 60.000 άτομα ετησίως το 2016, πλέον έχουν αυξηθεί σε 180.000) θα μελετήσουν τη λύση φορητών ψυκτικών μονάδων. Επισημαίνουν, όμως, ότι οι συνθήκες στις Κυκλάδες και πολύ περισσότερο στη Δήλο καταστρέφουν μέσα σε ελάχιστο χρόνο τις εξωτερικές μονάδες των κλιματιστικών.

Κλειστές δε παραμένουν τόσο η αίθουσα των αρχαϊκών αγγείων όσο και των περιοδικών εκθέσεων του μουσείου – σχεδιάζεται νέα έκθεση για την επόμενη χρονιά – δεξιά της εισόδου, ενώ οι εργασίες ανακαίνισης επιλέχθηκε να μην είναι ιδιαιτέρως εκτεταμένες καθώς δεν έχει εγκαταλειφθεί η προοπτική ανέγερσης νέας μουσειακής μονάδας στο νησί.

Δύο μεγάλα εργοτάξια

Στο μεταξύ οι επισκέπτες της γενέτειρας του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος συναντούν δύο μεγάλα εργοτάξια με την άφιξή τους. Το πρώτο είναι η ντυμένη με σκαλωσιές στοά του Φιλίππου Ε’, έργο που έχει ολοκληρωθεί κατά την πρώτη του φάση, αλλά δεν έχει προχωρήσει η υλοποίηση της δεύτερης. Οι επιθετικές καιρικές συνθήκες ωστόσο έχουν δημιουργήσει προβλήματα στις εγκαταστάσεις του εργοταξίου, που δεσπόζει στον χώρο. Το δεύτερο εργοτάξιο αφορά τις εργασίες τού υπό κατασκευή αναψυκτηρίου, το οποίο εκτιμάται ότι μπορεί να τεθεί σε λειτουργία την επόμενη σεζόν, οπότε και το ενιαίο εισιτήριο για τον αρχαιολογικό χώρο και το ανακαινισμένο μουσείο της Δήλου θα αυξηθεί σε 20 ευρώ. Εως την 1η Απριλίου 2025, οπότε και θα εφαρμοστεί η νέα τιμολογιακή πολιτική, η είσοδος θα κοστίζει 8 ευρώ και οι επισκέπτες θα μπορούν να προμηθεύονται εμφιαλωμένο νερό μόνο από αυτόματους πωλητές.

Η έκθεση στη Μύκονο

Παράλληλα με τα εγκαίνια του ανακαινισμένου μουσείου στη Δήλο η Πρόεδρος της Δημοκρατίας εγκαινίασε και φωτογραφική έκθεση στο αρχαιολογικό μουσείο Μυκόνου για την «εποποιία των 150 χρόνων ανασκαφών στη Δήλο, Ρήνεια και Μύκονο από τα αρχεία της Γαλλικής Σχολής Αθηνών και της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας» σε διάλογο με σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα, όπως το ψηφιδωτό του Διονύσου από την Οικία του Διονύσου στη Δήλο.