Στην κόψη του ξυραφιού Ισραήλ – Χεζμπολάχ
H επίθεση που περίμενε το Ισραήλ εδώ και έναν μήνα, έγινε τα ξημερώματα της Κυριακής από τη Χεζμπολάχ που εκτόξευσε εκατοντάδες ρουκέτες και οπλισμένα drones. Εντοπίζοντας τις κινήσεις των εκτοξευτήρων η ισραηλινή αεροπορία έπληξε λίγο νωρίτερα περιοχές μέσα στο έδαφος του Λιβάνου για να αποτρέψει μια μεγαλύτερη επίθεση. Πρόκειται για μία από τις πιο σφοδρές συγκρούσεις μεταξύ των δύο πλευρών μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Νότιο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου, αυξάνοντας τους φόβους για νέα ανάφλεξη στην ευρύτερη περιοχή.
Ο ηγέτης της Χεζμπολάχ, Σαγιέντ Χασάν Νασράλα, δήλωσε λίγο αργότερα ότι η οργάνωσή του θα αξιολογήσει τον αντίκτυπο της χθεσινής επίθεσης με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε ισραηλινούς στρατιωτικούς στόχους πριν αποφασίσει εάν θα πραγματοποιήσει περαιτέρω επιθέσεις για να εκδικηθεί τη δολοφονία του στρατιωτικού της ηγέτη, στα τέλη Ιουλίου. Πρόσθεσε ότι όλα πήγαν «όπως είχαν προγραμματιστεί», σε μια προσπάθεια να διαψεύσει τις δηλώσεις του εκπροσώπου του ισραηλινού στρατού ότι τα προληπτικά πλήγματα σταμάτησαν μια ευρύτερη επίθεση. Πρόσθεσε ότι ένας από τους στόχους της επίθεσης ήταν μια βάση συγκέντρωσης στρατιωτικών πληροφοριών, η οποία βρίσκεται μόλις 1,5 χλμ. από το Τελ Αβίβ. Αργά χθες το βράδυ, η Χαμάς εκτόξευσε πύραυλο προς το Τελ Αβίβ, με τις σειρήνες να ηχούν στο κεντρικό Ισραήλ.
Η ισραηλινή αεροπορία έπληξε περιοχές μέσα στο έδαφος του Λιβάνου για να αποτρέψει μια μεγαλύτερη επίθεση
Προειδοποιήσεις
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ισραήλ δήλωσε ότι η χώρα δεν επιδιώκει πόλεμο πλήρους κλίμακας, αλλά ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου προειδοποίησε: «Αυτό δεν είναι το τέλος της ιστορίας». Οι δύο πλευρές αντάλλαξαν μηνύματα μέσω διαμεσολαβητών ότι καμία δεν επιθυμεί περαιτέρω κλιμάκωση, σαν μια άφατη συμφωνία ότι η ανταλλαγή επιθέσεων «ολοκληρώθηκε» προς το παρόν, δήλωσαν δύο διπλωμάτες στο Reuters, προσθέτοντας ότι καμία από τις δύο πλευρές δεν ήθελε έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας. Πάντως, τρεις θάνατοι επιβεβαιώθηκαν στον Λίβανο και ένας στο Ισραήλ, όπου οι ζημιές φάνηκαν περιορισμένες.
Εκπρόσωπος της Χεζμπολάχ ανακοίνωσε ότι η οργάνωση εκτόξευσε 320 πυραύλους Katyusha προς το Ισραήλ σε αυτό που αποκάλεσε την πρώτη φάση των αντιποίνων της για τη δολοφονία του διοικητή Φουάντ Σουκρ, τον περασμένο μήνα. Πρόσθεσε ότι τα αντίποινα καθυστέρησαν προκειμένου να δοθεί χρόνος στις συνομιλίες για την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα. Ο Νετανιάχου ανέφερε ότι το Ισραήλ είχε λάβει προληπτικά μέτρα κατά της Χεζμπολάχ και ότι περίπου 100 μαχητικά αεροσκάφη έπληξαν 40 θέσεις εκτοξευτήρων.
