Κύπρος: Γιατί τώρα η δήλωση για το ΝΑΤΟ;
Η συνέντευξη του Προέδρου της Κύπρου Νίκου Χριστοδουλίδη στο πρακτορείο Associated Press την Πέμπτη και ειδικά οι αναφορές του στην πρόθεση της Κύπρου για ένταξη στο ΝΑΤΟ προκάλεσαν συζητήσεις.
Αναλόγως, όπως όλοι ανέμεναν, έφεραν την άμεση και έντονη αντίδραση της Αγκυρας, η οποία ωστόσο επέλεξε να μην τοποθετηθεί δημόσια αλλά ανωνύμως μέσω του Τύπου. Κάτι που ίσως έχει τη σημασία του.
Τι όμως είπε ο Νίκος Χριστοδουλίδης, τι εννοούσε και κυρίως πώς οδηγηθήκαμε σε αυτή τη δημόσια τοποθέτηση;
Κατ’ αρχάς, ο ΠτΔ ήταν σαφής στα όσα δήλωσε. Είπε πως η Κύπρος βρίσκεται σε διάλογο με τις Ηνωμένες Πολιτείες για το πώς μπορεί να αξιοποιήσει τις ευκαιρίες, «έτσι ώστε όταν όλα είναι στη θέση τους» να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Θέμα άμυνας.
Ανώτατες κυβερνητικές πηγές στη Λευκωσία εξηγούσαν στα «ΝΕΑ» πως η προσέγγιση αυτή ως αφετηρία της έχει την ισχυρή πεποίθηση του ΠτΔ, της κυβέρνησης και της συντριπτικής πλειονότητας του πολιτικού κόσμου ότι η εποχή και το κλίμα στην περιοχή, ιδιαίτερα σήμερα, δεν ευνοούν επαμφοτερίζουσες προσεγγίσεις.
Παράλληλα όμως, εξηγούσαν, η Λευκωσία πέρα από τα αυτονόητα, με βασικότερο την ταυτότητα και τη θέση της ως δημοκρατική χώρα με σαφώς δυτικό προσανατολισμό αλλά και ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οδηγήθηκε σε αυτή την επιλογή και για πρακτικούς λόγους, οι οποίοι έχουν να κάνουν με την άμυνά της.
Ο πρώτος είναι τα κενά που εντοπίζονται στο ζήτημα του στρατιωτικού υλικού και των προμηθειών και τα οποία αφορά άμεσα ο διάλογος που η Λευκωσία διεξάγει με την Ουάσιγκτον.
Μετά την άρση του αμερικανικού εμπάργκο στην Κύπρο η Λευκωσία ενίσχυσε και μ’ αυτόν τον τρόπο τους δεσμούς της με τις ΗΠΑ, παραγγέλνοντας αμερικανικό υλικό και προμήθειες.
Απομένει όμως αρκετό σχετικά πεπαλαιωμένο υλικό το οποίο χρήζει αντικατάστασης και η Κύπρος θα ήθελε το μεγαλύτερο μέρος του να προέρχεται από τις ΗΠΑ.
Ο δεύτερος λόγος είναι το θέμα της εκπαίδευσης του στρατεύματος.
Και αυτό είναι ένα θέμα στο οποίο υπάρχουν μεγάλα κενά και η Κύπρος έχει ήδη στενή συνεργασία με το Ισραήλ αλλά και με ευρωπαϊκά κράτη, ωστόσο οι ΗΠΑ είναι κορυφαία επιλογή σε πολλά από τα όσα χρειάζεται και εδώ η Εθνική Φρουρά.
Πρόβλημα οι υποδομές.
Ο τρίτος λόγος, εξηγούσαν οι ίδιες πηγές, είναι και ο πιο κρίσιμος καθώς αφορά το κεφαλαιώδες ζήτημα των υποδομών.
Υποδομές οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν και εν καιρώ πολέμου αλλά είναι απαραίτητες και για την ανάδειξη και επέκταση του ρόλου της Κύπρου ως περιφερειακής βάσης σταθερότητας αλλά και κέντρου μεταφοράς ανθρωπιστικής βοήθειας όπως και εκκενώσεων ξένων πολιτών σε περίπτωση συγκρούσεων.
Διαθέτει, ωστόσο, περιορισμένες υποδομές και εκείνες με περιορισμένες δυνατότητες, ενώ απαιτούνται μεγάλες επενδύσεις και τεχνογνωσία ώστε οι υπάρχουσες υποδομές να ενισχυθούν και να δημιουργηθούν πρόσθετες.
Και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης δήλωσε επ’ αυτού πως οι συζητήσεις είναι σε προχωρημένο στάδιο με τη μεν ΕΕ για ναυτική βάση, με τις δε ΗΠΑ για αεροπορική.
Μία πρόσθετη πτυχή είναι βέβαια και το ζήτημα των εισφορών.
Με την απαίτηση Τραμπ για αύξηση της εισφοράς των κρατών – μελών του ΝΑΤΟ στο 3% του προϋπολογισμού τους με προοπτική περαιτέρω σημαντικής αύξησης, η Κύπρος, η οποία μετά βίας διαθέτει 1,25% για την άμυνα – όχι από επιλογή –, έχει ένα πρόσθετο ζήτημα να αντιμετωπίσει.
«Έπρεπε να γίνει».
Οπως και να έχει, συνέχιζαν οι ίδιες πηγές, μιλάμε για μια εν εξελίξει διαδικασία, έναν οδικό χάρτη τρόπον τινά ο οποίος έπρεπε να τεθεί και ετέθη, παρά τις τουρκικές ενστάσεις.
Το ότι η πρώτη αντίδραση της Τουρκίας δεν ήταν δημόσια και το ότι η Αγκυρα έκανε μέσω του Τύπου λόγο για απαράδεκτη εξέλιξη και «στην παρούσα συγκυρία», ίσως να δείχνουν ότι το τουρκικό «όχι» δεν είναι τόσο κάθετο, υπό προϋποθέσεις και σε βάθος χρόνου.
Κι αυτό παρά τις τουρκικές προειδοποιήσεις ότι η κίνηση αυτή όπως τώρα εκδηλώνεται θα διαταράξει τη λεπτή ισορροπία στο Κυπριακό και θα επηρεάσει αρνητικά τις διαπραγματεύσεις για λύση.
Μία από τις πηγές αυτές, απαντώντας σε ερώτησή μας ειδικά σε σχέση με το Κυπριακό και τις τουρκικές προειδοποιήσεις, αντέταξε πως, με το ζήτημα των εγγυήσεων να παραμένει ένα από τα βασικότερα εμπόδια για λύση, η προοπτική ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ ίσως, όσον αφορά αυτό το θέμα, να μην είναι πρόβλημα αλλά αντιθέτως κάτι πολύ ενισχυτικό των προσπαθειών.