Τι φέρνει η επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Αιγύπτου
Προσεκτικά παρακολουθεί η Αθήνα τη σημερινή πρώτη επίσκεψη του αιγύπτιου προέδρου Αμντέλ Φατάχ αλ Σίσι στην Αγκυρα, στο πλαίσιο επαναπροσέγγισης μεταξύ των δύο χωρών έπειτα από σχεδόν 11 χρόνια που οι σχέσεις τους βρίσκονταν στον «πάγο». Πρόσκληση επίσημη για τη σημερινή συνάντηση κορυφής σε τουρκικό έδαφος είχε απευθύνει ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον αιγύπτιο ομόλογό του ήδη από τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, όταν είχε βρεθεί στο Κάιρο – στην πρώτη επίσκεψη τούρκου προέδρου στην Αίγυπτο έπειτα από 12 χρόνια – προς ενίσχυση των ενεργειακών και εμπορικών διμερών σχέσεων των δύο χωρών.
Η έκρυθμη κατάσταση στη Μέση Ανατολή, εν τω μεταξύ, έφερε στο ίδιο στρατόπεδο τους δύο ηγέτες που υποστηρίζουν την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους στα σύνορα του 1967. Παρατηρητές των τεκταινομένων στην ελληνική πλευρά καθώς και αναλυτές με γνώση των ιστορικών εξελίξεων στην περιοχή βλέπουν με καχυποψία την αναθέρμανση των σχέσεων Καΐρου – Αγκυρας καθώς θεωρούν ότι η Τουρκία ίσως να προσεγγίζει την Αίγυπτο στη συγκεκριμένη συγκυρία προσβλέποντας στο να ακυρωθεί όποια πρόοδος έχει σημειωθεί μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου στην Ανατολική Μεσόγειο με την ιστορική συμφωνία που υπεγράφη τον Αύγουστο του 2020 για την οριοθέτηση ελληνοαιγυπτιακής ΑΟΖ, που λειτούργησε και ως μέσο ακύρωσης του παράνομου τουκρολιβυκού μνημονίου. Εν όψει της συνάντησης Ερντογάν – Αλ Σίσι, μάλιστα, τουρκικές πηγές διέρρεαν πως πιθανόν να επίκειται συμφωνία Τουρκίας – Αιγύπτου για περιοχές που δεν καθορίζονται από την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία. «Αν δεν συνέφερε και την Αίγυπτο δεν υπήρχε περίπτωση να είχε υπογράψει την ελληνοαιγυπτιακή συμφωνία, που είναι καθαρά αμοιβαίου οφέλους για τις δύο χώρες. Δεν έχουν λόγο να “πυροβολήσουν” τα πόδια τους ακυρώνοντάς την» διαμηνύουν σχετικά διπλωματικές πηγές από την Αθήνα.
Αντάλλαγμα
Παρότι υπάρχουν αρκετοί εντός της ελληνικής επικράτειας που θεωρούν ότι η συγκεκριμένη επαναπροσέγγιση Τουρκίας – Αιγύπτου θα έπρεπε να «βαράει» καμπανάκια για την Αθήνα, καθώς εκτιμάται πως η Αγκυρα πιθανόν προσπαθεί να προσφέρει εγγυήσεις στο Κάιρο σχετικά με το τι συμβαίνει στη Λιβύη αλλά και σε άλλα σημεία της Αφρικής με αντάλλαγμα να μπορέσει να εφαρμόσει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο στην πράξη, η Αθήνα εν όψει του σημερινού τετ α τετ παραμένει ψύχραιμη. «Προφανώς παρακολουθούμε και αξιολογούμε όλες τις σχέσεις που αναπτύσσονται μεταξύ όλων των χωρών της περιοχής» επισημαίνουν διπλωματικές πηγές, τονίζοντας πως «κάθε εξέλιξη αξιολογείται ξεχωριστά και ad hoc, σε σχέση με τα αποτελέσματά της». Επιπλέον, από την ελληνική πλευρά τονίζεται πως δεν υπήρχε ποτέ η ψευδαίσθηση ότι οι σχέσεις χωρών που επιδεινώθηκαν ένα διάστημα, δεν θα βελτιώνονταν στη συνέχεια. Οπως υποστηρίζουν διπλωματικές πηγές, ολόκληρο το σκηνικό στην περιοχή έχει αλλάξει, ενώ και οι ελληνοτουρκικές σχέσεις έχουν με την πάροδο των ετών βελτιωθεί και, σε κάθε περίπτωση, κρίνεται ως θεμιτό δύο ηγέτες να προσπαθούν να «λιώσουν» τους μεταξύ τους πάγους. Για την ελληνική διπλωματία πληροφόρηση για τουρκοαιγυπτιακή συμφωνία δεν υφίσταται αλλά καθίσταται σαφές πως η Αθήνα παρακολουθεί στενά κάθε εξέλιξη, υπενθυμίζοντας τη στρατηγική σχέση που υπάρχει με το Κάιρο, η οποία έχει, όπως επισημαίνεται, σφυρηλατηθεί από δεκαετίες, με την Ελλάδα να στηρίζει σταθερά την Αίγυπτο, προβάλλοντας και στην ΕΕ την ανάγκη στήριξής της καθώς πρόκειται για χώρα-κλειδί για την ασφάλεια ολόκληρης της Μεσογείου.
Εν αναμονή των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από την ιστορική σημερινή επίσκεψη Αλ Σίσι στην Αγκυρα, και τα οποία η Αθήνα θα κληθεί εκ των υστέρων να αξιολογήσει με προσοχή, στο επίκεντρο της ελληνικής προσοχής τίθεται η διμερής συνάντηση Γεραπετρίτη – Σούκρι που έχει κλειδώσει για το τέλος Σεπτεμβρίου στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, ενώ ξεχωριστό διπλωματικό ενδιαφέρον παρουσιάζει και η τριμερής που θα λάβει χώρα τις ίδιες μέρες μεταξύ Κύπρου – Ελλάδας – Αιγύπτου σε επίπεδο ΥΠΕΞ. Σε αυτές τις επαφές, δεν αποκλείεται να προσδιοριστεί και ο χρόνος διεξαγωγής του πρώτου Ανωτάτου Συμβουλίου Συνεργασίας με το Κάιρο που αναμένεται να φιλοξενηθεί στην Αθήνα.