Το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ συνεδρίασε νωρίς χθες και το πλήρες υπουργικό συμβούλιο συνεδρίασε το απόγευμα. Ο υπουργός Αμυνας Γιόαβ Γκάλαντ κήρυξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και ο υπουργός Εξωτερικών Ισραελ Κατζ ανέφερε ότι το Ισραήλ θα ανταποκριθεί στις εξελίξεις επί του εδάφους, αλλά δεν επιδιώκει πόλεμο πλήρους κλίμακας. «Είμαστε αποφασισμένοι να κάνουμε ό,τι μπορούμε για να υπερασπιστούμε τη χώρα μας», είπε ο Νετανιάχου σε δήλωση, προσθέτοντας: «Οποιος μας βλάπτει, τον βλάπτουμε».
Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός του Λιβάνου Νατζίμπ Μικάτι συγκάλεσε συνεδρίαση της εθνικής επιτροπής έκτακτης ανάγκης. Η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στον Λίβανο και το γραφείο του ειδικού συντονιστή του ΟΗΕ στη χώρα κάλεσαν όλες τις πλευρές να σταματήσουν το πυρ, χαρακτηρίζοντας τις εξελίξεις «ανησυχητικές». Ο Λευκός Οίκος ανακοίνωσε ότι ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν παρακολουθούσε τα γεγονότα. «Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε το δικαίωμα του Ισραήλ να υπερασπιστεί τον εαυτό του και θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε για την περιφερειακή σταθερότητα», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Εθνικού Συμβουλίου Ασφαλείας Σον Σάβετ. Αμερικανός αξιωματούχος διευκρίνισε ότι οι ΗΠΑ δεν συμμετείχαν στα πλήγματα του Ισραήλ χθες, αλλά παρείχαν ορισμένες πληροφορίες σχετικά με τις επερχόμενες επιθέσεις της Χεζμπολάχ. Η Αίγυπτος, όπου αναμενόταν χθες ο νέος γύρος διαπραγματεύσεων για συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, προειδοποίησε για τους κινδύνους ενός νέου μετώπου πολέμου που ανοίγει στον Λίβανο. Η αντιπροσωπεία της Χαμάς αναχώρησε αργά το βράδυ από το Κάιρο, απορρίπτοντας τους όρους των Ισραηλινών για εκεχειρία.
Σενάρια ολέθρου για έναν ολοκληρωτικό πόλεμο στη Μέση Ανατολή
Την τελευταία φορά που το Ισραήλ ενεπλάκη σε πόλεμο με τη Χεζμπολάχ το 2006, απείλησε να «γυρίσει το ρολόι του Λιβάνου 20 χρόνια πίσω» και να διώξει τη σιιτική οργάνωση από τα σύνορα. Οταν η σύγκρουση τελείωσε ένα μήνα αργότερα, η Χεζμπολάχ είχε υποστεί σημαντικά πλήγματα, αλλά οι μαχητές της παρέμειναν στη θέση τους. Οι αλλεπάλληλες δολοφονίες υψηλόβαθμων στελεχών της Χεζμπολάχ και της συμμάχου της Χαμάς τον περασμένο μήνα ενέτειναν τους φόβους ότι οι δύο εχθροί – που ανταλλάσσουν χτυπήματα με αυξανόμενη ισχύ μετά την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου – ολισθαίνουν για άλλη μια φορά προς έναν ολοκληρωτικό πόλεμο. Αυτοί οι φόβοι εντάθηκαν μετά τα χθεσινά εκατέρωθεν πλήγματα.
Μια πλήρης σύγκρουση θα έβαζε τον πιο εξελιγμένο στρατό της Μέσης Ανατολής, ενισχυμένο από προηγμένο δυτικό υλικό και όπλα, απέναντι στον, χωρίς καμία αμφιβολία, πιο βαριά οπλισμένο μη κρατικό παράγοντα στον κόσμο. Οι δυνατότητες τόσο του Ισραήλ όσο και της Χεζμπολάχ, που υποστηρίζεται από το Ιράν, έχουν εξελιχθεί από εκείνη τη σύγκρουση πριν από 18 χρόνια, γεγονός που θα κάνει μια επόμενη σύγκρουση ακόμα πιο καταστροφική.
Πολλοί εμπλεκόμενοι
«Η δυναμική έχει αλλάξει από το 2006. Αυτή τη φορά θα είναι χειρότερα επειδή δεν θα πρόκειται απλά για μια σύγκρουση μόνο μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολάχ», αλλά και με άλλα μέλη του «άξονα αντίστασης» υπό την ηγεσία της Τεχεράνης να εμπλέκονται, εξηγεί η Σανάμ Βακίλ, επικεφαλής του προγράμματος Μέσης Ανατολής στο think-tank Chatham House. Αυτή η ομάδα που περιλαμβάνει τους αντάρτες Χούθι της Υεμένης και τις πολιτοφυλακές στο Ιράκ και τη Συρία, καθώς και τη Χαμάς, «λειτουργεί συντονισμένα, πράγμα που σημαίνει ότι ένας πόλεμος δεν θα περιοριστεί σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική θέση και άρα θα επηρεάσει την ευρύτερη Μέση Ανατολή».
Η Χεζμπολάχ με έδρα τον Λίβανο, η οποία σύμφωνα με τους αναλυτές έχει μεταξύ 20.000 και 40.000 μαχητές, είναι πολύ πιο ενισχυμένη σήμερα σε σύγκριση με το 2006. Τώρα διαθέτει ένα πολύ πιο ογκώδες και εξελιγμένο οπλοστάσιο πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών, μεγάλο μέρος του οποίου παρέχεται από το Ιράν. Η δεξαμενή σκέψης CSIS με έδρα τις ΗΠΑ εκτιμά ότι η Χεζμπολάχ διαθέτει χιλιάδες πυραύλους ακριβείας και οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη καθώς και αντιαρματικούς και αντιαεροπορικούς πυραύλους. Η Χεζμπολάχ είναι επίσης πλέον σε θέση να χτυπήσει σε όλο το Ισραήλ και με ακρίβεια στρατηγικούς στόχους – που σημαίνει ότι καμία πόλη δεν θα ήταν ασφαλής.
Προηγμένα όπλα
Από την άλλη, το Ισραήλ παρουσιάζει επίσης μια διαφορετική εικόνα από το 2006, με νέα τεχνολογία και μεγαλύτερη αποφασιστικότητα μετά την επίθεση της Χαμάς. Οι ηγέτες έχουν προειδοποιήσει ότι, εάν ξεσπάσει ολοκληρωτική σύγκρουση, οι στρατιωτικές της ενέργειες θα είναι πολύ πιο σκληρές και σε μεγαλύτερο βάθος απ’ ό,τι το 2006, με καταστροφικές συνέπειες για τον Λίβανο. Το Ισραήλ είναι ο μεγαλύτερος αποδέκτης εξωτερικής βοήθειας των ΗΠΑ στον κόσμο, η οποία αφορά κυρίως στρατιωτική βοήθεια. Αυτό σημαίνει ότι έχει πρόσβαση στα πιο προηγμένα αμερικανικά όπλα, συμπεριλαμβανομένων των μαχητικών αεροσκαφών F35. Η Ουάσιγκτον έχει παράσχει τουλάχιστον 12,5 δισ. δολάρια σε στρατιωτική βοήθεια από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου. Το Ισραήλ είναι επίσης το μόνο κράτος της Μέσης Ανατολής με πυρηνικά όπλα – αν και δεν αναγνωρίζει δημόσια το γεγονός.
Δύο αεροπλανοφόρα, το «Θεόδωρος Ρούζβελτ» και το «Αβραάμ Λίνκολν», και τα συνοδευτικά πολεμικά πλοία καθώς και μαχητικά αεροσκάφη, βρίσκονται στον Κόλπο του Ομάν και στη γύρω περιοχή
Ομως δεν είναι μόνο η Χεζμπολάχ για την οποία το Ισραήλ πρέπει να ανησυχεί. Το Ιράν έχει δεσμευθεί να εκδικηθεί για τη δολοφονία του πολιτικού ηγέτη της Χαμάς, Ισμαήλ Χανίγια, από το Ισραήλ στην Τεχεράνη. Το Ιράν και το Ισραήλ αντάλλαξαν επιθέσεις πυραύλων και μη επανδρωμένων αεροσκαφών τον Απρίλιο, αλλά με μέτρο. Δεδομένης της γεωγραφικής απόστασης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, οποιαδήποτε άμεση μάχη μεταξύ τους θα ήταν ουσιαστικά ένας αεροπορικός πόλεμος. Το Ιράν διαθέτει λίγα αεροσκάφη, λόγω των κυρώσεων, έχει δημιουργήσει όμως εξελιγμένους πυραύλους και drones. Σύμφωνα με τους αναλυτές η Τεχεράνη διαθέτει το «μεγαλύτερο και πιο ποικιλόμορφο πυραυλικό οπλοστάσιο» της Μέσης Ανατολής που αποτελείται από χιλιάδες βαλλιστικούς πυραύλους, ορισμένοι ικανοί να πλήξουν το Ισραήλ και να φθάσουν μέχρι τη νοτιοανατολική Ευρώπη. Καθώς η ένταση είναι μεγάλη, μια κλιμάκωσή της θα είναι επικίνδυνη όχι μόνο για τους άμεσα εμπλεκόμενους.
Οι ΗΠΑ στέλνουν νέες δυνάμεις πιο κοντά στο Ισραήλ
Προσπαθώντας να αποτρέψουν το ξέσπασμα ενός ολοκληρωτικού πολέμου, οι ΗΠΑ μετακινούν ναυτικές δυνάμεις τους πιο κοντά στο Ισραήλ. Το αποτρεπτικό μήνυμα της Ουάσιγκτον προς την Τεχεράνη έχει τη μορφή δύο ομάδων αεροπλανοφόρων και συνοδευτικών σκαφών και ενός πυρηνικού υποβρυχίου με πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς. Η αμερικανική κυβέρνηση πήρε την απόφαση να μετακινήσει πιο κοντά τις δυνάμεις του πολεμικού της ναυτικού που βρίσκονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής. Και μάλιστα, σε μια εντελώς ασυνήθιστη κίνηση, γνωστοποίησε τις κινήσεις αυτές ως προειδοποίηση προς την ηγεσία του Ιράν. Ο αμερικανός υπουργός Αμυνας Λόιντ Οστιν διέταξε τη μετακίνηση πρόσθετων μαχητικών αεροσκαφών και πολεμικών σκαφών που έχουν πυραύλους στην περιοχή. Δύο αεροπλανοφόρα, το «Θεόδωρος Ρούζβελτ» και το «Αβραάμ Λίνκολν», και τα συνοδευτικά πολεμικά πλοία καθώς και μαχητικά αεροσκάφη, βρίσκονται τώρα στον Κόλπο του Ομάν και στη γύρω περιοχή. Ο Οστιν δημοσιοποίησε επίσης την εντολή του να σταλεί στην περιοχή το πυρηνικό υποβρύχιο «Georgia», εξοπλισμένο με κατευθυνόμενους πυραύλους, μια εντελώς ασυνήθιστη κίνηση, καθώς το Πεντάγωνο σπάνια γνωστοποιεί τις κινήσεις του υποβρυχιακού στόλου του. Το «Georgia» μπορεί να εκτοξεύσει πυραύλους κρουζ και να μεταφέρει ομάδες κομάντο των πεζοναυτών.
Αποτροπή
Ενώ εκπρόσωπος του αμερικανικού υπουργείου Αμυνας ανακοίνωσε ότι αυτές οι κινήσεις γίνονται για να βοηθήσουν στην υπεράσπιση του Ισραήλ και να αποτρέψουν έναν ευρύτερο περιφερειακό πόλεμο, ανώτερος αμερικανός αξιωματούχος τόνισε χθες ότι ο αμερικανικός στρατός είναι σε καλύτερη θέση προκειμένου να αντιμετωπίσει μια απειλή από το Ιράν και ότι οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις θα επωμιστούν τον κύριο όγκο οποιασδήποτε άμυνας από επιθέσεις που πραγματοποιεί η Χεζμπολάχ πέρα από τα σύνορα του Λιβάνου.